Fransa'da emekli subayların Cumhurbaşkanı Macron'un Ukrayna politikasına karşı çıkması, Türkiye'deki benzer bir durumu akıllara getirdi. 31'i emekli general olmak üzere 670 emekli subay ve askerin imzaladığı mektup, Ulusal Meclis ve Senato başkanlarına gönderildi. Mektupta, Macron'un Ukrayna'ya asker ve silah göndermesi eleştiriliyor ve parlamentonun kontrol mekanizmasını işletmesi talep ediliyor. Peki, Türkiye'de benzer bir durumda neler yaşanmıştı?
Fransa'daki Emekli Subayların Tepkisi
Fransa'da emekli subayların bu girişimi, ülkede büyük yankı uyandırdı. Mektup, Silah Meydanı / Asker Tribünü internet sitesinde yayımlanarak kamuoyunun imzasına açıldı. Kısa sürede binlerce kişi tarafından imzalanan mektupta, şu ifadelere yer veriliyor:
Fransa, aylardır Rusya-Ukrayna çatışmasında diplomasi, mali ve askeri gücünü seferber ediyor. Cumhurbaşkanı, bu konuda ne halkın ne de parlamentonun onayını almadı.
Mektupta ayrıca, ülkenin kaynaklarının ve askeri güçlerinin kullanımı gibi hassas konularda halkın egemenliğinin saygı görmesi gerektiği vurgulanıyor ve vatandaşlar, bu girişimi desteklemeye çağrılıyor.
Türkiye'deki "Montrö Bildirisi" Olayı
Fransa'daki bu durum, Türkiye'de 2021 yılında yaşanan "Montrö Bildirisi" olayını hatırlattı. Emekli amirallerin imzaladığı bildiride, Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması endişeyle karşılanmıştı. Bildiri sonrası birçok amiral hakkında soruşturma açılmış ve bazıları tutuklanmıştı. Bu olay, Türkiye'de büyük tartışmalara yol açmış ve ifade özgürlüğü, sivil-asker ilişkileri gibi konular yeniden gündeme gelmişti.
Benzerlikler ve Farklılıklar
Fransa ve Türkiye'deki bu iki olay arasında bazı benzerlikler ve farklılıklar bulunmaktadır. Her iki durumda da emekli askerler, hükümetin politikalarına karşı eleştirel bir tutum sergilemiştir. Ancak, Fransa'daki olayda tepki Ukrayna politikasına yönelikken, Türkiye'deki olayda Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılmasına yönelikti. Ayrıca, her iki olayın sonuçları da farklı olmuştur. Türkiye'de amiraller hakkında soruşturma açılırken, Fransa'da mektubu imzalayan generallerden ikisi disiplin suçundan emekliye sevk edilmiştir.
Sonuç olarak, Fransa'daki emekli subayların tepkisi, Türkiye'deki "Montrö Bildirisi" olayını akıllara getirerek, sivil-asker ilişkileri ve ifade özgürlüğü gibi konuları yeniden gündeme taşımıştır. Her iki olay da, demokrasilerde farklı görüşlerin ifade edilmesinin ve hükümet politikalarının eleştirilmesinin önemini göstermektedir. Ancak, bu tür eleştirilerin yasal sınırlar içinde yapılması ve kamu düzenini bozmaması gerekmektedir.
