[ad_1]
Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
İç piyasada fiyat istikrarını oturtmak için otomotiv ve konut başta olmak üzere her kesimdeki kontrol ve gözetimlerin süreceğini kaydeden Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, “4 yıl evvel pandeminin başında maske ve dezenfektan fiyatlarıyla başlayan fiyatlama davranış bozukluğu virüsünü damarlardan temizleyeceğiz” dedi. DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan Bakan Bolat, Ramazan ayında besin fiyatlarında fahiş artış olmayacağını da belirtti.
Ticaret Bakanlığı olarak adil ve daha rekabetçi bir piyasa oluşturmak için çalıştıklarını söz eden Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, misyona geldiklerinden bu yana başta otomotiv ve konut piyasası olmak üzere fahiş fiyat uygulamalarıyla uğraş ettiklerini vurguladı.
“Yaklaşık 4 yıl evvel pandemide maske ve dezenfektan fiyatlarıyla damarlara giren tamahkarlık virüsünü temizlemek için çalışıyoruz” diyen Bakan Bolat, reaktif değil proaktif yol aldıklarını söyledi. 2023’ün dünya iktisadı ve ihracatta güç geçtiğini, lakin 2024’ün Temmuz ayından sonra fiyat istikrarında daha istikrarlı bir sürece geçiş olacağını söyleyen Bakan Bolat, ihracattan iç piyasadaki düzenlemelere kadar bakanlığın yeni periyot projeksiyon ve çalışmalarını DÜNYA’ya anlattı.
Pandemiyle birlikte arz-talep dengesizlikleri, arz, lojistik, tedarik kopukluklarının meydana geldiğini hatırlatan Bakan Bolat, “Dünya, alıştığı bir tertipte devam ederken, bulunamayan malların fiyatları bütün dünya ülkelerinde tavan yaptı. Bunun en kolay örneği maske. Birilerinin tamahkarlık ve aç gözlülük virüsünü kapması maske ve dezenfektanla başladı. Maske fiyatı 1 Şubat ile 28 Şubat 2020 ortasında 4 haftada 15 kuruştan 4 liraya çıktı, yani 25-26 katı bir artış oldu.” dedi.
Bu durumun enflasyonist ve istikrarsız bir piyasa oluşturduğunu lisana getiren Bakan Bolat, “2004-2019 yılları ortasında ortalama tek haneli enflasyonda yahut yüzde 10-12 bandında çalışmaya, üretmeye, kar marjı koymaya alışmış bir ticaret hayatı vardı. Enflasyon oranı artınca, en az enflasyon oranı kadar, hatta onun çok daha üzerinde bir fiyatlama davranış bozukluğu başladı” diye konuştu.
Bu fiyatlama davranış bozukluğunun, rekabetin az olduğu eser ve kesimlerde mutabakatlı fiyatlama davranışlarını da beraberinde getirdiği yorumunu yapan Bakan Bolat, kartel yapısı olan bölümlerde ‘tatlı bir para’ kazanma hırsı oluştuğunu belirtti. Bakan Bolat, hükümetin 2024 – 2026 ortasında OVP programı çerçevesinde enflasyon ve fiyat artışlarının düşürülmesi programını uygulamaya tüm süratiyle devam edeceğini vurguladı.
“Esnafın ve şirketlerin tapu dairesi gibiyiz”
Ticaret Bakanlığı olarak çabucak hemen her kesimde düzenlemeler yapma yetkisine sahip olduklarını açıklayan Bakan Bolat, “Şirketler ve esnafın tapu dairesi pozisyonundayız. Gerek şirketler için, gerekse esnaflar için yapılan sektörel düzenlemelerle ticaretin düzgün, haklı, adil ve rekabetçi bir halde işlemesi ve tüketicilerin aleyhine haksız uygulamalarını kaldırmak için düzenlemeler yapıyoruz.
Bu noktada yüksek enflasyon sürecinde kontrollerle ve çıkardığımız sektörel düzenlemelerle ticaretin tüketici aleyhine ve tamahkar birtakım satıcıların açgözlülüğüne teslim olmaması için çalışıyoruz” dedi. Bunu da düzenleyici yönetmelikler, denetlemeler ve cezai uygulamalarla yaptıklarını anlatan Ticaret Bakanı, “Amacımız, yanlış yapanı yanlıştan caydırmak, yanlışa yürek edenlere kanunun verdiği cezaları uygulamak.
Yoksa üretimin, ticaretin artması bizim temel maksadımız. İstikrar arttıkça ve bu tamahkarlık azaldıkça bizim de görünüşteki rolümüz azalacak ve biz gölgede kalacağız. Yükümüzü daha çok ihracata ve dış ticaret açığının azalmasına vereceğiz. Gümrüklerdeki kayıt dışı uygulamalarla çaba edeceğiz” diye konuştu.
“Reaktif değil proaktif çalışıyoruz”
Bu manada misyona geldikten sonra birinci iş olarak otomotiv piyasasında hem birinci, hem de ikinci eldeki istikrarsızlığı ortadan kaldırdıklarını söyleyen Bakan Bolat, ikinci olarak da gayrimenkulde bir disiplin sağladıklarını belirtti.
“Yoğun kontrol ve yeni uygulamalarla dijital taraftaki kayıt dışılığı ortadan kaldırdık” diyen Bolat, “Kira ödeyen, eleman çalıştıran, vergi ödeyen kayıtlı kuruluşlar, işletmeler, esnaflar, tacirler büyük ziyan görüyorlardı. İstikrarlı, adil ve rekabetçi bir piyasa oturtma gayretlerimiz devam edecek” diyen Bakan, tüm bakanlıklarla koordineli bir formda fahiş fiyat ve stokçuluğa karşı uğraş ettiklerini anlattı.
Bakan Bolat, kelamlarına şöyle devam etti: “Başta Tarım ve Orman Bakanlığımız olmak üzere her bakanlıkla koordineli çalışıp piyasaya müdahalemizi yapıyoruz. İş dünyası ile de daima irtibat halindeyiz. Eserlerle ilgili bilgileri toplayıp Cumhurbaşkanlığımıza bildiriyor, iki gün içinde o bahiste düzenlemeleri hayata geçiriyoruz. Yani hükümet olarak bu mevzularda proaktif yürüyoruz. Zira olay bittikten sonra reaktif davranmamızın manası kalmıyor. Cezalandırmadan evvel proaktif uğraşlarla sistemin ve piyasanın bozulmamasına uğraş ediyoruz.”
“Küresel fiyatlarda da balon sönüyor”
Yaşanan tüm aksiliklere karşın, global ticaretin büyüdüğünü lisana getiren Bakan Bolat, “1980’de 1 trilyon dolar olan dünya ticareti, 2022’de 25 trilyon dolar mal, 7 trilyon dolar hizmet ihracatı olmak üzere toplam 32 trilyon dolar oldu. 2023’de mal ticaretinde 2 trilyon dolarlık bir gerileme oldu. Ancak hizmetler ticaretinde yarım trilyon dolarlık ilerleme yaşanarak toplam dünya ticareti 2023 yılında 30,5 trilyon dolar oldu.
Bu yılki kestirimler global ticaretin yüzde 2.5-3 ortasında artacağı yönünde” değerlendirmesini yaptı. 2021-2022 devrinde dünyada oluşan köpük-balon fiyatlamasının ortadan kalkmaya başladığını kaydeden Bakan, “Küresel ticarette 2023 yılında ölçü olarak IMF’ye nazaran yüzde 0.4, Dünya Bankası’na nazaran yüzde 0.2, OECD’ye nazaran yüzde 0.5 artış olduğunu söyledi. Lakin paha olarak global ticaret 2023’de geriledi” hatırlatmasını yaparak, büyük bir rekabet olduğuna dikkat çekti.
“Sanayicimizle üreticilerimizle iftihar ediyoruz”
Bu rekabette öne çıkmanın kıymetli ayaklarından birini fuarlardaki tanıtım olarak gösteren Bakan Bolat, “Dünyada endüstride, tarımda, hizmetlerde bir yenileşme, bir çağdaşlaşma ve gelişme olduğunu görüyoruz. Bunların en uygun sergilendiği yerler de fuarlar. Türk firmalarımız da milletlerarası değerli fuarlarda yer alıp eserlerini sergiliyor.
Bakanlık olarak da her vakit desteklerimizle onların yanındayız” dedi. Türkiye’nin de belli mobilya, hazır giysi, iplik-kumaş üzere fuarlarla cazibe merkezi olmaya başladığını söyleyen Ömer Bolat, şöyle devam etti: “Sanayicimizin iş yerlerine, fabrikalarına, OSB’lere gittiğimiz vakit; yurtiçi ve yurtdışı fuarlarda gördüğüm vakit ‘helal olsun ülkemiz başarmış’ diyorum.
Başarılı eserler, başarılı hizmetler ve milletlerarası iştirakler, memleketler arası ticaretler görüyorum. O manada bugün ve gelecek ismine Türkiye iktisadından umutluyuz. Sanayicimizle, üreticimizle iftihar ediyoruz.” Bakanlık olarak ülkenin üretim ve ihracatını artırma uğraşında olduklarını lisana getiren Ticaret Bakanı Bolat, bu nedenle dayanak modülleri oluşturduklarını belirtti. Bakan Bolat, “Firmalarımızın bugün finansmana ulaşma kahrı yok, lakin bu sefer de finansman maliyeti yüksek telaffuzları işitiyoruz.
Onu da gidermek için ihracatçılara yüzde 25,93’ten reeskont kredisi veriliyor. Son olarak geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanlığı Eximbank’ın sermayesinde 11,8 milyar TL’lik bir artışa gitti. Bunun manası 120 milyar TL yeni kredi paketi ortaya çıkacak demek. Ticaret Bakanlığı olarak ihracatçılarımıza finansman dayanağımız var. 100’e yakın takviye paketi modüllerimiz var” açıklamasını yaptı.
“OVP’de amaçtan sapma yok”
Enflasyonla çaba noktasında kararlı olduklarını tabir eden Ömer Bolat, OVP ile çizilen amaçların 2023’te tutturulduğunu söyledi. 2024’te Ocak ayında fiyatlarda maaşlarda yapılan yüzde 50’lik artıştan sonra, TÜFE’de Ocak 2024’de yüzde 6,70’lik bir artış kaydedildiğine işaret eden Bakan, şubattan itibaren TÜFE’de makul oranların görüleceğini belirtti.
Enflasyondaki gerilemenin önümüzdeki temmuz – ağustos ayından itibaren başlayacağını lisana getiren Bakan, “OVP’deki yüzde 36 maksadı devam ediyor. Şu anda gayeyle ilgili bir güncelleme yok. Zira Türkiye artık mart ayından sonra seçim süreçlerini geride bırakıp, istikrarlı bir 4 yıllık periyoda girecek. Ve bu periyotta OVP’nin kesin amacı olan 2026’nın Aralık ayına kadar yıllıklandırılmışta tek haneli enflasyon sayısını yakalayacağız” açıklamalarında bulundu.
“43 yıldır DÜNYA okuyorum”
DÜNYA Gazetesi’ni 1981 yılında kurulduğundan bu yana takip ettiğini söyleyen Bakan Ömer Bolat, “Nezih Beyefendi Hürriyet’ten emekli olup gazeteyi kurduğunda üniversite birinci sınıfa gidiyordum. Alp Orçun’un genel yayın direktörü olduğu devri biliyorum. DÜNYA Gazetesi, sorumlu yayıncılık unsuruyla 43 yıldır takip ettiğim başarılı bir iktisat yayın organı” dedi.
“Ekonominin %50’sini beklenti oluşturur”
Bugün ve gelecek ismine Türkiye iktisadından ‘umutlu’ olan Ticaret Bakanı Bolat, şunları söyledi: “Ekonomi yüzde 50 sayılar ise, yüzde 50 de beklentidir. Beklentiler optimist ise yatırım yapılır, üretim olur, finansman kullanılır, iş kurulur. Tüketicinin de geleceğe yönelik ümidi artar, harcamaya başlar. Şayet beklentiler karamsar ise tüketim azalır, yatırımcı yatırımını durdurur, istihdamı azaltır. O nedenle ister hükümet ve bakanlıklar olsun, ister STK’lar ve odalar olsun, beklenti idaresini çok düzgün yapmak gerekiyor.”
“5 Şubat’a dönemeyiz fakat yaraları sarıyoruz”
Geçen yılın zelzele ve seçim yüzünden birinci 5 ayı ‘kayıp’ olarak pahalandıran Bakan Bolat, “Deprem yaralarını sarmak için birinci yılda 959,7 milyar TL (bağışlar dahil olmak üzere 1 trilyon 139,7 milyar TL) harcandı. Aşağı üst 35 milyar dolar. Bu yıl sayı 1 trilyon 28 milyar TL olacak. Üçüncü yılında da devam edecek.
Türkiye olarak hükümetimiz çok başarılı bir zelzele arama kurtarma ve enkaz kaldırma çalışması yürüttü. Zelzele yıkımları ortadan kalkınca, kentler tekrar toparlanıyor. İnşaatlar süratle yükseliyor, kamu maaşları, işçi maaşları, toplumsal yardımlar hiç aksamadan ödenmeye devam ediyor. İşten çıkarılanların kısa çalışma ödeneği ile maaşları ödendi. 5 Şubat’a geri dönemeyiz, lakin var gücümüzle sarsıntı bölgesi için çalışıyoruz” diye konuştu.
“Tek pazara bağlı olmak gerçek değil riskli”
Tüm dünyada tarım eserlerinde ek gümrük vergisi, bazen ihracat kısıtlaması, bazen ithalat kısıtlaması, bazen ithalatın gevşetilmesi üzere uygulamalar yapıldığını anlatan Bakan Bolat, un sanayicilerinin Irak pazarında yaşadığı korumacılık tedbirleri konusunda da açıklamalar yaptı. Ticaret Bakanı Bolat, “Irak bizim üçüncü büyük ihracat pazarımız. Eserlerimizle, müteahhitlerimizle o pazarda epeyce güçlüyüz. Kuzey Irak’ta birkaç un fabrikası kuruldu.
“Un ihracatçılarımıza o bölgelerde yeni eser çeşitliliği yapın. Alternatif pazarları da ihmal etmeyin” dedik. Kendi üreticilerimizin, ihracatçılarımızın menfaatlerini destekliyoruz. Fakat tek pazara, tek esere bağlılık yanlışsız değil, riskli bir strateji. Hem alternatif eserler ortaya çıkarmak, hem de alternatif pazarları cepte tutmak lazım. İç ve dış pazarlarda tek bileşenli tek esere bağlılık bağlantısı olmadan, basiretli hareket etmeye gereksinim var” vurgusu yaptı.
Ekonomi > Genel
HABER İÇERİĞİ : Dünya
[ad_2]
