Sosyoloji Uzmanları Derneği (SOMDER), 18-35 yaş ortası farklı meslek kümelerindeki gençlerin gelecek beklentileri ve problemlere yönelik tahlil tekliflerinin yer aldığı Gençlik Araştırmasını yayınlandı.
GENÇLERE NAZARAN EN DEĞERLİ SORUN?
534 bayan, 533 erkek iştirakçiyle yapılan araştırmada Türkiye’nin acil çözülmesi gereken en değerli üç sorunu soruldu. İştirakçilerin yüzde 20,3 ile birinci sırada ekonomik meseleleri belirtirken, yüzde 18,1 ile ikinci sırada adalet, yüzde 15,7 ile eğitim sorunu olduğunu belirtti. Araştırmanın devamında yoksulluk (12,5%), işsizlik (12,4%), sığınmacılar (11,5%), sıhhat (8,9%) ve öteki sıkıntılar yer aldı.
YAŞAM STANDARTI DÜŞÜYOR
Araştırmada geçen yıla nazaran hayat standardı durumunu sorulduğunda ise tüm iş kollarında yüzde 80 bandında “daha makus oldu” yanıtı alınırken yalnızca sıhhat çalışanlarında (% 68,2) öbür kesimlere nazaran daha düşük oranda “daha berbat oldu” yanıtı ölçüldü. Tıpkı halde sıhhat dalı çalışanlarında “daha âlâ oldu” karşılığı da öteki kesimlere nazaran daha yüksek oranda ölçülmüştür (% 17,8).
GENÇLER ÖNÜMÜZDEKİ YILDA DURUMLARININ DAHA MAKUS OLACAĞINI DÜŞÜNÜYOR
Sorunun devamında iştirakçilerin geleceğe dair beklentilerinin ölçülmesi için “Sizce durumunuz önümüzdeki yıl daha mı uygun olacak” sorusu yöneltildi. İştirakçilerin yüzde 66,5’i daha berbat olacak, yüzde 13’ü tıpkı kalacak derken, daha âlâ olacağına inancı olanların oranı yüzde 20,1 oldu.
GENÇLER SİYASİ PARTİLERDEN UMUTSUZ
Katılımcılara “Mevcut siyasi partiler Türkiye’nin meselelerini çözebilir mi?” sorusu yöneltildiğinde iştirakçilerin yüzde 81,6’sı “Hayır”, yüzde 17,8’i “Evet” yanıtını verirken. Önümüzdeki devirde hayatının daha makûs olacağını düşünen yüzde 66,5 oranındaki iştirakçi verisi ile birlikte düşünüldüğünde 18-35 yaş kümesindeki genç seçmenlerin siyaset kurumundan beklentilerinin olmadığı ve siyaset kurumu aracılığıyla sıkıntılarına tahlil üretilebileceği umudunu taşımadıkları yorumu yapılabilir.
Siyasi partilerin halkın sıkıntılarını gereğince söz edip edemedikleri sorusuna iştirakçilerin yüzde 90,5’i “Hayır” yanıtını verirken, yalnızca yüzde 8,7’si “Evet” karşılığını verdiği görüldü.
Araştırmada 18-35 yaş gurubu genç seçmenlerin siyaset kurumundan umudunun neredeyse olmadığı görüldü.
GENÇLER BİRİNCİ NEYİ DEĞİŞTİRMEK İSTİYOR?
Son olarak iştirakçilere “Değiştirme imkanınız olsa idi hayatınızda birinci neyi değiştirmek isterdiniz?” sorusu yöneltildi. İştirakçilerin yüzde 27,8’i ülkesini, yüzde 15,4’ü maddi-gelirini-ekonomiyi, yüzde 8,9’u eğitimini, yüzde 6,1’i kentini, yüzde 6’sı kendisini, yüzde 5’i mesleğini, yüzde 5’i ailesini, yüzde 2,6’sı iktidarı, yüzde 2,6’sı hiçbir şeyi, yüzde 2’si sistemi, yüzde 1,9 toplum-kültürü, yüzde 1,7 her şeyi, yeniden 1,7’si sıhhat, yüzde 1,6’sı konutunu, yüzde 1,1’i de adalet sistemini, yüzde 1’i motosikletini değiştirmek istediğini belirtmiştir.
GENÇLER TRAVMATİK BİR SÜREÇTEN GEÇİYOR
SOMDER, araştırmanın sonucunda gençlerin gençler travmatik bir süreçten geçtiğini belirterek, “İster çalışan, ister işsiz, ister öğrenci olsun ortak kesişim noktaları umutsuz, korkulu ve güvensizlik içinde olmaları. meselelerinin kaynağı konusunda net bir halleri var. Biraz daha güzel eğitimli olanlar meselelerin kaynağını tabir ederken ‘sistem’ kavramını, daha az eğitimli olanları ise ‘yöneticiler’ ya da ‘siyasetçiler’ kavramını kullanıyor.” yorumunda bulundu.
GELECEKLE İLGİLİ VAHİM TABLO
Gençlerin geleceklerine dair çok yüksek seviyede korku duydukları sonucuna ulaştıklarını açıklayan SOMDER, “Bu noktada kendine inancının daha yüksek olması beklenen düzgün okullarda, ilerde teminatlı sayılabilecek iş kollarında çalışma imkanı bulabilecekleri spesifik meslek kısımlarında eğitim görenler için bile bu durum değişmiyor. Gelecek tasasını körükleyen en temel parametre ise bugün içinde bulundukları şartlar. Hem öğrenciler hem de çalışanlar açısından sahip oldukları kaynaklar yalnızca yaşamalarına yetecek düzeylere gerilemiş durumda. Görece daha teminatlı işlerde çalışanlar için bile temel muhtaçlıkları karşılayamama telaşı başat his halini almış.” değerlendirmesinde bulundu.
İŞSİZLER İÇİN DURUM ÇOK DAHA KARMAŞIK
“İşsizler için ise durum çok daha karmaşık ve katlanması çok güç bir hal almış” denilen araştırmanın sonuç kısmında şöyle devam edildi: “Birçoğunun ailelerinin de fakir olmalarından ötürü, gence hayatını değiştirme imkanı verecek rastgele bir kaynak yaratma talihleri yok. Aileler yalnızca barınma ve beslenme üzere gereksinimlerin karşılandığı bir alan olarak var. Üstelik bu gençlerde hissettikleri mutsuzluğun, ümitsizliğin ve öfkenin kaynağında ailelerine karşı sorumluluklarını yerine getirememe, onlara yük olma üzere hisler da var.”
İŞ KAYBETME KORKUSU
Araştırmanın sonuç kısmında ortaya çıkan başka değerlendirmeler ise şu biçimde belirtildi:
“Güvencesizlik öbür bir ortak noktaları. Çalışanlar için güvencesizliğin tek başına çalıştığı iş kolunda sigortalı olup olmadığı ile sonlandırılması eksik bir yaklaşım olacaktır. Zira sigortalı çalışıyor olsalar bile işyerlerinde her an bu durumlarını kaybetme riskleri var. Yani çalışanlara sistemin çarklarına uymaz ise bir gün elindekini de kaybedebileceği asla unutturulmuyor.
SORUNLARIN KAYNAĞINI SİYASET KURUMUNDA OLDUĞUNU GÖRÜYORLAR
*Gençler tabir ettikleri her sorunun kaynağında siyaset kurumunun olduğunun farkında. Türkiye’de yürütülen siyaset biçimini eleştiriyorlar ve inanç duymadıklarını açıkça söz ediyorlar. Siyasetin bir rant hengamesine dönüştüğünü, kim gelirse gelsin sorunun rantın elde edilmesinden ibaret olduğunu söylüyorlar. Buna ispat olarak ta kendi yaşadıkları problemlerin her geçen gün büyümesini gösteriyorlar.
*‘Eğer siyaset kurumu meseleleri çözmek isteseydi, çözerdi’ yaklaşımı hakim kanı halini almış. Bu nedenle siyasetin bu gri ve kirli alanına girmek istemiyorlar. Bunun yanında son devirde siyasetin çok keskin kutuplarda yapılıyor olması birçoğunun hayatta başka beşerlerle kurdukları alaka modelini dışlıyor.
*Gençler de temsiliyet haklarının kullandırılmadığını, şayet siyaset kurumundan bir tahlil bekleyeceklerse orada kendilerinden birilerinin -üstelik çoğunluk olarak- olması gerektiğini açıkça tabir ediyorlar.
SİYASETTE TEMSİLİYETLERİNİN ARTIRILMASINI İSTİYORLAR
*Gençler katı kuralları/sınırları olan siyasal yapılara karşı daha aralı bir tavır sergiliyorlar. Bir yandan siyasette temsiliyetleri artsın istiyorlar lakin mevcut yapılarda bunun mümkün olmadığını da tabir ediyorlar. Zira siyasi parti üyeliği tecrübesi olanların tabir ettiği gerçeklerden birisi partilerin gençlik örgütlerinin ciddiye alınmadığı, ürettiği fikirlerin yöneticilerce birden fazla vakit partinin siyaseti haline getirilmediği, parti işleyişinde gençlerin daha çok işin ‘hamallığını, getir götürünü yapanlar’ olarak görüldüklerini belirtiyorlar. Bu nedenle oradaki var olma biçimleri dönüştürücü, güçlendirici ve kolektif bir ortak aklın oluşmasını sağlamıyor.
SİYASET LİSANI ELEŞTİRİSİ
*Gençler, siyasetin yalnızca sorun-çözüm matematiğinden ibaret olmaması gerektiği, bu değişmediği takdirde sonların ve ayrımların derinleşmeye devam edeceğini düşünüyorlar. Bu derinleşmenin de oburunu öteleyen ve örseleyen lisanı siyasetin kendisi haline getirdiğini belirtiyorlar.
*Daha anlayışlı ve kapsayıcı lisanın tahlili konuşarak kullanılabileceğini belirtiyorlar. Hatta oturumların birinde bir iştirakçi bu lisanı ‘sürekli bana beni anlatmalarından çok sıkıldım’ diyerek tanım etmiştir. Bir yandan sıkıntılarını görünür kılmak ancak tıpkı vakitte tahlili de üretecek fikirleri kurumları onların erişebilecekleri aralıklara taşımak gerekiyor. Gençler için, gençleri dahil ederek yürütülecek siyasetin birebir vakitte gençlerin ‘iyileşmelerini’ de sağlaması gerekiyor.
GENÇLERE DAYATILAN ŞARTLAR PSİKOLOJİLERİNİ DE ETKİLİYOR
*Araştırma kapsamında ortaya çıkan kavram haritası da gösteriyor ki sorun ne yalnızca sosyolojik ne yalnızca ekonomik. Bu her iki alanın yanında bir öteki seviyede daha sıkıntıları anlamak ve açıklamak gerekiyor. O da ruhsal seviye.
*Gençlere dayatılan şartların onların ruh sıhhatinde yarattığı tahribat açıkça görülüyor. Bu nedenle onları kapsamayı hedefleyen rastgele bir siyaset kurumunun ruh sağlıklarında görülen tesirleri de bilakis çevirebilecek ve ‘iyi’leştirecek bir lisanı ve formülü geliştirmesi kaide. Bu lisanın araçları da onları kendileriyle düzgünleştirmek ve vaat değil gerçek somut bir umudu inşa edebilecekleri, dahil olabilecekleri yeni alanlar, kurumlar açmak.
SOSYAL MEDYA DETAYI
*Son olarak sanal dünyanın hayatlarındaki yerini tanım etmek gerekirse kullanılacak en uygun kavram ‘siyaset meydanı’ olabilir. Zira mesleksel meselelerinden tutun da siyasete dair her soruyu tartışırken kesinlikle toplumsal medyanın tesir gücünden ve sınırsızlığından örnekler verildi. Kendilerinin problemleri için ne üzere tahliller ürettiklerini tartıştığımız hususlarda bile neredeyse tamamı toplumsal medya paylaşımlarını örnek gösterdi. Bu da gösteriyor ki mevcut siyasi yapılar bu gençlere ulaşmak için toplumsal medya platformlarını çok daha faal ve çeşitli biçimlerde kullanmalılar.”
