[ad_1]
Su, güç, yargı, sıhhat ve biyometri üzere alanları yönetmek için kullanılan yapay zeka sistemleri “yüksek risk” kapsamına alınarak, çok daha katı kurallar getiriyor.
AB Komisyonu’nun iç pazardan sorumlu üyesi Thierry Breton, Cuma gecesi toplumsal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, taraflar ortasında üç gündür devam eden müzakerelerin olumlu sonuçlandığını bildirdi.
Fransız üye, muahedeyi “tarihi” olarak nitelendirerek “AB, yapay zeka kullanımına ait net kurallar koyan birinci kıta oldu. Yeni yasa, AB’deki start-up şirketlerin ve araştırmacıların global yapay zeka yarışına liderlik etmeleri için bir fırlatma rampası niteliğindedir” dedi.
Avrupa Parlamentosu ve üye ülkelerin onayının akabinde Yapay Zeka Yasası’nın, 2026 yılından itibaren bütün AB genelinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Dünyada bir birinci olan yeni yasal düzenleme, yapay zeka uygulamalarına karşı “temel hak ve özgürlükleri, demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü ve çevreyi” muhafazayı hedefliyor.
Yasa, yüz tanıma için güvenlik kamerası ve internet imajlarını de içeren veritabanlarının oluşturulması üzere geniş kapsamlı yapay zeka uygulamalarını yasaklıyor.
Bir gibisi Çin tarafından da uygulandığı belirtilen ve insanları davranışlarından ötürü ödüllendiren ya da cezalandıran takip sistemleri de yasak olacak.
DÖRT KATEGORİ
Yeni yasa ile yapay zeka uygulamasına risk temelli bir yaklaşım izlenecek. Bu uygulamanın yaratacağı riskler, “en yüksek” ve “en düşük”, “kabul edilemez” ve “spesifik şeffaflık riski” olarak sınıflandırılıyor.
Yasal düzenleme şunları içeriyor:
Kabul edilemez risk: İnsanların temel haklarına yönelik açık bir tehdit olarak bedellendirilen yapay zeka sistemleri yasaklanacak.
Bu kapsamda, insanları davranışlarından ötürü ödüllendiren ya da cezalandıran vatandaş takip sistemleri ya da insan davranışlarını manipüle etmeye çalışan yapay zeka sistemlerine müsaade verilmeyecek.
Dini, siyasi ya da cinsel kimliklere dayalı kimi biyometrik tanımlama biçimleri ile işyerlerinde ya da okullarda his tespit sistemlerinin kullanılması de yasak kapsamında olacak.
Kamuya açık alanlarda (zorunlu yasal gereklilikler hariç) kolluk kuvvetlerinin emelleri doğrultusunda gerçek vakitli uzaktan biyometrik tanımlama üzere biyometrik sistemleri kullanmaları da yasaklanacak.
Ancak, örneğin önemli bir kabahatten aranan biri yahut bir kaçırma olayı için amaçlı bir arama yapılıyorsa, insanları tanımak için yapay zekanın kullanılmasına müsaade verilebilecek.
Yüksek risk: Su, güç, yargı, güvenlik, sıhhat ve biyometri üzere yaşamsal değere sahip alanları yönetmek için kullanılan yapay zeka sistemleri bu kapsamda yer alıyor.
Bu alanlarda kullanılan yapay zeka uygulamaları için, risk azaltma sistemleri, yüksek kalitede data kümeleri, faaliyet günlüğü tutma, detaylı evraklar, net kullanıcı bilgileri, insan nezareti üzere katı şartlar getirilecek.
Spesifik şeffaflık riski: Kullanıcıların, sohbet robotları üzere yapay zeka sistemlerini kullanırken bir makineyle etkileşimde bulunduklarının farkında olmaları sağlanacak.
Biyometrik sınıflandırma yahut his tanıma sistemleri içeren uygulamalar konusunda kullanıcıların bilgilendirilmesi gerekecek.
Düşük risk: İnsan hakları ve güvenliği açısından daha düşük seviyede riske sahip olan yapay zeka takviyeli teklif sistemleri yahut spam filtreleri üzere uygulamalar, daha esnek kurallara sahip olacak.
Avrupa Birliği Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, yasa üzerinde varılan muahedeyi memnuniyetle karşıladığını belirterek, şunları söyledi:
“Anlaşma, Avrupa’da sorumlu yeniliği teşvik edecek. İnsanların ve işletmelerin güvenliğini ve temel haklarını garanti ederek, AB’de sağlam yapay zekanın geliştirilmesini, konuşlandırılmasını ve benimsenmesini destekleyecektir.
“Yapay Zeka Ömürüz, insan odaklı yapay zekaya yönelik global kural ve unsurların geliştirilmesine kıymetli bir katkı sağlayacak.”
Yapay Zeka Yasası konusunda AB’nin en büyük üç ülkesi olan Almanya, Fransa ve İtalya’nın çekinceleri vardı. Bu ülkeler, katı kuralların yalnızca ABD’li teknoloji şirketlerini değil, Avrupalı kuruşları da etkileyeceğini savunuyordu.
Uzun süren müzakereler sonucu, bu ülkeler ikna edildi.
Yapay Zeka Yasası’nın, “temel haklara ve demokrasiye hürmet gösterdiği, tıpkı vakitte işletmelerin gelişmesine ve büyümesine müsaade verdiği” konusunda muahede sağlandı.
KAYNAK :Hürriyet
[ad_2]
