Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28’inci Periyot Milletvekili Genel Seçim’inde propaganda devrinde uyulması gereken tarz ve temellere ait YSK kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Karara nazaran, Cumhurbaşkanı seçimi için 31 Mart 2023 Cuma günü, milletvekili seçimi için ise 18 Mart 2023 Cumartesi günü, propaganda süreci başlayacak, 13 Mayıs 2023 Cumartesi günü saat 18.00’de sona erecek.
Cumhurbaşkanı seçiminde birinci cinste geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde seçim ikinci cinse kalacak. İkinci tıpta propaganda süreci ise 15 Mayıs 2023 Pazartesi günü başlayacak, 27 Mayıs 2023 Cumartesi saat 18.00’da son bulacak.
Seçim vaktinde, genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesisler ile ilçe seçim heyetlerince gösterileceklerden öteki meydanlarda toplu olarak kelamlı propaganda yapılamayacak. Hangi meydanlarda toplu olarak kelamlı propaganda yapılabileceği ilçe seçim heyetlerince belirlenecek.
KURA ÇEKİLECEK
İlçe seçim kurulunca, o seçim etrafı içindeki miting alanları 28 Nisan Cuma gününe kadar belirlenerek, seçime katılan adaylara yazılı olarak bildirilecek. Adaylar, bildirimden itibaren iki gün içinde yararlanmak istedikleri miting alanlarını ve mühletini yazılı olarak ilçe seçim heyetine iletecek. Birden fazla cumhurbaşkanı adayının kelamlı propaganda yapmak için müracaatı üzerine, ilçe seçim heyetlerince toplantı, meydan, gün, sıra ve saatlerinin 1 Mayıs 2023 Pazartesi gününe kadar isim çekme ile belirlenerek, ilgililere bildirim edilecek.
EN AZ İKİ SAAT
Belirlenen miting alanına tıpkı gün ve saatlerde kelamlı propaganda için birden fazla aday tarafından başvurulması halinde propaganda müddeti en az iki saat olacak. Birbirini takip eden propagandalar ortasında en az iki saat orta bırakılacak. Başvuran adaylar ortasında muahede sağlanamadığı takdirde, propaganda sırası isim çekerek belirlenecek. Adaylar ortasında mutabakat olması durumunda, propaganda gün ve saatlerinin öteki aday/adayların muvafakati aranmadan değiştirilebilecek.
KAMPÜSLERDE SEÇİM PROPAGANDASI YAPILAMAYACAK
Açık yerlerde, güneşin battığı ikinci saatin sonundan, güneşin doğmasına kadar toplu olarak kelamlı propaganda yapılamayacak. Fakültelerin, öğrenci yurtlarının, teknik ve idari ünitelerinin bulunduğu etrafı kapalı ve giriş çıkışların denetimli yapıldığı üniversitelerin yerleşkelerindeki tüm açık ve kapalı alanların öğrenciler ve işçi tarafından ortak alan olarak büsbütün kamu hizmeti için kullanıldığı dikkate alınarak, buralarda seçim propagandası ve seçim toplantısı yapılamayacak. Yurt dışında ve gümrük kapılarında kelamlı propaganda yapılamayacak.
YURT DIŞINDA SEÇİM OFİSİ AÇAMAYACAKLAR
Adaylıkların mutlaklaştığı 31 Mart 2023 Cuma gününden itibaren cumhurbaşkanı adayları, çalışmalarını yürütmek üzere yurt içinde seçim ofisleri açabilecek. Lakin adaylar yurt dışında seçim ofisi açamayacak.
Siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim takvimi başlangıç tarihi olan 18 Mart 2023 Cumartesi gününden itibaren seçim ofisleri açabilecekler. Öteki seçim faaliyetleri gizli kalmak üzere, seçim ofislerinde imajlı ve sesli propaganda yapılabilecek lakin, seçim ofislerinde yapılacak sesli yayınlarda çevresel gürültü ile ilgili mevzuat kararlarına uyulması gerekecek.
Seçim ofisleri, saat 09.00’dan 23.00’e kadar halka açık faaliyette bulunabilecek. Seçim ofislerindeki ilan ve reklam gereçleri 13 Mayıs 2023 (ikinci oylamaya kalması halinde 27 Mayıs 2023) Cumartesi günü saat 18.00’de kaldırılacak, ofislerin faaliyetleri de bu tarihte son bulacak.
Adaylar, propaganda periyodunun başlangıç tarihinden seçimden bir gün evvel saat 18.00’e kadar, yurt içinde yayımlanan yazılı basında ilan ve reklam yoluyla yahut internet sitesi açmak suretiyle kelamlı, yazılı ve manzaralı propaganda yapabilecek. Lakin, yurt dışında yayımlanan yazılı basında ilan ve reklam yoluyla yazılı ve manzaralı propaganda yapamayacak.
Vatandaşların elektronik posta adreslerine, taşınabilir ya da sabit telefonlarına imajlı, sesli yahut yazılı ileti göndermek suretiyle propaganda yapılması yasak olacak. Fakat, siyasi partiler kendi üyelerine destekledikleri aday ile ilgili sesli, imajlı yahut yazılı iletiler gönderebilecek.
Oy verme gününden evvelki on gün içinde yazılı, kelamlı ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, varsayımlar, bilgi ve irtibat telefonları yoluyla küçük referandum üzere isimlerle, adayın lehinde yahut aleyhinde yahut vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın ve rastgele bir surette dağıtım yapılamayacak. Bu mühletin dışında yurt içinde yapılacak kamuoyu araştırmaları, anketler, iddialar ve küçük referandum üzere yayınlarda; tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk prensiplerine uyulması gerekecek.
Ancak, yurt dışında hiçbir biçimde kamuoyu araştırmaları, anketler, kestirimler ve küçük referandum üzere yayınlar yapılamayacak. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması gerekecek. Bu kurallara karşıtlığın tespiti halinde, ilgisi itibariyle husus Cumhuriyet Başsavcılıkları, Radyo ve Televizyon Üst Konseyi, Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu ve Erişim Sağlayıcıları Birliğine bildirilecek.
HOPARLÖRLE PROPAGANDA YASAK
Propaganda devrinde halkın huzur ve rahatını bozmamak şartıyla yalnızca yurt içinde açık yerlerde, güneşin batmasının akabinde ikinci saatin sonuna kadar hoparlörle propaganda özgür olacak. Buna rağmen, öbür bir aday ismine açık ya da kapalı yer toplantısı yapılan saatlerde, bu toplantıların yapıldığı yer ve binalardan işitilecek ve bu toplantıları rahatsız edecek biçimde hoparlörle propaganda yapılamayacak. Adaylar, istemeleri halinde, ilçe seçim heyetinin düzenleyeceği programa nazaran varsa belediye hoparlörlerinden bedeli karşılığında eşit surette faydalanabilecek.
TÜRK BAYRAĞI VE DİNİ İBARELER BULUNDURULAMAYACAK
Adaylar, propaganda periyodunda broşür, el ilanları, poster, afiş yahut ses ve manzara içeren CD/DVD üzere her türlü yayını yalnızca yurt içinde dağıtmakta hür olacak. Lakin; siyasi partiler ve adayların, bunlar dışında rastgele bir armağan ve eşantiyon dağıtmaları, dağıttırmaları yahut bunları üçüncü bireyler ya da kurum ve kuruluşlar aracılığıyla dağıttırmaları yasak olacak. Siyasi partiler ve adaylar, halkın huzur ve refahını bozmamak, yaya ve taşıt trafiğini engellememek şartıyla evvelce müsaade almaksızın yalnızca yurt içinde stant açabilecek. Propaganda için kullanılan el ilanları ve öteki her türlü matbuat üzerinde Türk Bayrağı ve dini ibareler bulundurulamayacak.
EŞİT PAYLAŞTIRILACAK
Seçim vakti dışında fiyatsız olarak isteklisine tahsis edilen ilan ve reklam yerleri için fiyat talep edilemeyecek. Bu yerler adaylar ortasında eşit paylaştırılacak.
298 sayılı Kanun’da yasaklanan yerler dışında, kamuya açık alanlara yerleştirilmiş imajlı ilan ve reklam yapmaya uygun sabit dijital reklam panoları vasıtasıyla da manzaralı propaganda yapılabilecek. Lakin, bu araçlarla sesli propaganda yapılamayacak.
MEMURLAR İLAN DAĞITAMAZ
Propaganda periyodunun başlangıcından oy verme gününe kadar kent içi yahut kent dışında, toplu taşıma emeliyle kamu hizmetlerinde kullanılan hava, kara, deniz ve raylı sistem taşıtlarındaki reklam yerleri ve araçlarında, propaganda içeren yayınlar yapılamayacak. Kural, toplu taşıma araçlarına tahsis edilmiş üstü kapalı duraklar ile yolcuların inip bindiği kapalı alanlarda da geçerli olacak.
Devlet, katma bütçeli yönetimler, vilayet özel yönetimleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve kurumlar, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları kurumlar ve iştirakleri ile başka kamu hükmî kişiliklerinde memur ve hizmetli olarak çalışanlar ilan dağıtamayacak.
Yurt dışında ve gümrük kapılarında propaganda yapılamayacak. Devlet, katma bütçeli yönetimler, vilayet özel yönetimleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve kurumlar, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları kurumlar ve iştirakleri ile başka kamu hukuksal kişilikleri, genel menfaatlere hadim cemiyetler ve Bankacılık Kanununa tabi teşekküllerin, rastgele bir adayın lehinde yahut aleyhinde yahut vatandaşın oyuna etki etmek niyetiyle her türlü yayınlarda bulunmaları yasak olacak. Kamu faydasına çalışan dernek ve vakıflar, seçmenin oyunu etkileyebilecek teşebbüslerde bulunamayacak.
MAKAM ARABASI KULLANAMAZLAR
Yurt içinde yapılacak seçim propaganda seyahatlerine, bakanlarla, milletvekilleri makam arabaları ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla katılamayacak. Bu niyetle yapılacak seyahatlerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlamalar ile merasimlerin yapılamayacak ve resmi ziyafet verilemeyecek. Bu husustaki yasaklama, aday olması halinde misyonda bulunan cumhurbaşkanı için de geçerli olacak. Seçim propagandasıyla ilgili seyahatlere hiçbir memur katılamayacak.
KAYNAK : Sözcü
