8 Eylül 1999 sonrası memur olan kadınlar 25 hizmet yılı + 58 yaşını doldurduklarında emeklilik hakkını kazanmaktadırlar. Borçlanmaların emeklilik yaşını etkilemesi için 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlanılmış olması ve borçlanılacak sürelerin de 23/05/2002 tarihinden önceki sürelerde geçmesi gerekmektedir.
Soru: Eşim 2006 yılında kadrolu öğretmen olarak göreve başladı. 3 çocuğumuz oldu, 3 çocuğumuzda toplam 2 yıl ücretsiz izin kullandı. Doğum borçlanması yapabilir mi? Yaparsa 58 yas olan emekliliği öne çeker mi?
Detaylar/Değerlendirmeler:
Sosyal güvenlik kanunlarında memurlara SGK na borçlanma yapmak suretiyle hizmet kazanımı sağlayan kurallar bulunmaktadır. Bu borçlanma, yani Sosyal Güvenlik Kurumuna belirli bir tutar ödemek suretiyle kazanılan süreler emeklilik hizmet süreleri sayılmaktadır. Bu süreler de genelde memurluğa girmeden önce geçen veya memurluk sırasında bu görevinden ücretsiz izne ayrılmak ve herhangi bir görev aylığı alınmadan ve Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödenmeden geçen süreler olmaktadır.
Memurlar genel olarak emeklilik şartlarından olan hizmet ve/veya yaş gruplarını daha erken tamamlamak için hizmet satın alarak bu şartları daha önce tamamlamak düşüncesinde olabilmektedirler.
Memurların hizmet kazandıracak sürelerin neler olduğu 2008 yılı Ekim ayından önce veya sonra göreve başlamış memurlar için uygulanan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 41 hükmünde belirlenmiştir. Ancak, 2008 yılı Ekim ayından önce göreve başlamış memurlar için 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kuralları halen geçerli olarak uygulanmaktadır.
Genel bilgiler:
Memurların emeklilik yaş gruplarında önemli tarih 23/05/2002 olmaktadır.
Memurların emeklilik hakları mutlaka hizmet ve yaş grubunu tamamlamaları ile mümkün olmaktadır. Hizmetin fiili olarak çalışılmış olması gerekir, yaş grubunu tamamlamak için ise fiili çalışma şartı aranmaz.
Memurların emeklilik yaş gruplarında 23/05/2002 tarihine kadar olan toplam fiili çalışma (işçi, esnaf, memurluk, bu tarihten önce geçen ve borçlanılan süreler dahildir) hizmetleri dikkate alınır.
Kademeli yaş grubuna giren kadın memur 20 yıl hizmet + emeklilik yaş grubu,
Kademeli yaş grubuna girmeyen, yani 8 Eylül 1999 sonrası çalışmaya başlamış kadın ur 25 yıl hizmet + 58 yaş grubu,
Memurların emeklilik yaş gruplarına girebilmesi için birinci şart 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı, esnaflık, memurluk gibi bir çalışma hizmetinin olması gerekir. Ayrıca, ikinci şart olarak da bu çalışmalarla birlikte 23/05/2002 tarihine kadar olan hizmet süresinin de en az 3 yıl olması gerekir.
Ücretsiz izinde geçen sürelerin borçlanılması:
-5434 sayılı Kanun Ek Madde 72 hükmündeki kurallar uygulanır. Buna göre memurlar isterse ücretsiz izin sürelerini her ay Sosyal Güvenlik Kurumuna borç tutarını yatırırlar, isterlerse daha sonra, ancak emeklilikten en az 6 ay önce borç tutarının tamamını yatırırlar ve bu süreleri hizmet olarak kazanırlar.
-Ücretsiz izinde geçen sürelerin borçlanılması emeklilik hizmet süresini artırır.
-Ücretsiz izinde geçen süreler borçlanılırsa emekli ikramiyesi ödemesinde hizmet süresine ilave edilir.
-Memur ücretsiz izin süresinin istediği kadar kısmını borçlanabilir.
Her Ücretsiz izin süresinin borçlanması emeklilik yaşını düşürmez:
8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış memurlar için emeklilik yaşının düşürülebilmesi için ücretsiz izin süresinin mutlaka 23/05/2002 tarihinden önce geçmiş olan süre olması gerekir. Şayet askerlik veya ücretsiz izin süresi 23/05/2002 tarihinden sonra ise memur için emeklilik yaşını düşürmez.
8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve başlamış memurların ücretsiz izin borçlanmaları:
Bu tarihten sonra başlayanların ücretsiz izin sürelerini borçlanmaları emeklilik yaşlarını düşürmez. Sadece hizmet, ikramiye sürelerinde değerlendirilir. Dolayısıyla, kadın memur şayet 8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışmaya başlamış ise bu memurun 8 Eylül 1999 tarihinden sonra geçmiş olan ücretsiz izin sürelerini borçlanması 58 yaşına bir etkisi olmaz, sadece hizmet süresini daha önce tamamlamaya katkı sağlar.
Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:
Eşinizin, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışma hayatına atılması ve memur statüsünde görev yapması nedeniyle sizin emeklilik şartları 58 yaşını doldurduğu tarih + 25 hizmet yılı (işçilik, memurluk, borçlanma yapılırsa borçlanma yapılan süre dahil) olmaktadır.
Doğum nedeniyle kullanmış olunan ücretsiz izin sürelerinin de 8 Eylül 1999 tarihinden sonra geçmiş olduğunu anladığımızdan, bu süreyi borçlanmak sadece hizmet süresini daha önce tamamlattırır, ancak 58 yaş durumunda bir değişikliğe yol açmaz.
