Hiç kimse Kronos Quartet’in yaylı dörtlünün mevcut durumundan memnun olduğunu söyleyemez. Yaklaşık 50 yıl önce kemancı David Harrington tarafından kurulan bu grup, şekillendirilebilir virtüözlüğüyle yüzlerce yeni müzik komisyonunun kaynağı haline geldi. Bunlardan bazıları ikonik repertuar parçaları haline geldi; diğerleri yaratıcı işbirliklerinin gerçek zamanlı anlık görüntülerini sağladı. Zankel Hall’daki bu Kronos programında, neredeyse tamamı son üç yıl içinde yazılmış dokuz yeni ve yakın tarihli eser yer aldı. Bazıları diğerlerinden daha eksiksiz olmasına rağmen, geniş bir ses fikirleri ve yaratıcı vizyon paleti sunuyordu.
Zankel programı üzerindeki çalışmaların çoğu kısa ama etkileyiciydi. Benin doğumlu besteci ve şarkıcı Angélique Kidjo’nun düzenlemesini Jacob Garchik’in yaptığı “YanYanKliYan Senamido #2”, iç içe geçmiş melodiler ve çağrı-yanıtlı ritimlerle geceye rahat ve coşkulu bir başlangıç sağladı. İranlı besteci Aftab Darvishi’nin “Daughters of Sol” adlı eseri, her katmanın yavaşça bir diğerine dönüştüğü, gölge ve renk üzerine derinlemesine meditatif bir çalışmaydı. Ermeni-Amerikalı besteci Mary Kouyoumdjian’ın “I Haven’t the Words” adlı eseri, pandemik sokağa çıkma yasakları ve George Floyd’un öldürülmesi de dahil olmak üzere 2020’deki kargaşanın hızlandırdığı huzursuz, sorgulayıcı bir küstahlıktı.
Hareket temelli disiplinler arası sanatçı Eiko Otake, “gözleri kapalı”nın dünya prömiyeri için Zankel’e, büyük plastik çarşaflardan oluşan bir debriyajla tek kadından oluşan bir geçit töreninde girdi. Bunları Harrington, kemancı John Sherba ve viyolacı Hank Dutt’a dağıttı. Çarşafları üç boyutlu şekillere çevirerek ve sallayarak onun dansçı arkadaşları oldular. Kibir olağanüstü derecede yaratıcıydı: Çarşaflar, hem dinamik heykeller hem de Sunny Yang’ın çellosundan ara sıra gelen iniltiler için mırıldanan buruşmalarında önemli vurmalı eşlik olacak kadar forma sahipti. (Ağıtsal görsel efekt, “Amerikan Güzeli” sinemasındaki plastik poşet sahnesinden farklı değildi.)
Bazı işler tam olarak tutarlı değildi. Mazz Swift’in “She Is a Story, Kendisi”, zarif bir koroya dönüşen uçuşan küçük melodik fikirler gibi birkaç heyecan verici an içeriyordu, ancak parça genel olarak tam olarak kavramsallaştırılmamış gibi geldi. Kanadalı besteci Nicole Lizée’nin “Alacakaranlık Kuşağı”na uzun bir saygı duruşu niteliğindeki “Zonelyhearts”, kasıtlı çılgınlıklar arasında çılgınca bir araya geldi – bir perküsyon biçimi olarak Pop Rocks’ın (evet, 1970’lerin klasik şekeri) kullanılması, sanatçıların açık ağızlarının iç içe geçmesiyle güçlendirildi. mikrofonlara kadar – ve sansür ve gözetleme üzerine varoluşsal düşünceler.
Dörtlü, Zankel Hall’un geçici olarak yeniden yapılandırılmış yuvarlak oturma düzeninde çaldı. Bu kurulum gerçek bir yakınlık ve topluluk duygusu sağlarken, aynı zamanda ben de dahil olmak üzere dinleyicilerin büyük bir kısmı için Kronos’un yanında kendi eserlerini seslendiren üç besteci/konuk müzisyeni görmenin zor olduğu anlamına geliyordu. Bunun yerine sadece sırtlarını gördük. Yakındaki konsere gidenlerin, Soo Yeon Lyuh’un tatlı nostaljik parçası “Yessori (Geçmişten Gelen Ses)”de kullanılan, boğuk sesli, iki telli ve yaylı bir Kore enstrümanı olan haegeum veya 16. -telli dan bau, virtüöz Van-Anh Vo’nun salgın döneminden kalma eseri “Adrift”te çaldığı, müzisyenlerin melodik bir şekilde birbirlerinin etrafında döndüğü, çello tarafından koparılan yürüyen bir bas hattıyla topraklandığı Vietnam kanunu. Yine Garchik’in düzenlediği hüzünlü parçası “Maduswara”da dörtlüyle birlikte yer alan Endonezya’nın Doğu Java eyaletinden besteci ve şarkıcı Peni Candra Rini’nin yüz ifadelerini ve el hareketlerini tam olarak takdir edemedik.
Sıfır hayranlıkla, bu Kronos programı sekiz kadın bestecinin ve ikili olmayan bir bestecinin müziğini içeriyordu; çoğu renkli insanlar. (2023’te, böyle bir program pek çok mekanda hâlâ acınacak derecede ender olurdu. Carnegie Hall bu sezon kadın sanatçılara ve bestecilere özel bir ilgi odağı sağlama sözü vermişti.) Harrington’ın sahneden gururla not ettiği şey, Kidjo, Candra Rini, Darvishi ve Lyuh’un parçaları, Kronos’un ilgi çekici ve ilham verici 50 for the Future devreye alma projesi için yaratılmış eserlerdi;
Bu konser aynı zamanda, son on yıldır topluluğun bir parçası olan çellist Sunny Yang için New York City Kronos Quartet’in son görünümü oldu. (Önümüzdeki ay, grup o sandalyede Paul Wiancko’yu ağırlayacak.) Bis olarak, grup Laurie Anderson’ın “Flow” şarkısını çaldı; bu bağlamda, kısa, hassas çalışması bir kutsama gibiydi.
Kronos Dörtlüsü
Cuma günü Manhattan, Zankel Hall’da sahnelendi.
