Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Şubat 2022 devri sonuçları açıklandı.
İSO Türkiye İmalat PMI, şubat ayında bir evvelki aya nazaran değişmeyerek 50,1 seviyesinde gerçekleşti ve faaliyet şartlarının imalat bölümü genelinde yatay seyrettiğine işaret etti. Endekste 50’nin altı bedeller daralmaya, üstündeki bedeller ise büyümeye işaret ediyor.
İMALAT BÖLÜMÜNDE ZELZELE ETKİSİ
Depremin girdi temini ve teslimatında yol açtığı zorluklar nedeniyle tedarikçilerin teslimat müddetlerinde son 10 ayın en yüksek oranlı artışı kaydedildi. Zelzele, birtakım firmalarda operasyonları kesintiye uğratarak dalda üretim hacmini de azalttı.
Rapora nazaran şubatta kimi firmaların üretime orta vermek zorunda kalması nedeniyle 10 bölümden dokuzunda üretim azaldı. Yalnızca ana metal sanayi büyüme kaydetti ve bu dalda büyüme son iki yılın en yüksek suratına ulaştı. Yeniden sarsıntı nedeniyle besin eserleri ve metalik olmayan mineral eserler hariç tüm kesimlerde tedarikçilerin teslimat mühletleri artış gösterdi.
ŞUBATTA DEĞİŞMEDİ
Eşik bedel olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların dalda güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, manşet PMI şubat ayında bir evvelki aya nazaran değişmeyerek 50,1 seviyesinde gerçekleşti ve faaliyet şartlarının imalat dalı genelinde yatay seyrettiğine işaret etti. Bununla birlikte, manşet endeksin eşik kıymet 50,0’nin üzerinde kalmasında tedarikçilerin teslimat sürelerindeki bariz artış tesirli oldu.
Deprem, tedarik zincirleri üzerindeki tesirlerinin yanı sıra birtakım firmalarda operasyonları kesintiye uğratarak bölümde üretim hacminin azalmasına da yol açtı. Tekrar de kelam konusu azalış ölçülü seviyede kaldı ve son bir yıllık periyodun ikinci en düşük oranında gerçekleşti.
YENİ SİPARİŞLERDE YAVAŞLAMA
Yeni siparişlerdeki yavaşlama da zelzeleye bağlı olarak sürat kazandı. Bununla birlikte düşüş son 16 ayın ikinci en ölçülü düzeyinde kaydedildi. Şubatta hem toplam yeni siparişlerde hem de yeni ihracat siparişlerinde ivme kaybı gözlendi.
Üretim sınırlarındaki duraksama ve eser temininde yaşanan zorluklar, imalatçıların satın alma faaliyetlerini düşürmesine ve girdi stoklarının azalmasına neden oldu. Arz ve üretim ile ilgili sıkıntılar, kimi firmaların sipariş ihtiyaçlarını karşılamak için mevcut stoklara yönelmesine yol açtı. Bunun sonucu olarak kesin eser stokları Aralık 2021’den bu yana en yüksek oranda azaldı.
Ham unsur maliyetleri ve fiyat artışlarının yanı sıra döviz kuru gelişmeleri, girdi fiyatlarının şubat ayında da bariz biçimde yükselmesine yol açtı. Girdi fiyatları enflasyonu ocak ayına nazaran çok az değişim gösterdi ve genel olarak seri ortalamasına yakın seviyede gerçekleşti. Buna bağlı olarak en son eser fiyatları da keskin halde arttı, lakin kelam konusu artış 2022 yılı genelinde kaydedilen ortalamanın altında kaldı.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket bilgileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Şubat ayındaki fecî sarsıntı, üretim sınırları ve tedarik zincirleri başta olmak üzere Türk imalat dalını olumsuz etkiledi. Önümüzdeki aylarda zelzeleden etkilenen bölgelerde ve kesim genelinde toparlanma belirtileri görmeyi ümit ediyoruz.”
ANA METAL SANAYİ BÜYÜDÜ
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI şubat ayı raporuna nazaran, takip edilen 10 bölümden sekizinde üretim artışı gerçekleşen ocak ayının akabinde, sarsıntının tesiriyle şubatta yalnızca bir kesim üretimini artırabildi.
Yalnızca ana metal sanayi ile hudutlu kalan büyüme, kelam konusu dalda son iki yılın en yüksek suratına ulaştı. Üretimde en keskin gerilemenin yaşandığı besin eserlerinin akabinde ikinci en sert düşüş elektrikli ve elektronik eserler bölümünde gerçekleşti.
Yeni siparişlerini artıran bölüm sayısı da ocak ayında yedi iken şubatta üçe geriledi. Öteki yandan yeni ihracat siparişleri, başta makine ve metal eserleri olmak üzere dört dalda genişleme kaydetti
İSTİHDAM
Depremin üretim üzerindeki olumsuz tesirine karşın kesimlerin çoğunluğu şubat ayında istihdam artırmaya devam etti. En güçlü istihdam artışı makine ve metal eserlerde, en bariz düşüş ise üretimin daralma eğilimini sürdürdüğü dokumacılık bölümünde gözlendi. Şubat ayında girdi maliyeti enflasyonu genel olarak düşüş gösterdi.
Girdi fiyatlarındaki artış sırf iki dalda ivme kazanırken bu kesimler tedarik zincirlerindeki aksamalardan ağır formda etkilenen giysi ve deri eserleri ile kara ve deniz taşıtları oldu. Birinci çeyreğin ortasında satış fiyatları enflasyonu birçok dalda sürat kesmesinin yanı sıra tüm dallarda 2022 yılı ortalamalarının altında seyretti.
KAYNAK : Sözcü
