Deprem sonrasında incelenen mevzuların başında fay sınırı geliyor. Sık sık Türkiye’nin birçok bölgesi ve kentinde zelzeleler meydana geliyor, sarsıntıların birçok fay sınırı üzerinde yaşanıyor. İşte fay sınırı sorgulama ekranı…
TÜRKİYE ZELZELE HARİTASI E DEVLET
FAY SINIRI SORGULAMA EKRANI
FAY NEDİR
Yerkabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, (üzerinde sarsıntı olan ve hareket eden iki levha yada levhacık ortasındaki ara yüzey) FAY olarak isimlendirilir.
Diri Fay: Son Tarihî devirde sarsıntı oluşturmuş olan tüm faylar canlı fay olarak isimlendirilir. Bu fayların dirilikleri yalnızca yazılı tarihi kataloglardan değil tıpkı vakitte tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir. Genç kuvaterner çökellerini (2 milyon yıldan daha yaşlı olmayan) kesen faylar, ötelenmiş genç akarsu yatakları, ötelenmiş akarsu – denizel haller, basınç sırtı yada çöküntü gölcükleri, uzamış sırtlar üzere genç morfolojik formlar oluşturmuş faylar, canlı faylardır.
FAY TÜRLERİ
Dogrultu Atımlı Fay
Bu çeşit fay düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir pozisyonda olan ve yerin içine hakikat yavaşça eğimlenen sırf yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylardır. Bu faylar, atımlarina öre sağ ya da sol istikametli olabilirler. Kuzey Anadolu Fayı, sağ; Doğu Anadolu Fayi ise sol taraflı doğrultu atımlı faylardir.
Normal Atımlı Fay
Bu cins faylarda fay düzleminin bir tarafindaki blok yükselirken öbür tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket yeniden göreli olarak gelişmektedir. Bir öteki değişle, bir blok yükselirken oburu yerinde durabilir yada bir taraf yerinde dururken öteki taraf düşebilir. Örneğin; 1970 Gediz ve 1995 Dinar sarsıntısı ile ilgili faylar bu çeşitten olağan atımlı faylardır.
Ters Atımlı Fay
Bu cins faylar da düşey atımlı faylar olup, sadece fay düzlemi boyunca hareket eğim istikametine nazaran aykırı tarafta olmakta ve bloklar birbirine nazaran yaklaşmaktadır. Örneğin; 1975 Lice zelzelesi ile ilgili faylar aykırı atımlı faylardır.
Verev (Oblik) Atımlı Fay
Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey hem de yatay istikamette olduğu faylardır.
KAYNAK : Sözcü
