Hak-İş Genel Lider Yardımcısı Hüseyin Öz, bugün basın mensupları ile kahvaltıda buluştu. Öz, minimum fiyata ait şu açıklamayı yaptı:
*Pandemi süreci başlangıç olmak üzere ardında Ukrayna-Rusya savaşı ile birlikte yaşanan ekonomik kriz personellerimizin, emeklilerimizin, kamunun, özel dal içerisinde çalışan çalışanlarımızın hayat standartlarında geriye gerçek bir gidiş meydana geldi.
*Özellikle gündemimizde olan minimum fiyat konusunda demek gerekir ki taban fiyat ile çalışan yaklaşık 7 milyon arkadaşımız var. Bu arkadaşlarımızın hayat standartları geriye hakikat gitti ve yüksek enflasyon dünyada ve ülkede yaşanan problemler nedeni ile satın alma güçlerini değerli oranda kaybettiler.
*2021-2022 yılı içerinde minimum fiyatın belirlenmesi süreçlerinde bilhassa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan çalışanların satın alma güçlerinde meydana gelen kayıpları telafi etmek üzere enflasyonun üzerinde bir minimum fiyat tespitini metot olarak benimsediler. Fakat yüksek enflasyon nedeni ile çalışanlar o kayıpları tekrar yaşamak durumunda kaldılar.
“SOSYAL HAKLARDA DA EŞ VAKİTLİ OLARAK ARTIŞLAR YAPILMALI”
*Asgari fiyatla birlikte örgütlü ve toplu kontratlı iş yerlerinde de kıymetli bir sorun ile karşılaşıyoruz. Bugün iş yerlerimizdeki çalışanlarımız enflasyona endeksli artırım alıyor.
*Dolayısıyla taban fiyat yine belirlendiğinde Toplu Mukavele sisteminin uygulandığı yüzde 15’lik bölümün çalıştığı iş yerlerinde de taban fiyat artışına bağlı olarak mukavele ile emekçiler ile belirlenen toplumsal hakların da eş vakitli olarak artışlar yapılmalı.
*Aksi takdirde taban fiyatla artış ile bir arada toplu mukavelesi sistemi manasını yitirmiş olacak. Burada da yasal olarak önlem almaya gereksinim var. Yasal olarak önlem alınmadığı takdirde minimum fiyata mahkûm edilmiş olur.
*Bu da toplu mukavele sistemi bakımından kabul edilemez. Burada TÜİK bilgilerine nazaran enflasyon oranı yüzde 85 olarak açıklandı fakat vergi ve cezalarda meydana gelecek artışlara temel tekrar kıymetlendirme oranı yüzde 123 oranı olarak açıklanmış durumda.
*Özellikle ülkemizde gelir dağılımı ile ilgili birkaç noktaya temas etmek isterim. TÜİK bilgilerine nazaran hayat düzeyi en düşük ulusal gelirin 6,1’ini ulaştığını altını çizmek isterim. Gelir dağılımında sorun olduğunu söyleyebiliriz.
*2023 bütçesi yapılırken taban ücretlilerin hayat standartlarında kayba nazaran bütçe oluşturulsun.
*Bu bakış açısı yürüdüğümüz vakit taban fiyat tespitinde bunlara muhtaçlık var. Açlık hududunun 7 bin liranın üzerinde olduğu devirde taban fiyat tespiti konuşuyoruz. Taban fiyat tespiti sırasında kendisinden fazla 4 kişilik bir aile kabul ederek bir fiyat tespiti gerekir.
*Şahsi kanaatim minimum fiyat 10 bin liraya tekabül etmeli. Taban fiyat ile çalışan 7 milyon vatandaşımızın muhtaçlıklarını karşılayabilmeleri için en azından 10 bin lira üzere bir sayının verilmesi gerekir.
“YÜZDE 10’LARA ÇEKİLEBİLİR”
*Asgari fiyatın üzerindeki vergi yükünün kaldırılmış olması çok değerli bir gelişme en azından ruhsal olarak 45 yıllık çalışanlarının talepleri ile ilgili kıymetli bir adımın atılmış olduğunu burada söyleyebiliriz.
*Bugün çalışanların temsilcileri olarak çalışanlarımız bu adımın devamını getirilmesini Sayın Cumhurbaşkanı’mızdan bekliyorlar. Çalışanlarımız bilhassa fiyatlı bölümün üzerinde vergi yükünün hafifletilmesini istiyorlar.
*İkinci bir adım olarak vergi yükü büsbütün kaldırılmıyor olsa bile en azından oransal olarak vergi yükünün hafifletilmesi, oranın aşağı çekilmesi bir gereksinim. Çalışanlarımızın tamam sendikalarımızdan talep ediyorlar.
*Vergi yükünün çalışanlar üzerindeki yükünü hafifletilmesi bakımından yüzde 10’lara çekilebilir. Vergi dilimlerinin belirlenmelerinde temel ölçülerinde yükseltilmesi lazım. Bir çalışanımız 10 bin lira fiyat alırken haziran ayına geldiğinde maaşının yüzde 27’sini vergiye ödemek zorunda kalıyor. Yüzde 15 ile başlıyor, bir anda altı aylık dilim içerisinde yüzde 27’ye kadar ulaşıyor.
*Dolayısıyla çalışanlarımızın vergi yükünün sabitlenmesi hem oransal olarak vergi ölçüsü düşürülmeli hem de matrah ölçüsü yükseltilmeli, vergi dilimleri de kendi içerisinde yükselterek çalışanların üzerindeki verginin azaltılması gerekir. Bu da çalışanımızın hükümetimizden değerli talebidir.
“YÜKSEK ENFLASYONUN BİR AN EVVEL DÜŞÜRÜLMESİNE GEREKSİNİM VAR”
Bir gazetecinin taban fiyat görüşmelerinde ikinci bir orta artırım mukaveleye girmeli mi sorusuna Öz şu karşılığı verdi:
*Uzun yıllardan beri taban fiyatta artış bir sefer yapıldı. Enflasyon düşüktü, düşük enflasyon olduğu için refah hissesi ek edilmek sureti ile minimum fiyat yine belirleniyordu. Geçen yıl bilhassa enflasyonun beklenenden üzerinde artışın meydana gelmesi temmuz ayından itibaren verilen minimum fiyatın yetersiz kalma sebebi yüzde 30 artış yapıldı.
*Burada alınması gereken önlem yüksek enflasyonun bir an evvel düşürülmesine muhtaçlık var. Zira yüksek enflasyon düşürülmediği sürece ne kadar artış yaparsanız yapın başka alanlarda meydana gelen artışlar bunu anlamsız hale getiriyor.
*Yüksek enflasyon ortadan kalkıncaya kadar Taban Fiyat Tespit Kurulu’nun hem ocak ayında hem de temmuz ayında iki farklı devirde artırım yapması isabet olur. Taban fiyatlı çalışanlarının satın alma güçlerinin zayıflamasını önleyecek ilave önlemlere gereksinim olduğunu düşünüyorum.
“İŞÇİ TEMSİLİNDE MİNİMUM FİYAT TESPİT KURULU’NDA SORUN VAR”
Başka bir gazetecinin Türkiye’deki üç büyük sendikanın bir ortaya gelerek minimum fiyat konusunda ortak karar verebilme kararına ait sorusuna Öz şu karşılığı verdi:
*Ben Hak-İş ve Hizmet-İş genel lider yardımcısıyım. Bu kimliğimle ve Hüseyin Öz kimliğim ile konuşuyorum. Benim sözlerim direkt konfederasyona yönelik bağlayıcı bir tabir değil. Açlık sonunun 7 bin lira olduğu ülkedeyiz, yoksulluk hududunun 18 bin lira ve üzerinde olduğu bir ülkedeyiz.
*Eğer biz taban fiyatı belirlerken yalnızca enflasyon kadar bir artıştan kelam edersek o vakit insanların hayat standartları düşmeye devam eder. Emekçi temsilinde Taban Fiyat Tespit Komitesi’nde sorun var. Kurulun içerisinde yalnızca emekçi kısmının yüzde 7’lik kısmını temsil eden bir konfederasyon var.
*Peki yüzde 93 nerede? Üç tane konfederasyon ortasında gayri resmi görüşmeler yapılmak sureti ile ortak bir anlayış benimsenmeye çalışıldı. Bu bu türlü olmak yerine, yönetmelik değiştirilebilir. Her üç konfederasyon temsil imkanı bulur.
*Örgütlü iş yerlerinin tamamı çalışan yalnızca yüzde 15’ini hesap ediyor. Çalışan kesitin yüzde 85’ini tabir eden kurulun içerisinde temsil edilmesine muhtaçlık var.
“KONFEDERASYON LİDERİNİ RAHATSIZ ETMİŞ”
Bir gazetecilerinin kendilerine HAK-İŞ Konfederasyonu tarafından “resmi beyanda bulunmak genel lidere aittir” bahisli mailinin gönderilmesine ait sorusuna Öz şu karşılığı verdi:
*Hak İş Konfederasyonu bünyesinde Hizmet İş bünyesinde çalışan Hizmet İş sendikasının farklı kademelerinde iş yapmış bir hukukçuyum. Kimin nerede, ne halde konuşması gerektiğini çok yeterli bilen birisiyim.
*Bu yazının hedefi her şeyden evvel konfederasyonun içerisinde farklı bir sesin olmasına tahammül edilemediğini gösteriyor. Farklı bir sesin basın mensupları ile çalışma yaşamanın problemlerini görüş alışverişinde bulunması benim anladığım konfederasyon liderini rahatsız etmiş.
*Ben, Hüseyin Öz olarak çalışanların haklarını alabilmesi için, adaletli bir halde fiyat ve toplumsal haklarının belirlenebilmesi için çalışanların yaşadığı problemlerin çözülebilmesi için 28 yıldır çaba etmiş bir beşerim.
*Bugün de Hizmet İş Sendikası’nın 17 Aralık’ta gerçekleşecek olan genel heyetinde genel başkanlığa adayım. Demek ki demokratik olarak kullandığım hakkım engellenmek isteniyor. Demokrasiye tahammül etmeleri gerekmiyor mu? (ANKA)
