BERLİN — Jerry Herman ve Harvey Fierstein’ın “La Cage aux Folles”ında dizinin adı gece kulübünün müdavimleri “tıraş olması gereken kız”, “hem ayak takımı hem de kraliyet ailesi”, “eksantrik çiftler” ve “bir bir denizci ile rahibe.” Bu tanım, Komische Oper Berlin’in Tony Ödüllü 1983 müzikalinin yeni prodüksiyonunun modaya uygun ve eklektik açılış gecesi seyircisine uyuyor gibi görünüyordu.
Barrie Kosky’nin on yıllık saltanatı, bu şehrin birinci sınıf üç opera kumpanyasından biri olan Komische’yi yönetirken, neredeyse nefes kesen bir müzikal ve teatral çılgınlıklar dizisiydi. Kosky, yaz boyunca Komische’nin sanat yönetmenliği görevinden ayrıldığında, eve verdiği veda hediyesi gösterişli ve beklenmedik şekilde dokunaklı bir Yidiş revizyonuydu. Kosky’nin konuk yönetmen olarak ilk prodüksiyonu olan “La Cage” Cumartesi gecesi gösterime girdi ve 9 Haziran’a kadar repertuvarda kalacak.
Kosky, evde birkaç müzikal yönetmiş olsa da, bu prodüksiyon şirket için bir çıkış noktası oldu. “La Cage” müziği, “Kiss Me, Kate”, “West Side Story” ve “Fiddler on the Roof” gibi evin müzikal tiyatro repertuarının zayıf ucunda. Buna rağmen, Herman’ın eski moda Broadway şarkılarını, göz kamaştırıcı ve duygusallık arasında gidip gelen ezgilerini tam bir orkestra tarafından seslendirildiğini duymak heyecan vericiydi. (“La Cage”in 2010’daki en son Broadway canlandırması, sekiz müzisyen için yeniden müziklendi.) Komische Oper Berlin’in bukalemun benzeri Orkestrası (“La Cage” prömiyeriyle aynı hafta Mozart’ın eserlerini de seslendirdiler. Dvorak ve Prokofiev) orkestra şefi Koen Schoots için cila ve gösterişle çaldılar.
Herman ve Fierstein’ın müzikali, Jean Poiret’nin bir gece kulübünün gey sahibi ve sevgilisi, bir travesti ve (heteroseksüel) oğlu nişanlısının aşırı muhafazakar ebeveynlerini akşam yemeğine getiren revü yıldızı hakkındaki 1973 komedisine dayanıyor. Üretimin inanılmaz bir kalıcılık gücü var. Müzikal, yaklaşık 40 yıl önce ilk kez icra edildiğinde olduğu kadar devrimci hissetmese bile – orijinal prodüksiyon, gey tiyatro tarihinde bir kilometre taşı olarak kabul edilir – şovun öncülü, canlı karakterleri ve bulaşıcı melodileri dikkat çekici bir şekilde dayanıklıdır. ya da en azından Kosky’nin çılgın yapımında bunu kanıtladı.
Bu enerjik koreografi, aşırı kostümlü ve cesurca tasarlanmış sahneleme, Kosky’nin kurnaz teatral içgüdülerinin tam kanıtını verdi. Uvertür sırasında sahnede gördüğümüz ilk şeylerden biri, renkli tüylerle süslenmiş ve kuş maskeleri takmış figüranlarla dolu bir dizi büyük gümüş kafes. Gece kulübü dansçılarına verilen adla 13 güçlü “Cagelles”, akşamın çoğunu pembe tüyler, sahte altın brokar, dantel çoraplar veya ışıltılı iç çamaşırlarıyla enerjik bir şekilde dönerek, hafifçe vurarak, konserve yaparak ve step dansı yaparak geçirirler. (Tony’lere burada Maria Souza’nın yardım ettiği koreograf Otto Pichler’ı ve kostüm tasarımcısı Klaus Bruns’ı denizaşırı ödül adayları olarak görmeleri için ricada bulunmak istiyorum.)
Sergilenen tüylerin aksine, Rufus Didwiszus’un setleri nispeten basit, hatta bazen minimal, dikkate değer bir istisna dışında: eşcinsel çiftin dairesi. Gösterişli odada Finlandiyalı Tom’un müstehcen bir resmi, büyük beyaz porselen vazolar ve erkek cinsel organı şeklinde kanepeler var. Buna ek olarak, yıldızlı bir setin altında bir açık hava bistrosu ve kinetik dans numaralarına tuhaf bir arka plan sağlayan sinek kuşlarının, flamingoların ve kakaduların büyük, neon resimlerinin bulunduğu bir dizi eklektik perde vardır.
Ancak “La Cage” teatral canlılıktan daha fazlasını gerektirir. Parçanın işe yaraması için kampın ezbere dengelenmesi gerekiyor ve Kosky’nin bir araya getirdiği oyuncu kadrosu ikisini de sahneye çıkarıyor. Burada en çok Robert Wilson’la yaptığı çalışmayla tanınan İsviçreli aktör Stefan Kurt, Zaza rolünü oynayan travesti Albin rolüyle büyüleyiciydi. Kurt, onu biraz Quentin Crisp ve biraz da Norma Desmond ile canlandırdı, ancak diğer aktörlerin onunla yaptıklarını kopyalamayı reddederek rolü kendisinin yaptı. Kurt, klasik eğitim almış bir şarkıcı değil ve vokal performansı diğerleri kadar gösterişli değildi. Ancak zarif zekası, dramatik yeteneği ve duygusal kırılganlığının karışımı, büyüleyici olmaktan her zaman daha azdı.
Komische’de çalışan eski bir tenor olan Peter Renz, sadakati sevgilisi ve oğlu arasında bölünmüş olan gece kulübü sahibi ikilem içindeki Georges’u oynamak için geri döndü. Sıcaklık ve güzellikle şarkı söyledi ve bir tımarhanede akıl sağlığını korumaya çalışan birinin kırılgan soğukkanlılığıyla oynadı. Burada birkaç başka Kosky yapımında yer almış olan Venezüellalı bir dansçı olan Jacob Daniel Daniela Yrureta Ojeda, çiftin asistanı olarak, harika bir sahne çiğneme rolüne etkileyici fiziksel maskaralıklar ve kusursuz komik zamanlama getirdi. Nicky Wuchinger, Georges’un oğlu Jean-Michel rolünde nispeten katıydı, oldukça renksiz bir roldü, ancak yapım boyunca nişanlısı Anne olarak kıvrak bir şekilde dans eden başka bir genç Berlinli olan Maria-Danaé Bansen ile iyi bir şekilde şarkı söyleyip uyum sağladı.
1985’te “La Cage”in Almanya prömiyerinde Zaza rolünü başlatan yerel bir müzikal tiyatro efsanesi olan Helmut Baumann, burada restoran işletmecisi Jacqueline olarak rol aldı. Girişi, açılış gecesi kalabalığından alkış topladı, bu, akşam boyunca performansın seyircilerin vokal coşkusuyla noktalandığı pek çok kez oldu. İnsan onları gerçekten suçlayamazdı. Kosky, bu prodüksiyonla eski opera binasını bir akşam oturulacak davetkar bir mekana dönüştürdü. Şehirdeki en baş döndürücü, en heyecan verici, en muhteşem şov.
La Cage aux Folles
9 Haziran’a kadar Komische Oper Berlin; komische-oper-berlin.de.
