EBRU USTA/BLOOMBERG HT PARA VE SERMAYE PİYASALARI MÜDÜRÜ
Borsada yabancı yatırımcıların 2012 sonunda yüzde 67 olan yabancı takas oranı 6 Nisan prestijiyle yüzde 28,25 ile tarihi taban düzeye geriledi.
2020 yılının ortalarına kadar yüzde 65 düzeylerinde bulunan bu oran, bu tarihten sonra sert gerileme kaydetti.
2020 yılı ortasına kadar yabancılar, dolanımdaki pay senetlerinin yaklaşık üçte ikisine sahipken son bilgilere nazaran borsada yabancı sahipliği üçte birine indi.
Yabancının hisseyi elde tutma müddeti geriliyor
2003-2012 yıllarında 3 büyük kredi derecelendirme kuruluşunun Türkiye’nin ülke kredi notlarını yükseltmesi ve 2012 ile 2013 yıllarında notun “yatırım yapılabilir” düzeyin üzerine yükseltilmesiyle birlikte ülkeye bu periyotta ağır halde yabancı yatırımcı girişi olmuştu.
2016 yılından sonra ülke kredi notlarında indirimler gelirken borsada yabancı takas oranı 2020 yılı ortalarına kadar birebir düzeylerde kaldı. 2012-2020 yılları ortasında yabancı takas oranı ortalama yüzde 65 düzeylerinde kalsa da hisseyi elde tutma müddeti kıymetli ölçüde kısaldı.
TÜYİD bilgilerine nazaran, 2012 sonunda yabancıların hisseyi elde tutma müddeti 389 gün iken, bu mühlet 2020 sonunda 74 güne ve 2022 sonunda 29 güne kadar geriledi.
Son 10 yıllık süreçte yabancıların hisseyi elde tutma mühleti 10’da teğin de altına gerilerken yerli yatırımcılarda da yabancılardaki kadar olmasa da azalış görüldü. Yerli yatırımcıların 2012 sonunda 46 gün olan pay tutma mühleti 2022 sonunda 27 güne geriledi.
Sanayi paylarında yabancıların pay tutma müddeti 2 yıldan 1 aya düştü
Son 10 yılda sanayi paylarını elde tutma süresindeki düşüş daha da dikkat cazip. 2012 sonunda 639 güne kadar çıkan sanayi şirketlerindeki yabancı yatırımlar, 2022 sonunda 28 güne kadar geriledi.
Yabancıların geçmiş yıllarda yüksek fiyatlarda yatırım yaptıkları banka paylarında de paralel bir düşüş gözlendi. 2012 sonunda 272 gün olan banka paylarını elde tutma müddeti 2022 sonunda 22 güne kadar gerilemiş durumda.
Yabancıların en uzun vadeli pay yatırımları ticaret paylarında ağırlaşıyor. 2022 sonunda BIST-TİCARET alt endeksinde hisseyi elde tutma müddeti 89 günle, BIST-TÜM için 29 gün olan müddetin epey üzerinde bulunuyor. Lakin, bu müddet 2012 sonundaki 837 günlük ortalamanın yeniden hayli altında.
Yabancıların en kısa müddet tuttuğu paylar ise 2022 yılında 18 gün ortalamayla teknoloji payları.
Yabancıların borsadaki hissesi son yıllarda azalsa da yatırım tercihlerinde borsa birinci sırada
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği bilgilerine nazaran, yurtdışı yerleşiklerin Türkiye’deki yatırımları 2023 Şubat ayı sonu prestijiyle 1,27 trilyon TL düzeyinde bulunuyor. Toplam yatırımların yüzde 54 ile en büyük kısmını pay senetleri oluştururken yüzde 44’ünde mevduatlar bulunuyor.
Yurt dışı yerleşiklerin tahvil-bono yatırımları ise toplamdan yüzde 2 ile çok düşük hisse alıyor.
Borsada toplam yatırımcı sayısı 4 milyonu aşarken yabancıların hissesi yüzde 1’in altında
MKK datalarına nazaran, 2023 Mart sonu prestijiyle borsada toplam yatırımcı sayısı 4,2 milyona ulaşırken yabancı yatırımcı sayısı 16 bin 377 adette kaldı. Yabancı yatırımcıların toplam yatırımcı sayısından aldığı hisse yüzde 0,39 ile düşük düzeylerde bulunurken bu oran 2012 sonunda da yüzde 0,45 düzeyindeydi.
Borsada yabancı yatırımcı sayısı düşük olsa da meblağ olarak yatırımlar daha yüksek düzeylerde olduğundan yabancı takas oranı verisi daha yakından takip edilmektedir.
KAYNAK : Bloomberg HT
