Çeşitli programlara katılmak için Kayseri’ye gelen Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli 6 Şubat’taki zelzelelerin tesirinin çok fazla olduğunu hatırlattı.
Özener, sarsıntıların çok fazla can ve mal kaybına sebep olduğuna değinerek, üzerinden iki ay geçmesine karşın sarsıntıların devam ettiğini belirtti.
6 Şubat’tan beri artçı sarsıntıların 22 binin üzerine çıktığına işaret eden Özener, artçıların aylar boyunca sürebileceğini ve bunun vakitle azalacağını lisana getirdi.
Özener, artçı sarsıntılar nedeniyle daha evvelden yapılmış ikazları dikkate alarak ağır ve orta hasarlı binalara katiyetle girilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener
“BÖLGEYİ TERK ETMENİN ÇOK BİR MANASI YOK”
Depremzedelerin psikolojisinin çok uygun anlaşılması gerektiğini belirten Özener, şunları kaydetti:
*Depremi birebir yaşayanların psikolojisi çok farklı. Bilimsel açıdan bakıldığı vakit 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzelelerin yaşandığı yerde bir kere daha bu büyüklükte zelzelenin olması için geçmesi gereken mühlet yüzyıllar mertebesinde.
*Aslında önümüzdeki birkaç yüzyıl için en inançlı yerler, sarsıntının olduğu yerler. Yani vatandaşların biraz daha sakin formda olayın bu tarafına bakmaları daha sağlıklı olacak.
*O bölgeyi terk etmenin çok bir manası yok. Bilakis önümüzdeki yüzyıllar için zelzelenin merkez üssü olan bölgeye yerleşmek çok daha sağlıklı.
Marmara Bölgesi ile ilgili değerlendirmede bulunan Özener, “Her yıl yüzlerce sarsıntı meydana geliyor. Yüzlerce 1, 2 ve 3 büyüklüğünde zelzeleler oldu ve daima olacak. Marmara’da tekrar daha evvel birçok bilim beşerinin tabir ettiği üzere 7’nin üstünde bir sarsıntı olma potansiyeli var lakin o da ne vakit olacak, bunu bilemiyoruz. Şu anda bu röportajı yaparken de olabilir, 5, tahminen 10, tahminen 30 sene sonra da olabilir.” diye konuştu.
Özener, zelzeleye hem vatandaşların hem de karar vericilerin her an hazır olması gerektiğini lisana getirdi.
“YATAY KENTLEŞME MODELİ TERCİH EDİLMELİ”
Prof. Dr. Haluk Özener, zelzeleden etkilenen kentlerde yapılacak konut ve başka yapılar konusunda ise şunları kaydetti:
*Deprem bölgesinde yer alan kentlerde, yapılacak yeni binalar için yer seçimi ve bina yer münasebetinin uygun kurulması çok değerli.
*Mümkün olduğu durumlarda yatay kentleşme modeli tercih edilmeli. Yeni yapılacak binaların yer etüdü yapılmadan inşaatına muhakkak başlanmamalı.
*Fay çizgileri gözetilerek yerleşimler yeni yerlerine taşınmalı. Binalar ve öbür yapılar yapılırken zelzeleye uygun sağlam gereçler kullanılmalı, yapı kontrolünün muhakkak ve çok önemli bir biçimde yayılması gerekli.
*İnşaat projeleri zelzele yönetmeliklerine uygun olsa bile, uygulamada yapılacak imalat kusurları can ve mal kayıplarına yol açabiliyor.
*Bu sebeple, inşaat personelinden başlanarak kalfa ve ustalar eğitimden geçmeli. Zelzele konusunda bilinçlendirilmeli ve sertifikasyon sahibi olmaları gereli.
Kentsel dönüşümün değerini vurgulayan Özener, zelzeleye hazırlıklı olmanın daha az can ve mal kaybına yol açacağını kelamlarına ekledi. (AA)
KAYNAK : Sözcü
