Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığınca yürütülen hasar tespit çalışmaları devam ederken, Diyarbakır’da ağır hasarlı bina sayısı kayıtlara 1620 olarak geçti.
42 binanın yıkıldığı, acil yıkılacak bina sayısının ise 71 olduğu belirtilirken, bu yapılarda yıkım öncesi ve sonrasında alınan karot örnekleri, demir ve beton numuneleri de uzman uzmanlarca tahlil ediliyor.
İnşaat ve jeoloji mühendisleri ile iç ve dış mimarlardan oluşan eksperlerce zelzele sabahı yıkılan Mevlana Halit Mahallesi’ndeki Hisami, 5 Nisan Mahallesi’ndeki Dündar ve Işık apartmanları ile bodrum ve dükkânlardaki kolon ve kirişlerden oluşan taşıyıcı sistemi ağır hasar gören merkez Bağlar ilçesindeki binalardan alınan beton, demir numaralarının incelenmesiyle binaların imar kanunu ve sarsıntı yönetmeliğinden uzak, ölçüsüz adeta köy konutu üzere özensiz biçimde inşa edildikleri tespit edildi.
KOLONLARDA KAFES SİSTEMİ YOK
Yapılan incelemeler sonucu uzman uzmanların tespitlerine nazaran binaların kolonlarında kafes sistemi ismi verilen yatay ve dikey demir kullanılması gerekirken bunun yapılmadığı bildirildi.
Demir aralıklarındaki sıklığın daha esnek ve gevşek kaldığı, demirin kalınlık çapının da mevcut yapıların kat yüksekliğine nazaran standart dışı kaldığı için yapıların zelzele sarsıntılarına karşı direnç ve direncinin zayıfladığı belirlendi.
Bağlanan kolon kalıplarının içine beton döküldükten sonra demir ile betonun bütünleşmesini sağlayacak titreşimli sismik aygıtlar kullanılmadığı için kolon ve kirişlerin içinde boşluklar olduğu, kalıpların beton ile demirin bir bütün olarak birleşmesini sağlayamadığı belirlendi.
Betonlarda kum oranının yüzde 65-70 aralığında olduğu, kullanılan kumun yıkanmadığı için kil yüklü olduğu, ince elemeden geçirilmeyen kumun içinde ayrıyeten ceviz büyüklüğündeki çakıl taşlarının kırılan kolonların içinden çıktığı ve büsbütün standartların dışında kaldığı, yeniden yıkılan ve yıkımına karar verilen binaların yüzde 70’inin kat yüksekliği ile de problemli inşa edildikleri, 6-7 kat ruhsat alan yapıların 10, 5 kat ruhsat alan yapıların da 7-8 kat olarak inşa edildikleri ve buna karşın inşaat ruhsatı verildiği, akabinde da iskan ruhsatı alındığı bildirildi.
Binaların uygun tekniklerle inşa edilmediği üzere kullanıcılar tarafından mutlak suretle korunmadığı, binanın statik yapısını bozacak bir ekip tadilat değişiklikleriyle yapıların daha dirençsiz hale geldiği kaydedildi.
PAMUK EKİMİ YAPILIYORMUŞ
Deprem sabahı yıkılan Serin-1 ve yanındaki Serin-2 apartmanlarının bulunduğu bölgenin de dere yatağı olduğu, bataklık ve sulak taban olması nedeniyle yumuşak ve kaygan bir taban olup 1980’li yılların sonuna kadar pamuk ekimi yapılan oynak bir yer olduğu tabir edildi. Burada da taban etüdü ve taban güzelleştirilmesi yapılmadan ruhsat verildiği kaydedildi.
414 KİŞİ ÖLDÜ, 1097 KİŞİ YARALANDI, 15 KİŞİ TUTUKLANDI
6 Şubat zelzelesinde Diyarbakır’da 1’i boş 7 bina yıkıldı.
414 kişi hayatını kaybederken, 1097 kişi de yaralandı.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı Zelzele Cürümleri Soruşturma Ofisince yürütülen soruşturmalarda, kolon ve kiriş kesme tezleriyle ilgili ortalarında dükkân sahipleri, Diyar Galeria’nın müteahhidi ile yıkılan öteki binaların yüklenici müteahhitleri ve proje sorumlusu inşaat mühendislerinin de bulunduğu 15 kişi tutuklanırken, 25 kişi isimli denetim kuralıyla yurtdışı çıkış yasağı konularak özgür bırakıldı.
3 şahsa de mesken mahpusu verildi. Şüpheliler hakkında yıkılan binalarda ölen her bir kişi için “Olası kastla birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olmak” cürümlerinden soruşturma yürütülüyor.
KAYNAK : Sözcü
