Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), bugün 2022 yılı dördüncü çeyrek ekonomik büyüme sayılarını açıklamasıyla emeğin ulusal gelirden ve büyümeden aldığı hissenin azalmaya devam ettiği görüldü.
Verilere nazaran Türkiye’nin gayri safi yurt içi hasılası (GSYH) 2022 yılının son çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 3,5, bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,9 arttı. 2022 yılı geneli büyüme yüzde 5,6 oldu.
BÖLÜŞÜM ŞOKU BÜYÜYOR
Türkiye iktisadı büyürken çalışan kesitler ise bu büyümeden birebir halde hisse alamadı. Ayrıyeten fiyatlı kısımların ulusal gelirden aldığı hissenin 2016’dan bu yana azalmaya devam ettiği görüldü.
Üretim formülüyle mevsim tesirinden arındırılmış cari fiyatlarla hesaplanan GSYH datalarından hareketle Sozcu.com.tr’nin yaptığı derlemeye nazaran emeğin ulusal gelirden aldığı aldığı hisse 2022’de 3,2 puan azaldı. 2021’de işgücü ödemelerinin hissesi yüzde 26,9 olurken 2022’de bu oran 23,7’ye geriledi.
2018 kur krizinin akabinde emeğin hissesi 2019’da tekrar yükselse de 2020’de corona virüsü pandemisi ile başlayan bölüşüm şoku 2021’de yaşanan kur krizi ile hızlandı. Bu eğilim 2022’de de sürdü.
2016’DAN İTİBAREN GERİLEME EĞİLİMDE
Emeğin ulusal gelirden aldığı hissede yaşanan gerileme 2016’dan itibaren hızlandı. 2016’da yüzde 32 olan emek hissesi 6 yılda 8,3 puan geriledi. Emek hissesi 2016’daki yüzde 32’den 2022’de yüzde 23,7’ye geriledi.
Sermaye hissesini temsil eden net işletme artığı ise 2021’de yüzde 43,9 olurken 2022’de yüzde 46,9’a yükseldi. 2016’da yüzde 41,6 olan sermaye hissesi 6 yılda 5,3 puan yükselmiş oldu.
Mevsimsellikten arındırılmamış bilgiye bakıldığında ‘İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Bedel içerisindeki payı’ geçen yıl yüzde 30,1 iken bu oran 2022 yılında yüzde 26,5 oldu. Sermeyenin hissesini temsil eden ‘Net işletme artığı/karma gelirin payı’ ise yüzde 52,5’ten yüzde 54,5’e yükseldi.
Mevsimsellikten arındırılmamış dataya bakıldığında 2019 dördüncü çeyreğinde yüzde 32 olan emeğin hissesi 4 yılda yaklaşık 7 puan azalmış oldu. Tıpkı devirde sermaye hissesi da yüzde 51,5’tan yüzde 54,5’e çıktı.
KÂRLILIKTAKİ ARTIŞ MAAŞ ARTIRIMLARINI GERİDE BIRAKTI
Öte yandan işgücü ödemeleri 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 82,7 artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 115,2 arttı.
Böylece 2022 genelinde emekçi ve sermaye ortasındaki fark daha da derinleşmiş oldu.
EMEK VE SERMAYENİN HİSSESİ NASIL HESAPLANIYOR?
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) hesabı yapılırken üretim sonucunda elde edilen gelirin 3 kıymetli bileşene dağılımı hesaplanıyor. Bunlar toplam işgücü ödemeleri, sabit sermaye tüketimi ve net işletme artığı.
Milli gelirden fiyatlı kısımların ve sermaye sahiplerinin aldığı hisse ise işgücü ödemeleri ve net işletme artığında görülüyor. İşgücü ödemeleri, personellerin elde ettiği gelire nazaran hesaplanırken net işletme artığı ise şirkete yani sermayedara kalan kısmı tanımlıyor.
KAYNAK : Sözcü
