Avrupa’da artan faiz oranlarıyla ticari gayrimenkul piyasasına ait tasalar artarken, Avrupa Merkez Bankası (AMB), ticari gayrimenkule yatırım yapan fonlardan çok fazla yatırımcının para çekmesi durumunda finansal istikrarın tehlikeye girebileceği konusunda uyardı.
AMB uzmanları, bankanın internet sitesinde yayımladıkları “Euro Bölgesi gayrimenkul piyasalarında yatırım fonlarının artan rolü: riskler ve faktörler” isimli Makroihtiyati bültende ticari gayrimenkul piyasasından finansal istikrara yönelik tehlikelere dikkati çekti.
Ticari gayrimenkul fonlarının şu anda Euro Bölgesi’ndeki ticari gayrimenkulün yüzde 40’ını elinde tuttuğuna yer verilen bültende, faizlerin artmasıyla gayrimenkul dalında artan yine finansman problemlerinin Avrupa’da da bu alanda çıkışlara yol açabileceği konusunda ikazda bulunuldu.
Gayrimenkul yatırım fonlarının pahası 10 yılda 1 trilyon euroyu aştı
Bültende, gayrimenkul yatırım fonlarının net varlık pahasının son 10 yılda üç kattan fazla artarak 1 trilyon euronun (1,1 trilyon dolar) üzerine çıkarak gayrimenkul piyasalarıyla karşılıklı bağımlılıklarını artırdığına vurgu yapılarak, fonlarda yatırımcıların sık sık para çekme fırsatlarının olduğu ve varlıkların epeyce likit olmadığı için bir dengesizlik oluşturduğu belirtildi.
Bu dengesizliğin fonları likidite baskısı nedeniyle düşük fiyatlarla dertli satışlara karşı savunmasız hale getirebileceğinin vurgulandığı bültende, bunun da gayrimenkul piyasası üzerindeki baskıyı daha da artırabileceği ikazında bulunuldu.
İstikrarsızlık ticari gayrimenkul üzerinde sistemik bir tesire sahip olabilir
AMB’ye nazaran, bu alandaki istikrarsızlık ticari gayrimenkul üzerinde “sistemik bir tesire sahip olabilir” ve bu da “daha geniş finansal sistemin istikrarını” ve gerçek ekonomiyi etkileyebilir.
AMB uzmanları, bültende çok fazla yatırımcının çok kısa müddette para çektiği için geri ödemeleri sınırlamak zorunda kalan ABD’deki Blackstone Real Estate Income Trust (Breit) fonunu örnek göstererek, fonların likidite talebindeki artışları daha iyi yönetmesine ve piyasa stresi sırasında ortaya çıkabilecek geri alma maliyetlerini içselleştirmesine yardımcı olacak kurallar geliştirilmesi gerektiği belirtti.
AMB’nin uyarısının, Avrupa Sistemik Risk Kurulu’nun (ESRB) Ocak’ta Avrupa Birliği ve üye ülkelerin ticari gayrimenkul piyasasından kaynaklanan sistemik tehditlere yönelik gözetimlerini geliştirmeleri gerektiği konusunda uyarmasından sonra gelmesi dikkati çekti.
KAYNAK : Bloomberg HT
