ABD Lideri Joe Biden, Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile görüşmeyi planladığını bildirdi.
Biden, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Avustralya’nın nükleer denizaltıya sahip olması ve nükleer denizaltılarda kullanılan teknolojinin paylaşılmasını içeren AUKUS mutabakatı kapsamında California eyaletinin San Diego kentinde bir ortaya geldi.
Biden, üçlü görüşmenin akabinde önderlerle farklı olarak ikili görüşmeler de gerçekleştirdi.
Sunak, Biden’ı Kuzey İrlanda’ya davet etti
Biden, Sunak ile ikili görüşmesinde, ABD, İngiltere ve Avustralya’nın, Hint-Pasifik’teki barış ve güvenliğe yardımcı olacak adımlar attığını belirterek, bugünün ülkeleri için “tarihi” bir gün olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Görüşmelerinde Rusya-Ukrayna savaşı dahil birçok mevzuyu ele aldıklarını aktaran Biden, ABD ve İngiltere’nin dünyadaki problemler karşısında ahenk içerisinde hareket ettiğini kaydetti.
Sunak da AUKUS’un, ülkeleri ortasındaki kıymetli çok taraflı savunma iştiraklerinden biri olduğunu vurgulayarak, mevcut global güvenlik görünümü karşısında iki ülkenin birlikte çalışmasının yanlışsız olduğunu söyledi.
“BM Güvenlik Kurulunda yan yana oturuyoruz. NATO’ya en çok harcama yapan iki ülkeyiz.” diyen Sunak, iki ülkenin birlikte çalışarak çözemediği bir sorun olmadığını kaydetti.
Sunak, ayrıyeten Biden’ı Kuzey İrlanda’ya davet ederek, Güzel Cuma muahedesinin yıldönümünü birlikte anmayı teklif etti. Biden da Kuzey İrlanda’yı ziyaret etme niyetinde olduğunu söyledi.
Biden, Çin Devlet Lideri ile görüşmeyi planlıyor
Diğer taraftan, Çin’in AUKUS’u kendisine karşı bir saldırganlık olarak görmesinden tasa duyup duymadığına ait bir soruya Biden, “Hayır.” karşılığını verdi.
Biden, Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile yakın vakitte görüşüp görüşmeyeceğine dair soruyu ise “Evet.” formunda yanıtladı lakin ne vakit görüşeceğine dair ise bilgi vermeyeceğini kaydetti.
“Nükleer silah değil, nükleer enerji” vurgusu
Biden, Avustralya Başbakanı Albanese ile görüşmesinde de Avustralya’ya verilecek nükleer denizaltılarla ilgili açıklanan planın kıymetli olduğunu belirterek, “Bana nazaran bu, oyunun kurallarını değiştirecek.” dedi.
ABD ve Avustralya’nın iklim değişikliği, bölgesel istikrar ve Ukrayna’ya yapılan yardımlar konusunda ortak hareket ettiğini kaydeden Biden, öteki taraftan AUKUS ittifakının kimseye karşı bir meydan okuma olmadığını, tersine Güney Çin denizi ve Hint Okyanusu’na istikrar getirmenin bir yolu olduğu görüşünü savundu.
Biden ayrıyeten nükleer denizaltı projesi kapsamında “nükleer silahlardan” değil, “nükleer enerjilerden” bahsettiklerini ve bunu dünyanın anlamasının değerli olduğunu, bu kapsamda da Milletlerarası Atom Gücü ile de birlikte çakıştıklarını vurguladı.
Biden, gelecekte ABD’nin izolasyonunu savunabilecek birinin lider olması halinde AUKUS mutabakatının devam edip edemeyeceğine ait gazetecilerin sorusuna, mutabakatın devam edeceği karşılığını verdi.
Avustralya’nın tam manasıyla emniyetli bir ortak olduğunu tabir eden Biden, ülkede bankaların batmasıyla ilgili Sunak ve Albenese ile görüşüp görüşmediğine dair soruyu ise gülerek, “Borç para istemedim.” formunda yanıtladı.
“Denizaltı inşası, ülke ekonomilerine de katkı sağlayacak”
Albenese de Mayıs ayındaki Avustralya, Hindistan, Japonya ve ABD’den oluşan Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (Quad) doruğu kapsamında Biden’ı Avustralya’da görmeyi dört gözle beklediğini söz etti.
Biden ile nizamlı bağlantı kurarak, şahsî dostluk alakası ve inanç tesis ettiklerini söyleyen Albenese, bugünkü mutabakat ile ortak gelecekleri için değerli bir adım attıklarını söyledi.
Albenese, Biden’a tarihte ikinci defa nükleer denizaltı teknolojisini kendileriyle paylaşmalarından duyduğu memnuniyeti lisana getirerek, bunun çok değerli olduğunu vurguladı. Avustralya Başbakanı, bugün atılan adımı yalnızca bir savunma ve güvenlik planı olarak değil, tıpkı vakitte bir ekonomik olan olarak da gördüklerini aktardı.
Ayrıca, iklim değişikliğini kendilerinin de ulusal güvenlik sorunu olarak gördüklerini aktaran Albenese, Enflasyonu Düşürme Yasası kapsamında iklim değişikliğini önlemek için atılan adımları övdü.
ABD Lideri Biden, Twitter’dan yaptığı paylaşımda da Hint-Pasifik’in “açık ve güvenli” kalmasını sağlamak için son teknoloji eseri yeni bir denizaltı geliştirdiklerini belirtti. Bu kapsamda orduları, bilim insanları ve mühendisleri bir ortaya getireceklerini kaydeden Biden, bu sayede çok sayıda “iyi maaşlı” istihdam da yaratabileceklerini söz etti.
Avustralya Başbakanı Albanese de Twitter’dan, AUKUS kapsamında bugün atılan adımın, “Avustralya, ABD ve İngiltere ortasındaki dostlukta yeni bir sayfa” olduğu bildirisini paylaştı. Bu sayede Avustralya’nın bölgede ulusal güvenlik ve istikrarının güçleneceğini kaydeden Albanese, ayrıyeten ülkesinin savunma kabiliyetinin gelişeceğini kaydetti.
Albanese, ABD ve İngiltere ile yeni kuşak denizaltıların üretimi için birlikte çalışacaklarını kaydederek, “(Denizaltılar) Avustralyalılar tarafından inşa edilecek, Avustralya Donanması tarafından komuta edilecek ve Avustralya tersanelerinde Avustralyalılar tarafından idame ettirilecek.” tabirine yer verdi.
Bu müddette Avustralyalı çalışanın gereken eğitimi alarak hünerlerini geliştireceğini belirten Albanese, üç adet “Virginia” sınıfı nükleer denizaltı satın alacaklarını bildirdi. Albanese, AUKUS sayesinde Avustralya genelinde 20 bin şahsa istihdam yaratacaklarını aktararak, bunun “tarihi bir yatırım” olduğu değerlendirmesinde bulundu.
AUKUS’un bu yüzyılı “dönüştürebilecek” bir proje olduğunu kaydeden Albanese, bu kapsamda atılacak adımların Avustralya iktisadına sağlayacağı katkıdan bahsetti.
KAYNAK : Bloomberg HT
