Düztabanlık (pes planus) halk ortasında taban düşüklüğü olarak da bilinmektedir. İnsan ayak ve ayak bileğinde 26 farklı kemik ve bu kemikleri bir ortada tutan birçok eklem bulunmaktadır. Ayrıyeten onlarca kas, tendon ve bağ ayak yapısını desteklemektedir.
Yetişkin bir insanın ayağına tabanından bakıldığında, ayak kemerleri denilen enlemesine ve boylamasına yerleşimli çukurluklar görülmektedir. Ayak kemerlerinin yapısı bir insanın ayağındaki yük dağılımının nasıl olduğunu ve yürümesine tesirini belirler.
Kemerlerin gerilime ve çeşitli yüzeylere ahenk sağlamak için sağlam ve esnek olması gerekir. Ayak kemerlerinin olmadığı yahut az olduğu durumlar düztabanlık olarak tanımlanır. Düz tabanlık durumunda, beden yükünü yere üç noktadan dağıtan ayağın bu özelliği bozulur ve oluşan biyomekanik değişikliklere bağlı bir kadro problemler yaşanabilir.
DÜZTABANLIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Düztaban (pes planus) çocuklarda ve yetişkinlerde, ekseriyetle sorun yaratmamaktadır. Spor yahut rastgele bir aktivite için ekseriyetle pürüz teşkil etmeyen düztabanlık çocuklarda belirli bir yaşa gelene kadar sürebilir.
Düztabanlık belirtileri:
– Ağrı
Düztabanlık durumunda en sık karşılaşılan belirti gerilmiş kaslar ve bağlardan kaynaklanan ayak ağrısı ve baldırlarda ağrıdır. Diz ve kalçadaki olağandışı gerilim bu eklemlerde de ağrıya neden olabilir.
Ağrılar;
Ayak bileği içlerinde
Ayak kemerlerinde
Baldırlarda
Diz eklemlerinde
Kalça eklemlerinde ve belde hissedilebilir.
– Ayakkabıların çabuk deforme olması
– Bacakların çabuk yorulması
– Ayaklarda sertlik yahut uyuşma hissi
– Ayaklarda şişlik
– Ayaklarda basış bozukluğuna ikincil gelişen nasırlaşmalar
– Yürüme yahut istikrar ile ilgili meselelerle da karşılaşılabilir.
DÜZTABANLIK TEDAVİSİ
Düztabanlıkta tedavi, sorunun ciddiyetine ve nedenine bağlıdır. Düztabanlık ağrı yahut diğer zorluklara neden olmazsa, ekseriyetle tedaviye gereksinim duyulmamaktadır.
Ayak kemer takviyeleri (ortez cihazları) düztabanlığa bağlı ağrıları hafifletmek için yararlı olabilir. Ayak kıvrımlarını destekleyen özem tasarlanmış takviyeler de tercih edilebilir. Ayak kemerini destekleyen aygıtlar düztabanlığı tedavi etmez, yalnızca şikayetleri azaltır.
Germe idmanları, bilhassa kısa aşil tendonuna bağlı gelişen düztabanlıkta bu tendonu rahatlatan idmanlar yarar sağlamaktadır.
Fizik tedavi de vakit zaman düztabanlığa bağlı ağrılar için faydalı olabilir.
Dinlenme ve buz tedavisi ağrılar için yararlıdır. Bilhassa şikayetleri arttıran etkinliklerden kaçınılmalıdır. Ağır sporlar yerine yürüyüş, bisiklet yahut yüzme tercih edilebilir.
Yaşanan ağrılar için tabibin tavsiye edeceği ağrı kesiciler kullanılabilir.
Diyabet, yüksek tansiyon ve obezite üzere düztabanlığı daha makûs hale getirebilecek risk faktörleri denetim altına alınmalıdır.
Çocuklarda en sık görülen ortopedik meselelerden biri olan düztabanlık; birden fazla vakit ayak yük altındayken yani yere basarken ayak tabanının iç tarafında olması gereken arkın görülmemesi, arttan bakıldığında topuğun dışa dönük durması ve tabanın büsbütün yerle temas etmesi biçiminde kendini gösterir. Düztabanlık ayaklardaki ve alt bacaktaki dokular ve kemiklerle ilgilidir. Bu durum bebeklerde ve küçük çocuklarda olağandır.
Bütün bebekler doğduğunda düztaban olarak görülmektedir. Bu yüzden çok küçük yaşlarda düztabanlıktan korkulmamalıdır. Lakin muhakkak bir yaştan sonra bilhassa aile hikayesi de varsa esnek düztabanlık görülme ihtimali artmaktadır.
Çocuklarda daha çok görülen esnek düztabanlık ekseriyetle bir sıhhat sorununa yol açmamaktadır. Ebeveynlerin, ayak gelişiminin daha süratli olduğu ilk 5 yaşta endişelenmemeli fakat sert ya da esnek düztaban teşhisi için kesinlikle bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına danışmalıdırlar.
