LONDRA — “Gizli Şeyler”, Pam Tanowitz’in Kraliyet Balesi için yaptığı yeni eserinin adıdır ve gerçekten de geçmişin ve bugünün sırlarıyla doludur; dans tarihinin ve şimdi dansın; dansçıların vücutlarında tuttukları bilginin; kişisel hikayeleri, anıları ve hayalleri.
Sekiz dansçı için yapılan çalışmanın prömiyeri Cumartesi gecesi Royal Opera House’un küçük kara kutusu Linbury Theatre’da, Tanowitz’in şirket için yaptığı diğer iki parçanın da yer aldığı bir programda yapıldı: “Everyone Keeps Me” (2019) ve “ Dispatch Duet, Kasım ayındaki bir gala için yakın zamanda yapılmış bir pas de deux. Gösterinin tamamı sadece bir saat sürdü – ama bir saat koreografik ve müzikal icatlar, zeka ve sürpriz açısından o kadar zengindi ki, neredeyse ezici geldi.
Anna Clyne’in yaylı çalgılar dörtlüsü “Breathing Statues” için bestelediği “Secret Things”, mezarı güzel Hannah Grennell için bir solo ile başlıyor. Müziğin ilk sessiz nağmeleri başladığında sahneye çıkar, ayaklarını birleştirerek seyirciye bakar, sonra tüm vücudunu yavaşça döndürmeye başlar ve son anda başını sallar. Yeni başlayanlar için bir bale dersi almış veya izlemiş olan herkes bunun lekelenme olduğunu anlayacaktır – dansçıların başları dönmeden birden fazla dönüş yapmayı öğrenme şekli.
Grennell bu eylemi birkaç kez, biraz tereddütle, sanki mekanizmaları hatırlamaya çalışıyormuş gibi gerçekleştirir, ardından bir dansçının bacak kaslarını ısıtmak için yapabileceği türden bir dizi yanlara doğru zıplayan adımlara başlar. Hem yavan hem de şiirsel, bale uygulamalarına ve toplu anılara açılan bir portal ama aynı zamanda yan yana gelmesi şaşırtıcı, hatta komik. (Şeffaf sarı bir tulum, payetli bacak ısıtıcıları ve iki tonlu sivri ayakkabılar giymiş olması, yalnızca neşeli izlenimler çokluğuna katkıda bulunuyor; tasarımcı Victoria Bartlett için alkış lütfen.)
Uzun süre görece bilinmezlik içinde çalışan Tanowitz, bir tür koreografi koleksiyoncusu, tutkulu bir dans tarihi, teknikleri ve stilleri öğrencisi. Çalışmaları, Petipa, Balanchine, Merce Cunningham, Martha Graham, Erick Hawkins, Nijinsky ve daha fazlasından fiziksel fikirleri ve görüntüleri kullanıyor, ancak bunlar arasında hafifçe değişiyor. Ve herhangi birini bilip bilmemen önemli değil. Tanowitz’in çalışmasında ısrar yoktur; güzellikleri gözlerinizin önünde çiçek açar ve önemsizleşir.
“Gizli Şeyler”deki dansçılar, bir önceki aşamada, hareketin kişisel olmayan özneleridir ve birbirleriyle ve sahnedeki dünyalarıyla olan bağlarında son derece insandırlar. Grennell’in solosunun sonuna doğru, diğerleri sahnede ona katılır ve dans, sürekli değişen bir dizi gruplaşma ve karşılaşmaya bölünür. Dansçılar yavaşça dönerler, pointe üzerinde dimdik yürürler, küçük kurbağa zıplamaları yaparlar, aniden düşerler, düz vücutludurlar ve ormanda devrilmiş kütükler gibi yan yan yere düşerler.
Çok az geleneksel ortaklık vardır, ancak görünmez güç hatları genellikle dansçıları bir araya getirir gibi görünür; yankılanan bir bölümde, Giacomo Rovero güçlü bir şekilde zıplıyor, bacakları yanlara doğru uzanıyor, Grennell’in üzerinde, geriye doğru koşarken, elleri ve sivri uçlu ayakkabılarının uçları üzerinde kendini yerden kaldırıyor.
“Gizli Şeyler”deki birçok an gibi, görüntü drama ve duyguyu çağrıştırır, ancak ardışık olmayan yan yana koymaları da soyuttur. Clyne’ın karmaşık, melodik bestesi, birkaç Beethoven yaylı dörtlüsünün yankıları ve ses parıltılarıyla, bilinen ve bilinmeyenin benzer bir yan yana gelişini, şimdiki zaman anıyla buluşan tarihin parçalarını sunar.
Tanowitz hiçbir zaman müziğe göre koreografi yapıyor gibi görünmüyor, ancak hareket, gruplandırma ve odaklanma seçimleri genellikle partisyonuyla ilişkili olarak sessizce dramatik. Bazen koreografide müzikal tekrarı kaydeder; bazen bunu görmezden gelir veya büyük bir sese karşı sezgilerine aykırı bir şekilde düşük riskli bir hareketle çalışır: küçük bir ayak sürtme, bir boyun yuvarlama.
“Gizli Şeyler”in harika yönlerinden biri de, çoğu bale kolordundan olan sekiz dansçının, sunum yapmadan farklı kişilikler olarak ortaya çıkmasıdır. Basitçe söylemek gerekirse, sadece hareketi yapıyorlar, bize hareketi yaptıklarını söylemiyorlar.
Bu, baş dansçılar Anna Rose O’Sullivan ve William Bracewell için de, Ted Hearne’ın yoğun, itici bir partisyonunun yüksek oktanlı bir pas de deux heyecanı olan “Dispatch Duet” sinemasında geçerli. Anthoula Syndica-Drummond’un yönettiği sinema, opera binasının çeşitli yerlerinde koreografiyi kesip birleştiren iki dansçıyı gösteriyor: Yavaş bacak uzatmaları, destekli zıplamalar veya zeminde vahşi buz patenci kaymaları merdivenlerde başlayabilir, Linbury fuayesi veya sahne arkasına göç edin. O’Sullivan ve Bracewell harika, tanrıların güçlü sporcuları.
Yine bir Hearne müziği olan “Everyone Keeps Me” adlı son parça, 2019 galasında Tanowitz için sessiz bir zaferdi ve üç yıl sonra daha da iyi görünüyor. “Gizli Şeyler” gibi, eser de Clifton Taylor tarafından ressam güzelliğiyle aydınlatılıyor ve berrak Cunningham benzeri dengelerden Nijinsky’nin “L’Après-midi d’un Faune”una kadar bir dizi dans imgesi sunuyor. Tanowitz’in çalışmalarının gizemlerinden biri, çok farklı parçalar yapmak için benzer malzemeleri nasıl kullandığıdır. Belki de buraya ve şimdiye her zaman alçakgönüllülükle duyarlı olduğu, sevdiği şey için çok çalıştığı için: dansçılar ve dans.
