Seçim ekonomileri paranı bolluğuna ve piyasaların canlılığına dayanır. Bu şekilde her şey yolunda izlenimi vermek ve hataların üzerini örtmek daha kolaydır. Ancak bol paranın yarattığı enflasyon, seçim döneminde sonra hükümetleri bir miktar rahatsız etse de seçim yolunda mubah kabul edilir. Türkiye 14 Mayıs seçimlerine gün sayarken, aslen uzun zamandır böyle bir ekonomik modelin içerisinde bulunuyor. Bu da yatırım olmayınca borçlanmaya yönelik verileri değiştiriyor.
Türkiye’de kredi borçlanmaları geçen yıla göre TL cinsinden yüzde 53 oranında artış gösterdi.
encazip.com sitesinin yaptığı araştırmada, 2023 yılı ilk üç ayında kredi kullanımları seyrini değiştirmezken, geçen yıla göre yapılan karşılaştırmada, 2022 yılında toplam kredi borçlanmaları 5 trilyon 461 milyar 657 milyon TL olurken, 2023’te 3 ayda bu hacim 8 trilyon 357 milyar 856 milyon TL’ye çıktı.
Sadece bireyseller tarafından bakılınca tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarında geçen yıla göre yüzde 77 oranında artış olurken, sadece tüketici kredilerinde kullanım miktarı yüzde 57 arttı.
2022’deki 797 milyar 151 milyon TL’lik krediye karşın, 2023’te kredi miktarı 1 trilyon 253 milyar 915 milyon TL olurken, 385 milyar 843 milyon TL’si konut, 62 milyar 28 milyon TL’si taşıt, 805 milyar 43 milyon TL’si de ihtiyaç kredisine kullanıldı.
Bireysel kredi kartı borçlanması son 1 yılda yüzde 146 oranında artarken, taksitli kredi kartı borçlanması yüzde 210 oranında rekor bir artış gösterdi.
Kurumsal kredi kartlarında da yüzde 135 oranında artış görüldü.
Toplam ticari kredilerde artış yüzde 48 ile sınırlı kalırken, KOBİ kredileri yüzde 87 artarken, döviz endeksli krediler yüzde 30 oranında düştü.
encazip.com kurucusu ve tasarruf uzmanı Çağada Kırım, TÜİK’in açıkladığı yüzde 50 seviyesindeki enflasyona göre, tüketici kredilerindeki artışın enflasyonun üzerinde olduğuna dikkat çekti.
Ticari kredilerdeki artışın enflasyona paralel seyretmesiyle de şu yorumu yaptı:
Sadece bu verilerden yola çıkarak yatırımların azaldığını ancak tüketimin arttığını rahatlıkla ifade edebiliriz.
Eski Borsa İstanbul Başkanı ve Merkez Bankası Başkan Yardımcılarından Prof. Dr. İbrahim Turhan da bu veriler dikkat çekenler arasında yer aldı.
Paylaşımında grafiğe de yer veren Turhan, kırmızı çizgiyle Türkiye Ekonomi Modeli’nin uygulanmaya başladığı tarihi işaretliyor.
Ekonomi modeline yeni biri isim de veren Turhan aradaki farkı önemli görüyor.
Eski Merkez Bankası Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara da geçen günlerde açıklanan enflasyon verisinin ardından bazı farklılıklara dikkat çektiği paylaşımlar yapmıştı.
Özellikle kredi kartlarının belki de en çok kullanıldığı alanlardan olan tekstil, hazır giyimde fark ise dikkat çekiciydi.
Geçen aylarda özellikle sanayicilerle Merkez Bankası başkanı arasından da tartışmalara neden olan ticari kredilerin kullanımına dair bir veri de bu bağlamda dikkat çekti.
Ticari kredilerin kullanımının yatırıma yansımadığının bir göstergesi sayılabilecek veride, sebeplerden ziyade sonuçların da sorgulanması farklı bir alanda kalarak dikkat çekiyor.
TÜİK’in verilerine de bu manzaralar yansıdı. 2021 yılı sonlarından bu yana uygulanan modelde piyasada canlılığın sürmesi hedeflenirken, uygulamanın satışlarda halen eskiye dönmediği görülmesine karşın,
data.tuik.gov.tr
Cirolardaki yükseliş enflasyonun ana sembollerinden oluyor.
data.tuik.gov.tr
Toplam yıllık ciroya da etkisi yine görülüyor. Sizce de daha az alıp daha çok harcadığımız için krediler ve kredi kartlarına mı yükleniyoruz?
data.tuik.gov.tr
KAYNAK : Onedio
