Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Rektör Yardımcısı ve Geomatik Mühendisi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu ve araştırma vazifelisi Doç. Dr. Çağlar Bayık Düzce’de meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki zelzeleye ait açıklamada bulundu.
“KUZEY ANADOLU FAYI’NDAN FARKLI BAĞIMSIZ BİR FAY”
Depremin Kuzey Anadolu Fayı’ndan (KAF) başka, kuzeye istikametli bir öteki kolda meydana geldiğini söz eden Kutoğlu, şöyle konuştu:
“Yapılan tahliller incelendiğinde yatay ve düşeyde hareketler meydana geldiği münasebetiyle fayın hem yatay hem de düşey hareket yapan oblik fay olduğu ortaya çıktı. İmaja baktığınızda Düzce merkezin bulunduğu doğu tarafında yaklaşık 4-5 santim kadar, Düzce’nin batı tarafında 15-16 santimetre boyutunda bir hareket olduğu ortaya çıkıyor yatayda.
Toplamda 19 ila 20 santimetre Düzce’nin doğusuyla batısı birbirine nazaran bir tarafı kuzeye giderken bir tarafı güneye gerçek hareket etmiş.
Bu bize şunu gösteriyor; bu fay Kuzey Anadolu Fayı’ndan farklı bağımsız bir fay. Zira KAF’ın hareket karakteristiği sağ yatay hareket yapar. Bu yapılan değerlendirmeler, bu fayın yaklaşık 10 kilometre uzunluğunda sol yatay hareket yaptığını gösteriyor. Yani yer bilimlerindeki tabiriyle sol doğrultu atımlı bir fay olarak karşımıza çıkıyor.”
‘ÖNEMLİ OLAN HAKİKAT YAPILARDA YAŞAMAK’
Düzce’deki sarsıntının Kuzey Anadolu Fay çizgisinde meydana gelmediği için Marmara sarsıntısına tesiri olmayacağını söyleyen Kutoğlu, Türkiye’nin fay cenneti olduğunu yapılan korkutucu açıklamaları tersine zelzeleye güçlü binalarda yaşanması gerektiğini kaydetti. Kutoğlu, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bazen çok korkutucu açıklamalar oluyor. ‘Terk edin, gidin’ vesaire diye. Temeline baktığınız vakit üzerinde yaşadığınız yeri bildiğiniz ve ona uygun büyüklükte bir binada yaşadığınız sürece 7.0 büyüklüğünde bir sarsıntı size ziyan vermeyecektir. Değerli olan yapı ve yer münasebetinin kurulmuş mühendislik hizmeti almış binalarda yaşayabilmek. Hasebiyle her gün bu endişeyle yaşanmaz yaşadığımız tabanı ve binayı bileceğiz.
Depreme güçlü binalarda olursak hiçbir yerden kaçıp gitmeye gerek yok. Zati Türkiye’de nereye kaçıp gideceksiniz? Daha evvel hiç konuşulmayan bir yerde, ‘burada daha diğer zelzele olmaz, 1999’da burada zelzeleler bitti’ dediğimiz yerde hiç bilmediğimiz unutulmuş bir fay kendini gösterdi. Kaçmak tahlil değil Türkiye’de değerli olan yanlışsız yapılarda yaşamak.”
DEPREMİN UYDU İMAJLARINI İNCELEDİ
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Geomatik Mühendisliğinde vazife yapan araştırma vazifelisi Doç. Dr. Çağlar Bayık, son yaşanan Düzce depremiyle ilgili üniversitenin Uzay Teknolojileri ve Konumsal Tahlil Laboratuvarında radar uydu imajlarını inceleyerek, sarsıntının yüzeyde yarattığı etkiyi birinci kere ortaya çıkardı.
Uydu manzaralarını inceleyen Bayık, sarsıntının tesirlerini süratle belirleyebilmenin değerine değinerek, şunları söyledi:
“Günümüzde de bu bilgiye ulaşmanın en süratli yolu da uzaktan algılama dediğimiz tekniktir. Biz de bu çalışmada uzaktan algılama tekniğinin bir modülü olarak SAR uydu manzaralarını kullanarak, Düzcede meydana gelen sarsıntı hakkında yer değiştirmeleri belirlemiş bulunuyoruz. Yaptığımız çalışmalara nazaran iki adet çerçeve kullandık.
Bu çerçeveler sonucunda yatay ve düşey hareketleri net olarak belirledik. Belirlediğimiz kıymetler 7,5 santimetre ile 9 santimetre ortasında değişmektedir. Etkilenen alanlar Düzce merkez ve Gölyakaya gerçek olan kısımlarda makul bir alanı kapsamaktadır.
Elde ettiğimiz bulgulara nazaran çıkan sonuçlar sol yanal atımlı bir fay özelliğine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Öteki çalışmalardan elde edilen sonuçlardan farklı bir sonuç olarak da Kuzey Anadolu Fay Çizgisinin sağ atımlı yanal bir fay sınırı olduğunu biliyoruz fakat burada sol yanal atımlı bir fay oluşumu tesiri görmüş bulunmaktayız.”
‘7,5 SANTİM ÇÖKME, 9 SANTİM YÜKSELME OLMUŞ’
Düzce merkez ile Gölyaka’nın hareket ettiğini söz eden Bayık, “7,5 ve 9 santimetre dediğimiz olay, 7,5 santimetreye kadar bir çökme, 9 santime kadar da bir yükselme olarak söyleyebiliriz. Genel manada bir sayı vermek gerekirse, Düzce Merkez ile Gölyaka ortasında kalan kısımlarda 4 santimetreye kadar bir yükselme olduğunu net bir halde söyleyebiliriz” dedi.
