Tarihin farklı devirleri hakkında bilgi edinmemiz gerektiğinde büyük ölçüde yazılı ve görsel kaynaklar yardımımıza koşuyor. Ama bunlara ek olarak, birden fazla kişinin yalnızca cümbüş aracı olarak gördüğü oyunlar da gerek geçmiş, gerekse de muhtemel/alternatif tarih bahislerinde fazlaca yardımcı olabiliyor.
Özellikle de atmosferi uygun kurgulanan oyunlarda adeta o oyunun dünyasının içine girebiliyor, alternatif yahut bildiğimiz tarihin aşikâr noktalarını deneyimleyebiliyoruz. Bunu daha da yakından görebilmek için, Atilla Kabakçıoğlu’nun hazırladığı çizelge üzerinden muhakkak başlı oyunlara kronolojik olarak bakalım.
UYARI: Oyunlardan “spoiler’lar” görebilirsiniz.
Ancestors: The Humankind Odyssey, milyonlarca yıl geriden başlıyor. (Old’lar bilir)
Bilime dayalı olarak ortaya çıkarılan bu oyunda 10 milyon yıl geriye gidiyor ve evrimin kademelerini takip edebiliyoruz. Oyunda muhakkak başlı teknik eksikler bulunsa da üretimciler, bilimsel açıdan isabetli bir atmosfer ve tecrübe yaşatmayı başarıyor.
İlkel periyotlarda geçmesine karşın Ancestors oyunundan Far Cry: Primal’a geçtiğinizde teknolojik açıdan sıçrama yaşamış üzere oluyorsunuz.
M.Ö. 10.000 yılına götüren bu üretimde muhakkak başlı tarih dışı faktörler bulunuyor. Ancak devrin zorluklarını, canlılarını ve dünyasını tanımak ismine göz atabilirsiniz. Bunun üstüne şimdiki Far Cry oyunlarına geçtiğinizde muhtemelen elinizdeki kolay silah bile gözünüze dünya harikası üzere gelecektir.
Medeniyetin artık yerli yerinde olduğu, üstüne alışık olduğumuz manada sanata dair çalışmaların da ağır olarak görüldüğü Antik Yunan’a dönüyoruz.
Buraya bizleri götüren oyun ise Assassin’s Creed: Odyssey oluyor. Oyunda tarihle pek de uyuşmayan çok sayıda kısım görmek mümkün. Tekrar de Antik Yunan ortamını yeterli bir biçimde aktardığını, bir noktaya kadar da tarihi açıdan dengeli olduğunu söyleyebiliriz.
Coğrafi pozisyonu sebebiyle karıştırılsa da AC: Origins, Odyssey’den çok daha sonrasını anlatıyor.
Bu oyunda tarih, M.Ö. 49 yılını gösteriyor. Bu da ünlü Mısır Kraliçesi Cleopatra’nın hükmettiği periyoda denk geliyor. Zati oyunda kendisini de görebilmeniz mümkün.
Bunun dışında oyun eksiksiz bir açık dünya sunmasa da standart insanların o periyottaki yaşamını ve devrin farklı aletlerini/silahlarını görebilmeniz mümkün oluyor.
Antik Yunan’ı AC: Odyssey sayesinde gördük. Artık de Ryse: Son of Rome, bizi Antik Roma’ya götürüyor.
Aslında bu oyunun büyük kısmı, oyundaki savaş sebebiyle Roma dışında geçiyor ancak devrin hayat şeklini, atmosferini, kıyafetlerini ve alışkanlıklarını görmek ismine göz atılabilecek keyifli bir yapım kendisi. Tarihi açıdan birçok noktada isabetli olmadığını belirtmekte yarar var.
870’li yıllarda geçen AC: Valhalla, oyuncuları alıp Viking olma tecrübesini yaşatıyor.
Bu sırada İngiltere’deki yerleşim yerlerini işgal edebiliyor, tarihi karakterlerin uyarlamalarını görebiliyor, büsbütün isabetli olmasa da belirli başlı tarihi bilgiler edinebiliyoruz. Ayrıyeten oyunun haritası da epey geniş ve bu haritada farklı yerlerde farklı topluluklar bulunuyor.
Hem Viking hayat tarzını hem de 9. yy kuzeyli hayat biçimini görebilmek ismine baht verebilirsiniz. Oyunun bunun dışında sunduğu çok fazla tarih dışı şey var ancak bunlar daha geniş bir incelemenin konusu.
Assassin’s Creed’in 1191 yılında ve Kutsal Topraklar’da geçen birinci oyunu, Üçüncü Haçlı Seferleri’nin olduğu devirde geçiyor.
Aynı vakitte oyun, gerçek olayları kurmaca bir dünyada oyuncuya aktarıyor. 2023 yılında bu oyuna dönmek birçok kişi için güç olacaktır ancak olayların nasıl yansıtıldığını görmek ismine göz atabilirsiniz.
1274 yılına geldiğimizde ise Ghost of Tsushima bizleri karşılıyor:
Japonya’nın Moğollar tarafından istila edildiği devirde geçen Ghost of Tsushima, periyodun kıymetlerini, ömür şeklini, tabiat ve estetik anlayışını görebileceğiniz bir üretim. Ayrıyeten tüm bu tarihi pahalar bir kenara bırakıldığında bile oyun kültürü açısından tadılması gereken bir üretim olduğunu düşünüyoruz.
Ardından A Plague Tale: Innocence geliyor. Pekala buradaki tarihi olay ne?
Hikâyenin gerginliğinden ortalığa dikkat edemediğimiz oyunda 1348 yılına dönüyoruz. Odaklanmak güç olsa da İngilizler ve Fransızlar ortasındaki çatışma, 100 Yıl Savaşları’nın bir kısmını bize gösteriyor. Bunun dışında oyun, orta çağ ömür haline de yakından bir bakış sağlıyor.
Daha da ileri gittiğimizde 1715 yılında geçen AC: Black Flag’i buluyoruz.
Burada bir yandan korsanlığın nasıl yükseldiğini görürken öte yandan da kentlerdeki hayatın işleyişine şahit olabiliyoruz. Bu sırada farklı gemi tipleri ve adalar da bizleri yalnız bırakmıyor.
Aynı asır içinde Fransız Devrimi’ni işleyen AC: Unity’i görebiliriz.
Dolayısıyla 1789 yılında geçen bu oyunda, Notre Dame üzere tarihi yapılar da olabildiğince gerçeğine yakın olacak halde yansıtılmaya çalışılmış. Lakin bunun dışında; periyotta şimdi icat edilmemiş kapı kolları ve olağandan daha geniş sokaklar üzere tutarsızlıklar bulunuyor.
Böyle ayrıntıları göz arkası ettiğinizde AC: Unity, devrin Fransa’sına ve içindeki hayat biçimine keyifli bir bakış açısı kazandırıyor.
Oyun dünyasının cevheri Red Dead Redemption 2, yabanî batı hayat tarzını en ince detayına kadar deneyimleyebilmenizi mümkün kılıyor:
1899 yılında geçen oyunda hem kentleşmenin tesirlerini görebiliyorsunuz hem de yerlilerle adaya yeni ayak basanlar ortasındaki çatışmaya şahit oluyorsunuz. Bunlara ek olarak ortadan kalkmakta olan kovboy ömür tarzını ve Amerika topraklarının acımasızlığı da kaliteli bir biçimde yansıtılıyor.
Ayrıca ‘en ince ayrıntısına kadar’ derken lafımız kelamımız kalsın istemeyiz. Kendiniz görmek isterseniz bu linkten ilgili içeriğimize bakabilirsiniz.
Şehirleşmenin büsbütün oturduğu Mafia 1’e geçtiğimizde farklı sıkıntılar görüyoruz.
Bu sefer mafyanın güç kazandığını, yolsuzluğun doruğa ulaştığını, ırkçılığın devam ettiğini ve sınıf ayrımcılığındaki makasın epey açıldığını fark ediyoruz. Oyun, 1930’ların Amerika’sına yakından bir bakış sunuyor.
GTA V ise listede günümüze en yakın olan oyun diyebiliriz.
Bu üretim için tam olarak bir tarih verilmemiş olsa da oyunun çıktığı yılda, yani 2013’te geçtiği düşünülüyor. Şu an bize pek sıra dışı gelmeyebilir ancak bir gün, biz Mafia 1 dünyasını nasıl garipsiyorsak öbürleri da GTA 5’in ortamını tıpkı biçimde garip bulacaktır. Bu bağlamda oyunun bir noktaya kadar günümüzü düzgün yansıttığını söyleyebiliriz (veya 2013 yılını).
Şimdiyse geleceğe gidiyoruz: Bu bağlamda hiç de alışık olmadığımız atmosferiyle Cyberpunk 2077 bizi karşılıyor.
Alternatif bir vakitte, 2077 yılında ve distopik bir gelecekte geçen oyun, ayrıntılı diyalogları ve yaşayan açık dünyasıyla sizlere alışılmışın dışında bir atmosfer sunuyor. Olaylı bir çıkış yaşamasına karşın pek âlâ bir formda toparlayan oyuna göz atabilirsiniz. Misyonlar dışında bile önünüze rastgele olaylar çıkaran bir harita sizleri bekliyor olacak.
Oyunda 2023 yılına döndüğümüz de oluyor ama buralarda maalesef kenti gezemiyoruz.
Son olarak bizi, bu vakitlerde hayal bile edemediğimiz 3020 yılına götüren Horizon Zero Dawn var.
Oyunda tabiatın insan eliyle yapılmış yapıları ele geçirdiğini görmek pek de güç değil. Ama ileride ne olacağını bilmiyor olsak bile Horizon Zero Dawn geliştiricileri, birtakım ünlü yapıların özgününe bağlı kalmayı da unutmamış.
Bunun dışında ileriye yönelik teknolojik gelişmeler de fantastik bir evrende olmamıza rağmen fazla abartıya kaçılmadan olabildiğince gerçekçi bir biçimde ilerletilmiş
Listede bunlar dışında çok sayıda oyun var. Tamamına buradan ulaşabilir, liste hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak için de Atilla Kabakçıoğlu’nun paylaşımına göz atabilirsiniz. Kendi ekleyeceğiniz oyunları da yorumlarda belirtmeyi unutmayın.
KAYNAK : Webtekno
