[ad_1]
Muğla’nın Yatağan ilçesindeki Stratonikeia Antik Kenti’nde düzenlenen programa katılan Bakan Ersoy, “Geleceğe Miras Stratonikeia-Lagina-Labranda” projesini tanıttı.
“Geleceğe Miras” çalışmalarına Efes, Hierapolis, Aphrodisias ve Bergama olmak üzere 4 muazzam kültür mirası üzerinde başladıklarını anlatan Ersoy, “Bugün Stratonikeia Antik Kenti ile Lagina ve Labranda Kutsal Alanları’nı kapsayan 3 ayaklı bir çalışmanın ayrıntılarını paylaşacağız. Doğal Stratonikeia dendiğinde neredeyse 5 bin yıllık bir tarihten kelam ettiğimizin altını çizmek gerekiyor. Anadolu medeniyetleri güncesinin en dolu sayfalarından kimileri burada tarihe not düşülmüştür. Bu kentin ismi Hititler Devri’nde Atriya, Klasik Devir’de ise Hekatesia idi. Milattan evvel 3. yüzyılın ikinci çeyreğinde Seleukos Hükümdarı I. Antiokhos karısı Stratonike’ye atfen kentin ismini ‘Stratonikeia’ olarak değiştirmiştir. Doğu Roma Devri’ne kadar bu isimle gelmiş, Türk Devri’nde Eskihisar olarak isimlendirilmiştir.” diye konuştu.
Ersoy, kent içinde yapılan çalışmalarda Karca, Grekçe, Latince ve Osmanlıca yazıtların bulunduğunu, hem hicri hem de rumi tarih kayıtlarının varlığının bilindiğini lisana getirdi.
“EN NADİDE ANTİK KENTLERDEN BİRİ”
Türk tarihi penceresinden bakıldığında Menteşe Beyliği periyodundan cami ve hamam ile 18. ve 20. yüzyıla ilişkin kahvehaneler, konutlar, fırınlar, çeşmeler, dükkanlar ve sokak dokusu ile birlikte köy meydanlarının kendini gösterdiğini belirten Ersoy, şunları kaydetti:
“Stratonikeia, Antik Periyot ile Osmanlı ve Cumhuriyet periyotlarına ilişkin yapı ve kent dokusunun birlikte görülebileceği en nadide yerleşimlerden birisidir. Antik kentte 1977-1999 yıllarında Prof. Dr. Yusuf Boysal ve 2003-2006 yılları ortasında Prof. Dr. Çetin Şahin başkanlığında hafriyatlar yapılmıştır. 2008 yılından itibaren Prof. Dr. Bilal Söğüt başkanlığındaki grubumuz tarafından yılın 12 ayı arkeolojik hafriyat ve onarım çalışmaları yürütülmektedir. Bu süreçte 800 dönümlük geniş bir alana sahip olan kentin yüzde 20’si kazılmış ve yapıların yüzde 10’u restore edilmiştir. Stratonikeia’da surlar, anıtsal çeşme ile birlikte kent kapısı, sütunlu caddeler, gymnasion, meclis binası, hamamlar, latrina, tiyatro, tapınaklar, agoralar ve su yapıları değerli örnekler olarak karşımıza çıkmaktadır.”
Ersoy, Stratonikeia’da hayata geçirecek “Geleceğe Miras” projesi kapsamında atılması planlanan adımları anlattı.
“YAŞAYAN BİR ALANA DÖNÜŞTÜRECEĞİZ”
Kentteki hafriyat, onarım çalışmaları ve planlanan çalışmalar hakkında bilgi veren Ersoy, “Yazıtlardan varlığını bildiğimiz Agora, kentin merkezinde ve değerli yapıların yakınındadır. Kenti gezen ziyaretçilerin tamamının göreceği yerlerden birisi olan bu yapının hafriyatını yapacak, ayağa kaldırma çalışmalarını gerçekleştireceğiz. Yeniden Çeşme Anıtı’nda da tıpkı formda hafriyat çalışmalarını yaparak mimari kesimlerin ayağa kaldırılması çalışmalarını başlatıyoruz. Köy meydanındaki meskenlerin ve dükkanların onarımının yapılmasıyla bakırcılık, ayakkabıcılık, terzilik, el sanatları üzere yok olma tehlikesi taşıyan mesleklerin burada yaşatılmasını planlıyoruz. Ayrıyeten konutlarda de oturulmaya başlanacaktır. Maksadımız, antik kentin içindeki köy meydanını yaşayan bir alana dönüştürmektir.” Sözlerini kullandı.
Bakan Ersoy, proje kapsamında kent hafriyatının yüzde 40, yapılara yönelik onarım çalışmalarının ise yüzde 30’unun tamamlanmış olacağını bildirdi.
“İLK HAFRİYATIN YAPILDIĞI YER”
Projenin ikinci başlığının Lagina Kutsal Alanı olduğunu, alandaki kazıların Stratonikeia Hafriyat Lideri Prof. Dr. Bilal Söğüt tarafından yürütüldüğünü belirten Ersoy, şunları kaydetti:
*Yapılan araştırmalar Lagina etrafındaki kalıntıların geçmişinin milattan evvel 3 bine yani Tunç Çağı’na kadar gittiğini göstermektedir. Lagina’yı 18. yüzyıldan günümüze kadar pek çok seyyah ve araştırmacı ziyaret etmiştir.
*Türk arkeolojisinin ve müzeciliğinin mimarı Osman Hamdi Beyefendi, 1891-92 yıllarında burada hafriyatlar yapmıştır. Burası, Batı Anadolu’da Osmanlı’dan birisinin birinci hafriyat yaptığı yerdir.
*Bu çalışmalar ile yapıtların Avusturya’ya gitmesine de mahzur olan Osman Hamdi Beyefendi bulunan yapıtların tamamını İstanbul Arkeoloji Müzesine nakletmiştir.
*Lagina’da Prof. Dr. Yusuf Boysal ve Prof. Dr. Ahmet Tırpan ile Muğla Müzesi başkanlığında da çalışmalar yapılmıştır. 2016’dan itibaren ise Prof. Dr. Bilal Söğüt başkanlığında arkeolojik hafriyat, konservasyon ve onarım çalışmaları sürdürülmektedir. Bu süreçte Lagina’nın yüzde 20’si kazılmış ve yapıların yüzde 10’unun ayağa kaldırma ve onarım çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
“DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE YOK”
Lagina’daki Hekate Tapınağı ve altarı ile girişi ve merasim kapısı, planları, mimarileri ve Hekate ismine yapılmış yapılar olmaları istikametinden Antik Periyodun istisnai örneklerinden olduğunu anlatan Ersoy, dünyanın hiçbir yerinde Hekate ismine yapılmış bu türlü bir kutsal alanın bulunmadığını vurguladı.
Ersoy, proje kapsamında Lagina’da hayata geçirilecek hafriyat ve onarım çalışmalarını anlattı.
Bakan Ersoy, proje kapsamında Lagina’nın yüzde 30’unun hafriyatını, yapıların ise yüzde 40’ının ayağa kaldırma ve onarım çalışmalarının tamamlanmış olacağını lisana getirdi.
Projenin üçüncü ve son ayağının Labranda Kutsal Alanı olduğunu bildiren Ersoy, şu tabirleri kullandı:
*Prehistorik yani tarih öncesi periyoda uzanan izlerle nitekim kadim tabirini hak eden bir bölge burası. İlerleyen süreçte Hellenistik, Roma, Geç Antik ve Doğu Roma devirlerinde de yapı faaliyetlerinin sürdüğünü görebiliyoruz.
*Zaten Labranda’nın özgün bedeli ve değeri, Anadolu’da Klasik Devir mimarlığının en anıtsal ve en âlâ korunmuş kalıntılarını barındırmasında yatmaktadır.
*Zeus Labraundos kültüne mesken sahipliği yapan bu alan milattan evvel 4. yüzyılda, Hekatomnidler Devri’nde en görkemli periyodunu yaşamıştır.
“GECE MÜZECİLİĞİNİ BAŞLATACAĞIZ”
Labranda Kutsal Alanı’nın geçmiş yıllardaki hafriyat takımlarıyla ilgili bilgi veren Ersoy, Labranda’da yıl boyunca sürdürülecek hafriyat ve onarım çalışmaları için koordinatörlük vazifesini Prof. Dr. Bilal Söğüt’ün yürüteceğini bildirdi.
Proje kapsamında Labranda’da sürdürülecek çalışmaları anlatan Ersoy, konuşmasını şöyle tamamladı:
Geleceğe Miras projesi kapsamında yapacağımız bu çalışmalar ile kutsal alanın yüzde 60’ında onarım ve konservasyon çalışmalarını tamamlamış olacağız. ‘Geleceğe Miras Stratonikeia Antik Kenti ile Lagina ve Labranda Kutsal Alanları’ ismi altında hayata geçireceğimiz bütün bu çalışmaların yanı sıra kelam konusu bu üç alanda da gece müzeciliğini başlatacağımızı belirtmek isterim.
*Efes, Hierapolis, Aphrodisias ve Bergama’da olduğu üzere Stratonikeia, Lagina ve Labranda’yı da bilimsel kriterlere uygun olarak yürüteceğimiz titiz çalışmalarla en güzel halde korumak, restore ederek ayağa kaldırmak ve gelecek kuşaklarımıza ulaştırmak temel amacımızdır.
*Ayrıca bütün bu eşsiz medeniyet miraslarımızı kültür turizmin ulusal ve milletlerarası vitrininde ön plana çıkaracak, hak ettikleri ilgiye ve ziyaretçi sayısına ulaşmalarını sağlayacağız. Stratonikeia Antik Kenti ve Lagina Kutsal Alanı için 900 milyon lira, Labranda Kutsal Alanı için 600 milyon lira olmak üzere toplam 1,5 milyar lira ödenek ayrılmıştır.
Yapı,Kazı,Ersoy,Dönem,Stratonikeia,Labranda,Proje,Prof. Dr.,Alan,Adı,Kapsamında,Çalışmalar,Kent,Antik Kenti,Kenti,Ayağa,Antik,Osman,Geleceğe Miras,Tarih
Haber Kaynak : Sözcü
[ad_2]
