1916’da bir Alman Yahudisi olan Karl Adler, Münih’teki prestijli bir galerinin sahibinden Pablo Picasso’nun artık bir şaheser olarak görülen “Ütüleyen Kadın” tablosunu satın aldı.
Ancak 22 yıl sonra, kendisi ve ailesi Nazi zulmünden kaçmak için Almanya’dan kaçtığında, satışı “para toplamak için çaresiz bir girişim” olarak tanımlayan yakın zamanda açılan bir davaya göre, tabloyu çok az bir ücret karşılığında galeriye geri satmak zorunda kaldı. kaçması gerekiyordu.”
Şimdi, Adler’in uzak akrabalarından birkaçı, tablonun kırk yılı aşkın bir süre önce bağışlandığı Solomon R. Guggenheim Vakfı’na, eserin sahipliğini iddia ederek ve 1938’deki satış fiyatı olan 1.552 $’ı (bugünkü dolar cinsinden yaklaşık 32.000 $’a eşdeğer) gerekçe göstererek dava ediyor. ) — baskı altında satıldığına dair açık delil olarak.
Bu ay New York’ta yapılan şikayette, “Adler tabloyu istediği zaman ve fiyatta değil, kendisinin ve ailesinin maruz kaldığı ve olmaya devam edeceği Nazi zulmü olmasaydı elden çıkarırdı” diyor. Yüksek Mahkeme, ölen akrabalardan birinin kalan mirasçıları olan mirasçılar ve birkaç kar amacı gütmeyen kuruluş tarafından.
Ancak müze, Adler’in oldukça iyi tanıdığı bir galeriyle “adil bir anlaşmaya” taraf olduğunu ve yıllar önce Adler’in tablo veya satışı hakkında hiçbir endişe dile getirmeyen oğluyla konuştuğunu iddia ederek tablo üzerindeki hakkını savunuyor. .
Guggenheim yaptığı açıklamada, “menşe meselelerini ve iade iddialarını son derece ciddiye aldığını” ve en değerli eserlerinden biri olan “Ütüleyen Kadın” (1904) hakkında şimdiden “kapsamlı bir araştırma ve ayrıntılı bir soruşturma yürüttüğünü” söyledi.
Tablo, 1978’de geldiğinden beri Guggenheim’da neredeyse sürekli olarak halka açık sergilenmeye devam etti. Picasso’yu başlangıçta Adler’e satan ve daha sonra geri satın alan galerinin işletilmesine yardım eden Justin Thannhauser’ın müzeye yaptığı mirasın bir parçasıydı.
New York Times, tabloyu “mavi ve grinin sessiz tonlarında, gözleri çukur, yanakları çökük, tüm gücüyle bir demire bastıran iskelet bir kadının unutulmaz bir görüntüsü” olarak tanımladı.
Guggenheim’ın eski sanat yönetmeni ve baş küratörü Nancy Spector, web sitesinde parçanın bir analizinde, “Belki de hiçbir sanatçı, alt sınıfların içinde bulunduğu kötü durumu Picasso’dan daha dokunaklı bir şekilde tasvir etmemiştir” diye yazdı.
“Ütüleyen Kadın,” dedi, “Picasso’nun doğum sancılarının ve yorgunluğun özlü imgesi.”
Tabloyla ilgili kanunî tartışmanın, satış sırasında Adler’in ne ölçüde baskı altında olduğu sorusuna dönüşmesi muhtemeldir. Aile zaten Almanya’dan kaçmıştı ve Guggenheim yaptığı açıklamada, Naziler tarafından çalınan sanat eserlerinin aksine bu tablonun Adler’in iyi tanıdığı bir galeriye satıldığını kaydetti.
Ancak davacıların avukatları, mahkeme kayıtlarında, ailenin anavatanlarını terk ettikten ve “çeşitli Avrupa ülkeleri arasında bir ileri geri yolculuğa zorlanmaktan” sonra da mali sıkıntı içinde olmaya devam ettiğini söylüyor. Dava, Adler’in “tabloyu gerçek değerinin çok altında satma” istekliliğinde bu sıkıntının açıkça görüldüğünü söylüyor. Adler, mahkeme belgelerine göre 1932’de 14.000 $ veya daha yüksek bir fiyata bir satışı araştırmıştı, bu da altı yıl sonra Thannhauser’a sattığı miktarın neredeyse 10 katıydı.
Dava, tablonun mevcut tahmini değerinin 100 milyon ila 200 milyon dolar arasında olduğunu öne sürüyor, davacılar bu meblağı işin fiili iadesi yerine dikkate alacaklarını söylediler.
Guggenheim yaptığı açıklamada, anlaşmazlığı çözmek için neyin iyi niyetli çabalar olarak nitelendirdiğini vurguladı. “Davacıların avukatıyla birkaç yıl boyunca diyalog kurduğunu”, ancak “iddianın haksız olduğuna” karar verdiğini söyledi.
Guggenheim ayrıca, 1970’lerde Karl Adler’in oğlu Eric Adler’e tablonun menşeini tartışmak için ulaştığına ve Eric Adler’in o sırada “herhangi bir endişe dile getirmediğine” işaret etti.
Müzeden yapılan açıklamada, “Gerçekler, Karl Adler’in tabloyu Justin Thannhauser’a satmasının, uzun süredir devam eden bir ilişkisi olan taraflar arasında adil bir işlem olduğunu gösteriyor” dedi. “Guggenheim, mevcut mahkeme davasının sonucunun, ‘Ütüleyen Kadın’ın gerçek sahibi olduğunu doğrulayacağına inanıyor.”
Davacıların avukatı, şikayette öne sürülen iddialara bir muhabir atıfta bulunarak, dava veya davanın gündeme getirdiği yasal sorular hakkında yorum yapmayı reddetti. Guggenheim sözcüsü açıklama yaptı ancak The New York Times’ın ek sorularına yanıt vermedi.
Arka konularda uzmanlaşmış bir avukat olan Nicholas M. O’Donnell, Adler’in Almanya’dan kaçtıktan sonra tabloyu satmasının önemli olabileceğini söyledi.
O’Donnell, tarih ve hukukun, bir Yahudi kişinin Naziler tarafından kontrol edilen topraklarda adil bir anlaşma yapma gücüne sahip olmadığını kabul ettiğini söyledi. Ancak, mahkemenin o bölge dışından gerçekleştirilen bir satışa ne kadar baskı uygulayacağının net olmadığını söyledi.
O’Donnell, Thannhauser’ın da tartışmalı bir figür olduğunu ekledi.
O’Donnell, “Avrupa’dan çaresizce kaçan Yahudilerin elinden çok şey almak için doğru zamanda doğru yerdeydi,” dedi. “Onu savunanlar, ‘Bir şeyler almalarına yardım eden oydu’ diyorlar. Onu eleştirenler, ‘Sonunda bu kadar değersiz bir arka plana sahip olması ne tuhaf’ diyor.”
Kirsten Noyes araştırmaya katkıda bulundu.
