Serik ilçesine bağlı Deniztepesi Mahallesi’nde yaşayan 62 yaşındaki Durmuş Uslu, yaklaşık 50 yıldır bıçakçılık işiyle uğraşıyor. El zanaatları arasında geçmişten günümüze kadar özel bir yeri olan bıçaklarıyla ünlü Serik ilçesinde evinin bahçesinde küçük ahşap bir atölye açan Uslu, yarım asırdır bıçakçılık yapıyor. Yapılan el işi bıçakların yapımı önce ham olan çeliğin kesilmesiyle üretim aşaması başlıyor.
Yüksek ateşte ısıtılarak dövülmesi sonucunda inceltiliyor. Bıçak bin bir zahmetle işlendikten sonra yine ateşte ısıtılan keçiboynuzu ya da ağaç mengenede sıkıştırılarak şekil verilerek yapılan sap ile birleştiriliyor. Son olarak eğe ile elde zımpara yapılarak parlatılıyor ve kullanıma hazır hale getiriliyor. Bıçaklar ebatına ve kullanılan malzemeye göre 160 TL ile 300 TL arasında alıcı buluyor.
“Bu iş sabır ve ata mesleği”
Bıçakçılığın sabır işi olduğunu belirten Durmuş Uslu, “Bu mesleği 1974’lerde başladım. 15 yaşından beri yapıyorum. Babadan kalma sayılmaz. Babam ağaçtan her şeyi yapardı ama biz demire heves ettik. Bıçak işi tamamen el işi. Bu işin her tarafı zor, inceliklerle dolu. Üretim aşamasına gelince saatlerce anlatmam ve çekim yapmanız lazım. Kısaca çeliği ebadına göre kesiyoruz. Ocakta döverek demir karbonlaşıyor. O şekilde daha sonra kabaca siliyoruz. Eğeden geçirip işlemelerini yapıyoruz elde. En son suyunu veriyoruz. Suyu verince kapkara kalıyor. Daha sonra parlatma aşamasına geçiyoruz. Sapı da bıçağı kadar zahmetlidir. Bu iş sabır ve ata mesleği. Torunlarım daha küçük bir tane oğlum var, yapsa yapar ama yapmıyor. Kurban bıçağı ağırlıklı oluyor ama az sayıda yapabiliyorum. Bir haftada 15 tane bıçak yapabiliyorum. Koleksiyon işi yapanlar biraz daha meraklı oluyor bizim bıçaklara. Tamamen el yapımı olduğu için. Saplarını hayvan boynuzlarından, özellikle seçtiğim ağaçların özlerinden çıralarından yapıyorum. Geyik boynuzları bulabilirsem nadir olarak. Bıçakları yurt dışına götürenler de oluyor. Yaptığım bıçakları iyi buluyorlar, kötü yapsam zaten bu işi sürdüremezdim” diye konuştu.
“30 kilometre yoldan kurban bıçağı almaya geldim”
Kurban bıçağı almak için kilometrelerce uzaklıktan geldiğini belirten Ali Kaan Duran, “Yaklaşık 20 senedir Durmuş ustamı tanırım. Her zaman gelirim kurban bıçaklarımız olsun normal bıçak olsun. İlçemiz pehlivanlar diyarı ve Serik bıçağıyla tanınmaktadır. Bıçağımızı Durmuş ustamızdan temin ederiz. Ben üstüne bıçakçı tanımam. Çünkü yaş, tecrübe ve el işçiliği bakımından ustamız en güvenilir ve kaliteli şekilde bıçaklarımız yapmaktadır. Bıçakların en büyük özelliği asla kırılmaz ve çelikten yapılmaktadır. Ben aldığım bıçağı 2 yıldır kullanıyorum. İlk aldığım günkü gibi temizlikte ve kalitede. Şu an kurban bıçağı almaya geldim, 30 kilometre yoldan geldim. Serik’te de var kurban bıçağı ama biz illa kaliteli olmasını isteriz. Kurbanımızı kesebilmek için keskinliği ve kalitesi bakımından. Durmuş ustanın yaptığı bıçaklar kemiği bile kesmektedir, kendisi iyi bir ustadır” şeklinde konuştu.
Mehmet Demirci
Kaynak: IHA
