1999’da yaşanan felaketin akabinde “deprem vergisi” getirilmişti. Geride kalan 23 yılda, muhalefete nazaran 75 milyar TL para toplandı. Son 20 yıldır aralıksız idarenin başında olan AKP iktidarının toplanan bu parayı nereye harcadığı ise bilinmiyor, “Deprem için toplanan paralar nerede?” sorusu sık sık gündeme geliyor…
Eski yahut hasarlı binalarda güçlendirme çalışmalarının süratli ve faal formda devam etmemesi, yeni yapılan binaların yatay değil dikey mimariye nazaran inşa edilmesi ve yeşil alanların yok edilmesi vatandaşların ve muhalefetin eleştirdiği mevzuların başında geliyor.
Deprem öncesinde alınması gereken önlemler gereğince alınmadığı üzere, sarsıntı sonrası için yapılması gerekenler de tam olarak yapılmıyor. Bunlardan en dikkat çekeni ise toplanma alanları…
AFAD’ın internet sitesinde toplanma alanları; “Afet ve acil durumlar sonrasında süreksiz barınma merkezleri hazır olana kadar geçecek mühlet içerisinde yaşanacak paniği önlemek ve sağlıklı bilgi alışverişini sağlamak emeliyle halkın tehlikeli bölgeden uzaklaşarak toplanabileceği inançlı alanlar” olarak tanımlanıyor.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun Ağustos 2022’de paylaştığı bilgilere nazaran İstanbul’da 5 bin 633 adet toplanma alanı var. Kentte barınma alanı kapasitesi de 1 milyon 390 bin 172 kişi. TÜİK’in 4 Şubat 2022 datalarına nazaran ise İstanbul’un nüfusu 15 milyon 840 bin 900 kişi…
SÖZCÜ grubu olarak Şişli-Mecidiyeköy-Kağıthane civarında toplanma alanı tespiti yaptık. Çok az sayıda toplanma alanı olduğunu; az sayıdaki alanların da çoklukla okul bahçesi yahut mahalle ortalarındaki küçük parklar olduğunu gördük. Kimi noktalarda ise AVM önlerinin sarsıntı toplanma alanı olarak belirlendiğini tespit ettik.
Ancak en dikkat çekicisi, yaklaşık 40 bin nüfuslu Çeliktepe Mahallesi’ndeki toplanma alanı oldu… Araçların bile dönerken zorlanacağı kadar dar, eğimli, dört yolun kesiştiği noktada bir apartmanın ‘toplanma alanı’ olarak belirlendiğine şahit olduk. Tıpkı vakitte toplanma alanının bulunduğu mahallede iki tane de okul bulunuyor… Yıllardır orada yaşayan mahalleliler dahi burada bir toplanma alanı olduğundan habersiz.
Hem o mahallede hem de civar semtlerde yaşayan vatandaşlara mikrofon uzattık, “Beklenen zelzele için İstanbul’da kâfi tedbir alındığını düşünüyor musunuz?” diye sorduk.
Verilen cevaplar şöyle oldu:
“NEREDE BU TÜRLÜ SARSINTI TOPLANTISI OLUR?”
İdris Arslan: “Böyle bir şey olur mu? Nerede bu türlü sarsıntı toplanma alanı olur? Nerede görülmüş? Ben 30 yıldır bu mahallede yaşıyorum. Birinci kere bu türlü bir şey gördüm. Bu mahallede 2 tane de okul var birbirine yakın, kâfi alan katiyen yok. Yetkililer insanlara öncülük edip, bilgilendirmeli. Sarsıntı olduğu vakit beşerler nereye gideceklerini bilmiyorlar, bilseler bile gidecek yerleri yok.”
“TOPLANAN SARSINTI PARALARI NEREYE GİTTİ?”
İlhan Güzel: “Maalesef o denli bir şey yok. 20 yıllık iktidarda bunların yapılması lazımdı. 99 zelzelesinden beri toplanan zelzele paraları nereye gitti? En evvel bunu sormak lazım. Millet de sessiz, kime hesap soracak bilmiyorlar. Oturduğum yerde sarsıntı toplanma alanı yok, sarsıntı olursa Allah’a emanetiz. Sarsıntı toplanma alanı dedikleri yerlerin birçoklarında tabela var, etrafına bakıyorsun ufacık yerler.”
“GEREKLİ TEDBİRLER ALINMADI”
Gökçen Ersavaş: “Yeteri kadar alındığını düşünmüyorum, hala eski konutların olduğunu görüyoruz. Bildiğiniz üzere geçen haftalarda bir tatbikat yapılmıştı lakin birçok insan o tatbikata uymadı, gerekli tedbirler alınmadı diye düşünmüyorum. Bence insanların daha çok bilinçlendirilmesi gerekiyor. Makul semtler için toplanma alanları var lakin kâfi olmadığını düşünüyorum.”
“YEŞİL ALAN KALMADI, TEDBİR ALINMADI”
Ekrem Özoğlu: “Hiç alınmadı şimdiye kadar, yeşil alan kalmadı. Ne tedbir alındı? Binalar öylece duruyor. Hiçbir tedbir alınmadı. Oturduğum yerde toplanma alanı yok. Bir zelzele olsa Allah’a kalmış ne yapacağım. Bunu benim mi düşünmem gerekiyor? Bizi yönetim edenlerin düşünmesi lazım. Bunlar yeşil alan bırakmadılar, var mı İstanbul’da? Çıkar, menfaat olduğu vakit hiçbir tedbir alınmaz. Halkı düşünen yok ceplerini düşünüyor hepsi.”
“DEPREM TOPLANMA ALANIMIZ YOK”
Hüsniye Akgün: “Çalışılıyor lakin geç kalınmış bir çalışma. Kâfi midir? Değildir. Zira yeşil alan kalmadı. Sarsıntı toplanma alanımız yok, sarsıntı olunca binalar iç içe girecek. Biz ailecek çadırımızı, güvenlik ekipmanlarımızı, eğitimlerimizi aldık kendi çapımızda bir şeyler yapıyoruz. İktidardan ümit kesildi artık, gitmesini beklerim. Yeni bir sistemin gelip ülkenin toparlanmasını beklerim.”
“HEP LAFTA KALIYOR”
Ruşen Çetin: “Dış cepheler harika görünüyor fakat üretimle ilgili hiçbir kontrol yok. Denetim edilmiyor, belediyeler bunu gereğince denetim etmiyor. Daima lafta kalıyor hiçbir biçimde tedbir alınmıyor.”
“KENTSEL DÖNÜŞÜM RANTA BAĞLANDI”
Mustafa Şehitoğlu: “Hayır alınmadı bence, kentsel dönüşüm daha çok ranta bağlandı. Ranta değil de insanların can güvenliğini düşünerek bir yapının yapılmasını beklerdim. Oturduğum yerde zelzele toplanma alanı yok, ne yapacağımızı bilmiyorum. 17 Ağustos sarsıntısından bu yana bir tedbir alındığını görmedim.”
“YARIN DEĞİL ŞİMDİ!”
Hamza Tandoğaç: “Bence alınmıyor ve millet bunu umursamıyor. Şu anda bir sarsıntı olsa, herkes kendi başının devasına bakmaya kalksa ne devlet yetişir, ne hükümet yetişir. O kadar çarpık kentleşme yapılmış ki işin içinden çıkamazlar. Yeni yapılan yerler yetersiz, binalarda kâfi güçlendirme çalışmaları mutlaka yapılmıyor. Zelzele öncesi yapılan binaların sil baştan tekrar yapılması kural. Kentsel dönüşüm kapsamında 10-12 yıl evvel yıkılan yerler var daha bir çivi çakılmadı. Bir zelzele olduğu vakit itfaiyeci kendi konutuna mi yetişsin benim konutuma mi yetişsin? Zabıta benim konutuma mi yetişsin kendi konutuna mi yetişsin? Polis kendi konutuna mi yetişsin benim meskenime mi yetişsin? Yarın değil artık tedbir almak lazım!”
“HER YER DÖKÜLÜYOR”
Tuna Beyefendi: “Her yer dökülüyor. İlgisizlik. Ben Bağcılar’da oturuyorum iğne atsan yere düşmez. En fazla 1-2 tane toplanma alanı çıkar. 1.5 milyonluk nüfus…”
“TOPLANMA ALANLARI DAHA ÇOK OLMALI”
Jale Yıldırım: “Alınmadı, çok da alındığını düşünmüyorum. En azından toplanma alanlarının korunuyor olması hatta daha da fazla olması gerekirdi. Kentsel dönüşüm ya da daha farklı bir isimle yenilenmesi gerekirdi lakin yapılmadı. İstanbul üzere bir kentte toplanma alanlarının daha çok olması gerekir.”
