Nüfusu bir milyonun üzerinde bulunan 11 büyük kent ve ülke nüfusumuzun yüzde 70’i ve Marmara’nın doğusunda toplanan büyük sanayi tesislerinin yüzde 75’i de sarsıntı tehlikesi altında. Marmara zelzelesinden sonra birçok bilimsel çalışma yapıldı, akademik çevreler bir ortaya geldi, yapılması gerekenler ortaya konuldu. İzmir’de 2020 yılında yaşanan sarsıntının akabinde kurulan Meclis Araştırma Kurulu da yapı kontrolü başta olmak üzere alınması gereken tedbirleri listeledi lakin hepsi kağıt üzerinde kaldı. Kurul raporunda alınması gereken esas tedbirler şöyle sıralandı:
VERİLER UYUŞMUYOR
– Ülkemizde son bina sayımı 2000 yılına ilişkin olup sonrasında ilgili bilgiler ruhsat bilgileri üzerinden oluşturulmuştur. Ülkemizde yapı ve bağımsız kısım sayılarına ait istatistiki bilgiler birbiriyle tam olarak örtüşmemektedir.
– Yapıların mevcut durumlarına ait olarak kat, bağımsız kısım, yapı sınıfı, yapı gereci ve taşıyıcı sistem bilgileri üzere başlıklarda ayrıntılı dökümlerin netleştirilmesi zelzele riski kıymetlendirme çalışmaları açısından elzemdir.
– Zemin özelliklerinin ayrıntılı çalışılarak yönetmeliklerin güncellenmesi gerekliliği devam etmektedir.
– Yeni yapı stoku datalarına dayalı olarak riskli yapıların tespiti zelzele risk ve ziyanlarının azaltılması noktasında değerli öncelik alanı olarak ortaya çıkmaktadır.
– Yeni inşa edilecek binaların en şimdiki yönetmeliklerle belirlenen kalite standartlarına tam uyumlu olmasının sağlanması ve taşıyıcı sistem tasarımı ile inşasının sıkı kontrole tabi tutularak gerçekleştirilmesi, sarsıntı riski yüksek bina sayısının artması önlenebilecektir.
– Mevcut bina stokunun sarsıntı risklerinin belirlenerek, bir plan ve program dahilinde azaltılması istikametinde tedbirler alınmasıdır. Bu kapsamda, riskli binaların kıymetlendirilmesine ve önceliklendirilmesine yönelik metotların geliştirilerek standart uygulama belirlenmesi gerekli.
Türkiye, 23 yıl ortayla 7’den büyük üç zelzeleyle yıkıldı. Birincisi Gölcük merkezliydi. Kocaeli ağır hasar aldı. İkincisi peşpeşe vurdu. Pazarcık ve Elbistan merkezliydi. Hatay ağır hasar aldı. İki kentteki yıkım, 23 yıllık ortaya karşın neredeyse birbirinin birebir oldu.
ACİLEN YIKILMALI
– Güvensiz binaların belirlenmesi, yapı stokunun büyüklüğü göz önüne alınarak bölgesel ölçekte yürütülmeli.
– En riskli kümede yer alan binalar mümkün olduğunca süratli biçimde yıkılarak yine yapılmalı, bu süreç muhakkak planlar dahilinde gerçekleştirilmeli, riskin azaltılmasında hayati kıymet arz etmektedir.
KAYNAK : Sözcü
