İstanbul’da ekseriyetle Eminönü, Karaköy, Beşiktaş, Kadıköy ve Üsküdar üzere hayatın daha canlı olduğu yerlerde bulunan metruk binalar, sarsıntı bölgesi olan kent açısından tehlike oluşturuyor.
Beyoğlu’nda dün 5 katlı tarihi metruk binanın çökmesi, kentteki yaklaşık 3 bin 500 metruk binanın durumunu gündeme getirdi.
Sanat tarihçisi Süleyman Faruk Göncüoğlu, AA muhabirine, yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın en kıymetli kentlerinden biri olan İstanbul’da metruk binaların tarihi yapıysa restore edilmesi, değilse de yıkılıp tekrar yapılması gerektiğini söyledi.
Metruk binaların bu haliyle tehdit oluşturduğunu vurgulayan Göncüoğlu, “İstanbul’daki metruk binalar genelde Eminönü, Karaköy, Beşiktaş, Kadıköy ve Üsküdar üzere hayatın daha canlı olduğu yerlerde bulunuyor. Buralarda rastgele bir metruk binanın çökmesi yahut yanması, hasarın yanı sıra can kaybına da sebebiyet verebilir.” dedi.
HUKUKİ DÜZENLEME LAZIM
Göncüoğlu, metruk binaların sağlam olmadığına dikkati çekerek “İstanbul bir zelzele bölgesidir. Buradaki artçı sarsıntılarda bile birinci ziyan görecek yapılar metruk binalardır. Bu yüzden bir an evvel metruk binalarla ilgili türel düzenleme yapılması, yönetmelik çıkarılması gerekiyor.” tabirini kullandı.
Metruk binaların dönüştürülmesinde yaşanan külfetlere da değinen Göncüoğlu, mirasçıların çoğalmasından ötürü gayrimenkullerin paylaşılmasının güç olduğunu ve bu yüzden pek çok yapının bu halde bakımsızlığa terk edildiğini belirtti.
TESCİLLİ BİNALAR
Mimar Serkan Akın da kentlerdeki metruk yapıların kimilerinin sahiplerine ulaşılabildiğini, bazılarının sahiplerine ise ulaşılamadığını söyledi.
İçişleri Bakanlığının metruk yapılarla ilgili genelgesinin bulunduğunu lisana getiren Akın, “Metruk yapılar, genelde kültür varlığı olarak tescil edildiği ve mal sahipleri tarafından ranta dayalı öteki bir inşaat yapma talepleri resmi olarak kabul görmediği için terk edilen yapılardır. Metruk yapı olup kültür varlığı olarak tescili bulunmayan yapıların kamu tarafından önlem hedefli yıkılmasında bir sorun yok lakin kültür varlığı olarak tescilli metruk yapıların mevzuata ve onarım kuramlarına nazaran belgelenmeden evvel yıkılmaları mümkün değil. Hasebiyle metruk yapıların kültür varlığı olarak tescil edilmiş ve mal sahibi tarafından hiçbir süreç yapılmayanlarında sorun çıkıyor.” diye konuştu.
MEVZUAT YETERSİZ
Kamunun ve özelde muhafaza bölge heyetlerinin, bu yapıların belgelenmesi ve ilgililerin can ve mal güvenliği açısından önlem alınması kararı verdiğini anlatan Akın şunları kaydetti:
“Mevcut mevzuata nazaran bundan diğer yapılabilecek bir şey yoktur. Lakin kamu, öbür bir irade göstererek bu yapıların kamulaştırılması, proje ve onarım bedellerinin karşılanarak tapuya şerh konulması, bu yapıların satışlarının bedeller ödenmeden mümkün olamayacağına dair önleyici önlemlerle bir şeyler yapabilir, cezai müeyyideler artırılabilir ya da kamu fonları bu çeşit yapıların onarımı için kullanılabilir.”
Akın, Beyoğlu’nda çöken metruk binayla ilgili olarak da “Bu yapı özelinde Muhafaza Heyetinden beklenen karar da molozların kaldırılması olacaktır. Herkes bir biçimde Müdafaa Heyetine kabahati atmış ancak Müdafaa Konseyi aslında projeleri onaylamış, belediyesinden mal sahibi ruhsat da almış. Müdafaa Şurası daha ne yapacak? Yapacağı tek şey, molozların kaldırılmasını ve yapının korunabilen modüllerinin da saklanmasını söylemesidir. Öteki bir şey demeyecektir.” değerlendirmesinde bulundu. (AA)
KAYNAK : Sözcü
