Batmaz Marilyn Maye

Eşsiz gece kulübü şarkıcısı Marilyn Maye, New York’ta bir taksiyle 54th Street’in köşesini dönerken, aklına kariyerinin erken bir anı gelir. Altmış yıl önce ulusal televizyonda sahne alırken bir gece kulübünde de şarkı söylüyordu. “Bu Broadway’deydi,” diyor ve hemen ekliyor, “Broadway’de, yani Kansas City’de.” (Hala orada yaşıyor. “Dolaplar,” diye açıklıyor.)

Ancak turistleri şovuna yönlendiren hiçbir reklam veya tanıtım yoktu. Bu yüzden yerel otel kapıcılarından havaalanında hangi taksi şoförlerinin çalıştığını öğrendi ve 20 tanesine ücretsiz konser verdi. “Onlara şunu söyledim: Birisi uçaktan inip ‘Bu Kansas City şarkıcısı nerede?’ —artık biliyorsun!”

“Bu girişimciydi,” diye göz kırptı.

Hâlâ girişimci ve neredeyse 95 yaşında parıldayan Marilyn Maye, harika bir Amerikan Songbook şarkıcıları kuşağının sonuncusu. Trompetçi Wynton Marsalis, hem dayanıklılık koşucusu hem de mistik Sphinx, “sahnenin mükemmel ustası” diyor trompetçi Wynton Marsalis, doğum gününün ve New York Pops ile sahne alacağı Carnegie Hall’daki solo çıkışının eşiğinde. 24 Mart’ta Steven Reineke tarafından gerçekleştirildi.

Maye pek çok şeyle ünlü: “The Tonight Show”da 76 kez televizyona çıktı (en çok şarkıcı) ve Ella Fitzgerald’ın arkadaşı ve favorisiydi. Ülkenin her yerinde aralıksız çalışıyor ve Manhattan’daki 54 Below’da “94, Elbette, Daha Fazlası” adlı kapalı gişe 10 gece de dahil olmak üzere doğum günü konserleriyle hit koşular yaptı.

Great American Songbook Foundation’ın şarkıcısı ve kurucusu Michael Feinstein, onu “bir şovmen ve harika bir müzisyenden daha fazlası – diğer insanlarda bir şeyler uyandıran bir yaşam gücü” olarak tanımlıyor. Hayranları için Carnegie Hall, kabare şarkıcılığının kraliçeler kadar çok zayiat veren garip, kafa karıştırıcı dünyasına seksen yıllık bağlılığının ardından yüksek bir tarzla kutlandığını görmek için uzun zamandır beklenen bir fırsatı işaret ediyor.

Meslektaşlarını gerçekten hayrete düşüren şey, yalnızca hayatta kalması ve bağlı kalması değil, aynı zamanda Maye’nin mizahı, ruhu ve her şeyden önce onun ses kariyerinin en iyi halindeler. Büyük Mabel Mercer gibi meyhanede şarkı söyleyen parlak seksen yaşındakiler oturmuş ve büyük ölçüde şarkılarını söylüyorlardı; maye Aslaoturur ve teslimatı hiç bu kadar zahmetsiz olmamıştı.

Sırlarından biri soğukkanlılığı olabilir: Carnegie Hall hayatının en önemli gecesi olacak… ve tüm yıllarında olduğu gibi seyahatle, sadık izleyicilerle, partilerle, akıl hocalığıyla, ustalık sınıflarıyla ve sürekli bir koşuşturmacayla dolu bir yılda başka bir konser olacak. her büyüklükteki sahnede konserler. O her yerde hazır bulunuyor: Broadway Cares/Equity Fights AIDS için yıllık gece yarısı yardımı olan “Broadway Bares”in geçen yılki baskısının bir fotoğrafı, ön sırada gülümsediğini gösteriyor.

Eklektik yaklaşımında bir sır daha olabilir: Maye caz söylüyor ama aynı zamanda caz icra ediyor. Bir şarkıya giriyor, hayat tecrübesi her cümleyi renklendiriyor. Hayranlardan biri olan aktris Tyne Daly, Maye’nin “duygusal açıdan akıllı” “gelişmiş bir tekniği” olduğunu söylüyor. Daly, “Tamamen odanın içinde,” diyor ve “hikayeyi anlatmak için şimdiye kadar bildiği her şeyi kullanıyor.”

Tipik bir Maye şarkı listesi – son anda bir araya getirmesiyle ünlüdür – 1920’lerin yıldızı Marilyn Miller tarafından tanıtılan ve Maye’nin adını sahneden etkilenen annesinin verdiği bir şarkı olan “Look for the Silver Lining” ile başlayabilir. . Daha sonra genellikle uzun bir karışık sete dönüşür – meslekte “Medley Maye” olarak bilinir – örneğin, 1928 “When You’re Smiling” den James Taylor’ın “Your Smiling” e kadar gülümsemeyle ilgili altı şarkı. Yüz” iç içe geçebilir.

“Başlangıçta mutlu, mutlu, mutlu olmalı” diyor. “Üçüncü melodinde ağır baladlara girme.”

Seti bir araya getiren ses, altta kadife bir yastık, elastik ritim ve istediği zaman çağırabileceği mavilik ile mükemmel bir tonlamaya (şarkıcı Jo Stafford’dan esinlenerek) sahip. Bir sette, neredeyse her zaman zina içeren aşk ilişkileri hakkında iki imza şarkısı söyler: “Bugün Kimi Gördüğümü Bilin” ve “Yüzde Elli”. Ve sık sık iki hayatta kalma ilahisiyle zirveye ulaşır, Stephen Sondheim’ın “I’m Still Here” ve Jerry Herman’ın “It’s Today”, yüksek tekmelerle noktalandı.

Sahnede kocaman, ışıltılı bir broş, deniz kabuğu şeklinde kıvrımlı, yapay elmas küpeler ve markalı elastik manşet bilezikleri tercih ediyor. Mikrofon sehpasını kolaylıkla tutuyor veya gezinmek için arkasına kaydırıyor – “Asla arkanı dönme,” diye ısrar ediyor – ve basçısının, davulcunun ve piyanistin tam olarak nerede olduğunu biliyor.

Sahne dışında bile ilgi odağı olmaya hazır görünüyor. Sık sık tasarımcısı olan Bob Mackie, “Farklı zamanlarda evimde kaldı,” diyor ve “sabah yataktan kalkıyor ve ‘Saçını yeni mi yaptırdın?’ diye soruyorsun.”

Her fırsatta gururla öğrettiği kabare arka formunun birçok kuralı arasında şunlar yer alıyor: büyük kirpikler takın, asla oturmayın ve asla gözlerinizi kapatmayın. (Suya ihtiyacınız varsa, bir şarap kadehinden azar azar yudum alın: “Sapı uzun olmalı.”)

Çalışma felsefesini şöyle anlatıyor: “Eğlenmeye geldiler. Eğlenmek için akşamlarından ve paralarından vazgeçiyorlar. Sen yıldız değilsin. Onlar yıldız.”

‘Hiç Çocuk Olmadım’

Maye, ortak ve tehlikeli mesleğimizin en başarılı figürü olarak beni uzun zamandır büyüledi. Kabare şarkı söylemenin nitrogliserinli kamyon sürmek kadar tehlikeli olduğunu düşünmüyorum ama bu zahmetli, genellikle moral bozucu bir meslek, insanı gece kulübü sahiplerinin, değişen kalabalıkların ve kararsız piyanistlerin insafına bırakıyor.

Maye bir caz şarkıcısı mı? Bir şov şarkıcısı mı? Kesin bir ayrım yapmıyor. “şarkı sözü dır-dir ifade, bkz. Bu hikaye ”diyor. Şu anki eşlikçisi Tedd Firth şu cevaba sahip: “Doğaçlama mı yapıyor? Bir nebze. Ama birlikte çalıştığım herhangi bir şarkıcı kadar sert sallanıyor mu? Kesinlikle. Önemli olan onun müzik anlayışının birinci nesil bir anlayış olmasıdır. Bu müziği daha yeniyken söylüyordu.”

Kısa bir süre önce, Maye ve ben iki çırağıyla birlikte çalıştığı Lincoln Center yakınlarındaki bir prova stüdyosunda tanıştık. Her biri, küçük bir çalışma odasında, bir dörtlü eşliğinde hazırda bekliyorlardı ve Maye’in karşısında, notalarını MRI sonuçlarını açıklayan ve önemli olabilecek gölgeleri ve gölgeleri gösteren bir doktor gibi işaret ediyordu.

Bir öğrenci, Susie Clausen, sözlü bir selamlama alıştırması yaptığında – “Gösteriyi beğendiğinize çok sevindim” – Maye onu hemen durdurdu. “Öyle söyleme! Sadece burada oldukları için mutlu olduğunu söyle. Bundan zevk aldıklarını düşünmeyin.” Klasik bir Mayeizm ekledi: “Kendini ciddiye almazsan, diğerleri alacak.”

3 yaşında şarkı söylemeye başlayan biri için Maye kendini geç olgunlaşan biri olarak görüyor. 10 Nisan 1928’de Wichita, Kan.’da doğdu, 9 yaşında Topeka’da radyoda 3 dolar ve 13 hafta kazandığı amatör bir yetenek yarışmasını kazandı. Ailesi boşandığında, annesiyle birlikte Iowa, Des Moines’e taşındı ve 13 yaşında dans balo salonlarında büyük bir grupta şarkı söylüyordu; annesi küçük bir defter tuttu, “farklı kulüplerde ve menajerlerde kaç yaşında olduğumu söylediğimizi hatırlayabilelim diye.”

“Asla çocuk olmadım,” diyor içtenlikle. “İşte bu yüzden artık bir tanesiyim.”

Maye, zanaatını Kansas City’de, Broadway’deki Colony gece kulübünde 11 yıl boyunca haftada beş gece çalışarak geliştirdi. O sırada kaydedilen demolar, onu prime-time televizyon varyete programına koyan Steve Allen’ın dikkatini çekti.

Bu, iki kariyer gelişimine yol açtı: Johnny Carson’ın şaşmaz desteği ve adına yedi albüm kaydettiği RCA Records’un ilgisi. Cast albümleri yayınlanmadan önce şov melodilerini tanıtan bir RCA “bağlılık şarkıcısı” olarak Maye, radyoda en büyük hitini “Cabaret” adlı başlık şarkısıyla yaptı.

En iyi yeni sanatçı dalında 1966 Grammy adaylığı aldı; Tom Jones kazandı. Müzik tarzları değişiyordu: “Hiç rock ‘n’ roll’a girmedim” diyor. “The Beatles, ilk albümlerim çıktığında hit oldu. Kariyerimde ters giden şey buydu. Lanet olası Beatles.”

Maye üç kez evlendi ve dördüncü bir uzun süreli partneri oldu. Bir içkici ve bir kumarbazla olan ilk evliliği bir yıl sürdü. İkincisi (“Öldü mü yoksa boşandım mı bilmiyorum”) kızı olan bir dansçıydı. Çocuğunu evlat edinen üçüncü kocasının dahi bir piyanist olduğunu ama “çok tacizci” olduğunu söylüyor.

“Ondan ayrılmak zorunda kaldım ama parmaklarını bırakmak istemedim” diye hatırlıyor. Kendisi de bir şarkıcı olan kızları Kristi Tucker, “güzel bir işbirliği” olduğu konusunda hemfikir, ancak genellikle mutsuz. Tucker, “Hayatında yaşadıkları,” diyor, “güçlü olması gerekiyordu.”

Piyanistlerin ve kocaların onun için bir araya gelmesi tesadüf değil. “Piyanistim her zaman hayatımda sevgililerden, kocalardan, herkesten daha önemli bir adam olmuştur,” diye derin derin düşünür.

40 yıllık piyanisti Billy Stritch, New York’a muzaffer dönüşünde ona eşlik etti. Şehir dışında müzikaller yapıyor, “Mame” ve “Hello, Dolly” gibi şovlarda başrol oynuyordu. (New York’ta Broadway’de hiç görünmemek bir pişmanlık olmaya devam ediyor.) Ancak Stritch ve avukatı Mark Sendroff, 14 yıl aradan sonra, 2006’da artık kapalı olan Metropolitan Room’da sahne alması konusunda ısrar etti.

78 yaşında yepyeni bir izleyici kitlesi kazanarak tavanı havaya uçurdu. Stritch, “Bir kez biletleri tükendiğinde, yılda üç kez sekiz gösteri geri dönüyordu” diyor. “Geri donüşü yoktu. Kapalıydı ve koşuyordu. Harika bir üçüncü perde başladı.”

‘Çünkü eğlenceli’

Maye nasıl bu kadar iyi şarkı söylemeye devam etti? Ses öğretmenleri ve doktorlarla konuştum ve “ses kıvrımları”, “nefes desteği” ve “çeviklik” hakkında ve katı bir egzersiz ve ısınma rejimine sahip olma olasılığını duydum.

Mackie, “Akşam yemeğine çıkıp tek içkisini” -bir apple martini- “gösteriden sonra” içmeyi seviyor, diyor.

Mackie, bir zamanlar evinde kalırken takma kirpiklerini avizenin üzerinde nasıl bıraktığını, oyunculuğuna borçlu. Ben de gördüm. Merdivenden inerken küçük tekmeler atıyor, bu onun tökezlememesine yardımcı olduğu için değil, neşeyle “çünkü eğlenceli” diyor.

Maye’yi seven ve takdir eden insanlar, onun daha önce daha büyük bir yıldız olabileceğini düşünüyor. Ancak bu soruyu ona sorun ve oyunbazlık – pırıltı – bir an için kayıp gider.

Carnegie Hall’u sahnesinden kendinden emin bir şekilde inceleyerek, “95 yaşındayım,” dedi. “Daha büyük bir yıldız olmak için zamanım yok. Bu geceden daha fazla zamanım yok. Yakında dolacak olan boş koltuklara bakıyor ve hafifçe mırıldanıyor.

Belki de kaderinde olduğu türden bir yıldız oldu. Ya da belki daha iyi bir şeye dönüşmüştür. Bir gece kulübünde kendinden geçmiş bir dinleyici kitlesine şarkı söylerken, eşi benzeri olmayan bir samimiyet yoğunluğu kalır. Carnegie Hall, Marilyn Maye’i büyütmeyecek; Carnegie Hall’u küçültecek.