[ad_1]
UEFA’nın ‘elit hakemler’ listesinde bulunan FIFA kokartlı hakem Halil Umut Meler’e yapılan yumruklı ve tekmeli hücumun yankıları sürüyor. Son olayla birlikte hakemlerin mesleklerinin incelikleri de gündeme oturdu.
Hürriyet olarak mesleğin tüm teknik ayrıntılarını eski TFF’ye bağlı Merkez Hakem Şurası (MHK) Lideri Lale Orta, eski FIFA kokartlı hakem Deniz Ateş Bitnel, eski Türkiye Futbol Adamları Derneği İdare Konseyi Üyesi ve FIFA kokartlı hakem Binali Kartal ve Türkiye Aktif Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği ile konuştuk.
1- NASIL HAKEM OLUNUR
Dört kaynağın da verdiği bilgiye nazaran, rastgele bir sıhhat sorunu olmayan ve gerekli fiziki kaideleri sağlayan herkes hakemlik için ya vilayet hakem şurasına ya da TFF’nin iki ay evvel tanıtımını yaptığı Hakem Akademisi’ne müracaatta bulunabiliyor. Eski FIFA kokartlı hakem Binali Kartal’ın aktardığına nazaran, vilayet hakem konseyleri kendi vilayetlerindeki hakem eksikliğini TFF’ye iletiyor, gerekli müsaade geldikten sonra da o vilayette hakem kursu açılıyor. Mülakatı geçen şahısların alındığı bu kursların mühleti kimi yıllar bir hafta, kimi yıllar 15 gün olacak biçimde değişkenlik gösteriyor. Kurs bitiminde imtihanı geçen kişinin fizikî yeterlilik testinde de başarılı olması gerekiyor.
TFF AKADEMİ AÇTI
Bir başka seçenek olan TFF’nin Hakem Akademisi’ne ait ayrıntıları da eski FIFA kokartlı hakem Deniz Ateş Bitnel’den aldık. Akademinin ülke genelinde aday hakem kurslarını açmaya başladığını, TFF’nin internet sitesi üzerinden ilgili müracaat formunu dolduranların değerlendirmeye alınıp davet edilmeye başlandığını anlattı Bitnel. Bu kurslar ‘online içerik paylaşımı’, ‘illerde yüz yüze eğitim ve kural sınavı’ ile ‘atletik performans testi’ olmak üzere üç kademeden oluşuyor.
2- HANGİ KOŞULLAR İSTENİYOR
Peki bu kurslara ve eğitimlere katılmak için gerekli kaideler neler? MHK Lideri Lale Orta’nın aktardığına nazaran, kişinin rastgele bir sıhhat sorunu olmaması ve bunu destekleyen bir ‘spor yapabilir onaylı tek doktorlu geçerli sıhhat raporu’ alması birinci kural. Bunu dışında en az 15, en fazla 30 yaşında olmak, 18 yaşından küçükler için kaza-i rüşt yahut anne ve baba muvafakatini almış olmak, atletik yapıya sahip olmak ve erkeklerde 1.70, bayanlarda 1.60’dan kısa olmamak üzere koşullar isteniyor. İster vilayet hakem konseylerinde ister Hakem Akademisi’nde olsun, bu kuralları sağlayıp gerekli imtihanlardan ve testlerden geçenler, aday hakem olarak hakemlik mesleğine başlıyor.
3- YÜKSELMEK İÇİN NE YAPMALI
‘BAŞLAMAK KOLAY DEVAMI ZOR’
Eski FIFA kokartlı hakem Deniz Ateş Bitnel, tüm bu süreçlere ait “Hakem olmak çok kolay lakin devam ettirmek sıkıntı. Zira hakem olma kriterlerine sıhhat sorunu olmayan çabucak hemen herkes uyar. Lakin ruhsal ve maddi tarafları değerlendirildiğinde devam ettirmek çok zor” diyor.
Peki mesleğe aday hakem olarak başlayan kişi, mesleği boyunca hangi süreçlerden geçerek klasman atlayabiliyor? Bitnel, bu bahse ait şu bilgileri verdi: “Kişi aday hakem olduktan sonra birinci maçına çıkıyor ve o maçı takip eden, hakemlikten gelen gözlemcilerin değerlendirmelerine tabi tutuluyor. Bu gözlemciler maçtaki kritik durumları maç bitiminde hakemle birlikte değerlendiriyorlar ve hakeme puan veriyorlar.”
FIFA HAKEMLİĞİ 7 BASAMAKTAN SONRA
Türkiye Aktif Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği’nin üst seviye bir yetkilisinden aldığımız bilgilere nazaran, aday hakem olarak topluluğa katılan kişi, bir yıl boyunca çıktığı 20 maçtan sonra vilayet hakemi (İH) oluyor. Daha sonra ise gözlemcilerden aldığı puanın ve gösterdiği muvaffakiyetin tesiriyle sırasıyla bölgesel hakem (BH), C klasman hakemi (CKH), B klasman hakemi, A klasman hakemi, Üstün Lig hakemi/yardımcı hakemi (SLYH) ve FIFA hakemi/yardımcı hakemi olabiliyor.
4- FİYATLAR HANGİ SEVİYEDE
En çok merak edilen mevzulardan biri de hakemlerin maaşları ve maç başına aldıkları fiyatlar.Deniz Ateş Bitnel ve Lale Orta, Muhteşem Lig hakemlerinin maç başına aldıkları fiyatın 30 bin TL; Harika Lig yardımcı hakemlerinin aldığı maç başına fiyatın ise 13 bin 200 TL olduğu bilgisini verdi. Birinci Lig hakemlerinin aldığı maç başına fiyat 9 bin 900 TL iken, birinci lig yardımcı hakemleri ise 5 bin 450 TL fiyat alıyor. Amatör lig hakemi maç başına 270 TL alırken, amatör lig yardımcı hakeminin aldığı maç başına fiyat ise 165 TL. Maç başı fiyatın yanı sıra hakemlere bir de idman fiyatı ismi altında aylık maaş veriliyor. Orta’nın verdiği bilgiye nazaran, Harika Lig’deki hakemlerin maaşları 24 bin TL ila 37 bin TL aralığında değişirken, VAR hakemlerinin aylık maaşları ise 15 bin TL.
AYDA 157 BİN TL
Bir Harika Lig orta hakeminin ayda dört maç yönetmesi durumunda aylık maaşıyla birlikte bir aylık toplam çıkarı en az 157 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.
5- DÜNYADAKİ FİYATLAR NE DURUMDA
Bitnel, bu hususta şöyle diyor: “Bazı ülkeler hakeme maç başına 100 fiyat verirken, birtakım ülkelerde bu fiyat 1000 Euro’ya, kimilerinde da 3 bin Euro’ya kadar çıkıyor. Bizim FIFA hakemlerimiz Avrupa’da bir maça çıktığı vakit UEFA, FIFA hakemlerinin klasmanına nazaran fiyatlandırma yapıyor. Örneğin seçkin hakem kategorisindeki bir hakeme maç başına 6 bin 200 Euro fiyat veriliyor. Bu da ‘maç öncesi, maçın olduğu gün ve maç sonrası’ olmak üzere 3 günlük bir harcırah üzerinden veriliyor.
6- BİR DÖNEMDE KAÇ MAÇA ÇIKIYORLAR
Peki hakemlerin bir dönem boyunca vazife müddetleri ne kadar? İstanbul’daki bir hakem haftada 4 maça çıkabildiğini söyleyen Bitnel, birinci lig hakemlerinin ise iki haftada bir maça çıktığını; bunun muvaffakiyet kriterlerine nazaran belirlendiğini; bu yüzden bu mühletin ayda teğe de düşebildiğini aktardı.
KAYNAK :Hürriyet
[ad_2]
