Kahve tüketmek diyabet riskini azaltıyor mu?

Onlarca yıl evvel pek çok bilim insanı kahve içmenin sıhhate ziyanlı olduğuna inanıyordu fakat yıllar içinde kahve dikkate bedel bir dönüşüm yaşadı.

Kahvenin tesirleri ile ilgili peş peşe yapılan araştırmalar günde bir yahut iki fincan kahve tüketmenin hayat müddetini uzatabileceğini ve kronik hastalık riskini azaltabileceğini ortaya attı.

Bu mevzudaki en çarpıcı bulgulardan biri de kahve tüketenlerin Tip 2 diyabete yakalanma riskinin azalması. Yapılan birçok büyük çalışma, günde 3-4 fincan kahve içen bireylerin, çok az kahve içen yahut hiç içmeyen şahıslara kıyasla hastalığa yakalanma riskinin yaklaşık yüzde 25 daha düşük olduğunu buldu.

Bununla birlikte kahvenin sıhhat üzerine tesirleri hakkında yapılan çalışmaların birden fazla çoklukla sebep-sonuç bağını değil, korelasyonları gösteren büyük gözlemsel çalışmalar. Bu da, bulguları öteki bir şeyin etkileyebileceği manasına gelebilir.

Belki de kahve içenlerin daha fazla antrenman yapma, daha az alkol içme, daha sağlıklı beslenme yahut sıhhatlerini etkileyecek öteki alışkanlıklarla meşgul olma olasılıkları daha yüksek olabilir lakin, bilim insanları bu öteki hayat usulü davranışlarını dikkate aldığında da kahvenin diyabete karşı esirgeyici tesiri devam ediyor.

Bu tesir Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’da bir milyondan fazla iştirakçiyi kapsayan bayan erkek, genç yaşlı, sigara içen ve içmeyen, obezitesi olan ve olmayan şahıslar üzerinde düzinelerce çalışma ile kanıtlandı.

Araştırmacılar ayrıyeten kahve tüketimindeki değişikliklerle riskin arttığını ve azaldığını da gösterdi.

Yirmi yıl boyunca binlerce erkek ve bayanın izlendiği çalışmalarda bilim insanları, kahve içenlerin kahve alımını günde bir yahut iki fincan daha arttırdıklarında diyabet riskinin yüzde 11 azaldığını buldu. Lakin beşerler kahve alımını tıpkı ölçüde azalttığında şeker hastalığına yakalanma olasılıkları yüzde 17 arttı. Bilim insanları çay tüketimindeki değişiklikleri incelediklerinde ise tıpkı etkiyi görmediler.

Peki kahve neden berbat bir üne sahip?

Uzmanlar, kahvenin yalnızca kafein tesirinden çok metabolizmamız üzerinde şaşırtan tesirleri olabilecek yüzlerce öbür bileşene sahip olduğunu, bilhassa nizamlı olarak içmiyorsanız, içerdiği kafeinin savaş ya da kaç yansısını tetiklediğini, bunun da adrenalin düzeylerinin yükselmesine, kan basıncının ve kan şekeri düzeylerinin artmasına ve insülin duyarlılığınızın azalmasına neden olduğunu söylüyor. İşte bu fizyolojik değişiklikler, bilim insanlarının milyonlarca yıl evvel kahve içmenin genel olarak ziyanlı olduğuna inanmalarının asıl nedeni.

Kahvenin sıhhat üzerindeki tesirleri konusunda uzman ve George Washington Üniversitesi Milken Enstitüsü Halk Sıhhati Okulu’nda Profesör Rob van Dam, Washington Post’a yaptığı açıklamada o vakitlerde çoğunlukla insanlara yalnızca kahve yahut kafein verildiği, birkaç saat boyunca onların izlendiği ve bu ziyanlı tesirlerin görüldüğü deneylerin yapıldığını söyledi ve ekledi:

“Ancak kahveyi gereğince uzun mühlet tükettiğinizde, onun uyarıcı tesirlerine karşı bedeniniz bir tolerans geliştirir ve görünüşte ziyanlı olan fizyolojik yansılar daha az bariz hale gelir. Bir hafta içinde bu reaksiyonlar büyük ölçüde ortadan kalkar, kahvenin öteki özellikleri de ortaya çıkmaya başlar. Kahve, meyvelerde, sebzelerde, tam tahıllarda ve sıhhate yarar sağladığı bilinen öbür bitkilerde bulunan polifenol bileşikleri açısından güçlü bir kaynaktır. Bir fincan kahve, bir fincan yeşil yahut siyah çayın içerdiği polifenol konsantrasyonunun yaklaşık iki katını içerir. Bir fincan kahve ayrıyeten 1,8 grama kadar, yani bir porsiyon brokolide bulacağınız ölçünün yaklaşık yarısı kadar lif içerir.”

Düsseldorf’taki Batı Almanya Diyabet ve Sıhhat Merkezi’nde kahvenin sıhhat üzerindeki tesirlerini inceleyen bilim insanı Hubert Kolb, kahvenin birçok açıdan sıvı bir zerzevata benzediğini, içerdikleri polifenol ölçüleri karşılaştırıldığında sebzelerin bir porsiyonunun küçük bir fincan kahve ile eş paha olduğunu söyledi.

Kahvede bol ölçüde bulunan polifenollerden biri, kimi çalışmalarda insülin hassaslığını ve kan şekeri denetimini güzelleştirdiği gösterilen klorojenik asittir. Kahvedeki klorojenik asit ve öbür polifenoller iltihabı azaltmaya ve hücrelerin ve DNA’nın onarılmasında ve korunmasında rol oynayan proteinlerin üretimini artırmaya yardımcı olur.

Çalışmalar, bu tesirlerin bedendeki organlarda, bilhassa de karaciğerde ve insülin üreten ve Tip 2 diyabetin gelişiminde kritik rol oynayan pankreasın beta hücrelerinde meydana geldiğini göstermektedir. Kolb ve meslektaşlarına nazaran, nizamlı olarak kahve içmek muhtemelen diyabet riskini azaltıyor zira karaciğer ve beta hücre işlevlerinin bozulmasını önlemeye yardımcı oluyor.

Tüm bunlara ek olarak kahvenin elbette dezavantajları da var. Ne kadar tükettiğinize bağlı olarak uykuyu bozabilir, tasayı artırabilir, ve baş ağrılarına, mide bulantısına ve öbür yan etkilere neden olabilir. Günde iki fincandan fazla kahve içmek de gebe bayanlarda komplikasyon riskini artırabilir.

Bu nedenlerden ötürü sıhhat otoriteleri ekseriyetle sağlıklı yetişkinlerin günde yaklaşık 400 mg’dan fazla kafein tüketmemesini tavsiye ediyor. Bu da dört yahut beş fincan kahveye muadildir.

Kahve içmiyorsanız ve bundan bilhassa keyif almıyorsanız, başlamak için baskı hissetmeyin. Lakin her gün içenler için, sabah kahvenizin lezzetli tadı ve canlandırıcı olmasının yanı sıra sıhhatiniz için daha fazlasını yapabileceğini bilmek hoş.