Otomobilde matrah düzenlemesinin gelecek aydan itibaren yapılacağının duyurulması dalda alım satımları durma noktasına getirip piyasayı kitleyince, düzenleme öne çekildi.
1 Aralık’ta duyurulması beklenen matrah düzenlemesi, bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak hayata geçirildi.
Buna nazaran, arabalarda yüzde 45 ÖTV oranı için temel alınan matrah eşiği, 120 bin liradan 184 bin liraya çıkarılırken, yüzde 50 ÖTV oranı için temel alınan matrah eşiği 150 bin liradan 220 bin liraya yükseltildi.
Yüzde 60 ÖTV oranı için temel alınan matrah eşiği 175 bin liradan 250 bin liraya çıkarken, yüzde 70 ÖTV oranı için temel alınan matrah eşiği ise 200 bin lira idi, 280 bin lira oldu.
Düzenleme ile yılbaşından bu yana en az yüzde 60-90 aralığında zamlanan sıfır araç fiyatlarında yüzde 5 ila yüzde 16 aralığında hudutlu bir indirim yaşanacağını anlatan dal temsilcileri, düzenlemenin beklentileri karşılamadığını anlattı.
İkinci el araç fiyatlarında yaşanacak indirimin ise yüzde 5-10 ile daha da sonlu kalması bekleniyor.
Bir öbür kaygı de, enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artış nedeniyle, yetersiz bulunan bu düzenlemenin bile tesirinin kısa sürecek olması…
ODD: BİRKAÇ MODEL DIŞINDA ALT VERGİ DİLİMİNE DÜŞEN YOK
Sozcu.com.tr’ye konuşan Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) İdare Heyeti Lideri Ali Haydar Bozkurt, 1 Aralık’ta yapılacak düzenlemenin öne çekilmesinin yerinde bir karar olduğunu söyledi lakin bölümün beklentisini karşılamadığının altını çizdi.
Birkaç gün evvel matrah güncellemelerinin 1 Aralık’ta yapılacağı istikametindeki duyumlar nedeniyle müşterilerin beklemeye girdiğini ve satışların durma düzeyine geldiğini, bu yüzden matrah güncellemesinin daha erkenden yapılmasının ‘yerinde bir karar’ olduğunu söyledi.
Ancak, uzun vakittir neredeyse tüm modellerin en yüksek ÖTV dilimi olan yüzde 80’lik dilime girdiğini söyleyen Bozkurt, “Bu da matrahlarda acil bir güncelleme beklentisine yol açmıştı” dedi.
“Bugün yapılan matrah güncellemesine nazaran, birkaç model dışında alt vergi dilimine düşen araç olmadığı görülmektedir” diyen Bozkurt, “Yapılan matrah güncellemesi, müşterilerin ve bölümün beklentisinin gerisinde kaldı” diye konuştu.
‘OLDUKÇA SONLU BİR İNDİRİM’
Sozcu.com.tr’ye konuşan Otomobilim.com Pazarlama Yöneticisi Dr. Naim Çetintürk ise, düzenleme sonrası sıfır araç fiyatlarında yüzde 5 ila yüzde 16 aralığında bir geri çekilme yaşandığını, bunun da toplamda 30 bin TL ila 70 bin TL aralığında bir indirime tekabül ettiğini anlattı ve şöyle dedi:
“Bu, ekonomik darboğazın olduğu bir periyotta elbette tüketici lehine bir gelişme lakin yüzde 85’lik resmi enflasyonun olduğu ortamda epeyce sonlu.
Bugünkü matrah değişiklik öncesi yüzde 45, yüzde 50, yüzde 60, yüzde 70 ve yüzde 80 üzere 5 farklı dilim vardı lakin bir iki araç haricinde araçların neredeyse tamamı yüzde 80’lik dilime girmek durumundaydı. Münasebetiyle ÖTV uygulaması işlevini ifa edemiyordu.
Düzenleme, araçların daha hakikat bir ÖTV dilimine dağılmalarını sağladı.
Fakat daha alt ÖTV oranı dilimlerinin daha fazla aracı kapsaması, genel fiyatlarda daha önemli avantaj yaratırdı. Bu manada beklentilerin gerisinde kalmış oldu.”
PİYASADAKİ ‘EN UYGUN ARAÇ’ 285 BİN TL’YE İNDİ
Çetintürk, sıfır araç fiyatlarında yaşanan bu hareketliliğin yavaş da olsa ikinci el fiyatlarına da yansıyacağını, fakat ikinci el fiyatlarındaki düşüşün daha da sonlu kalarak yüzde 5-10 aralığında olabileceği öngörüsünde bulundu.
Çetintürk’ün verdiği bilgiye nazaran, düzenleme öncesi 180 bin TL olan sıfır bir araç, yüzde 60’lık ÖTV dilimine giriyordu ve satış fiyatı yaklaşık olarak 350 bin TL’ye ulaşıyordu. Şu an yüzde 45’lik dilime giriyor ve satış fiyatı 315 bin TL. Yani 30-35 bin liralık geri çekilme var.
220 bin liralık bir aracın ise düzenleme öncesi yüzde 80’lik ÖTV dilimine girdiğini söyleyen Dr. Çetintürk, “Bunun da satış fiyatı 470 bin liraya geliyordu lakin şu an 390 bin liraya indi. Yani 70 bin liralık geri çekilme var” dedi.
Çetintürk ayrıyeten, “Düzenlemeyle piyasadaki en uygun araç 330 bin TL’den 285 bin TL’ye gerilemiş oldu. Yani yüzde 13,6’lık hudutlu bir indirim var” diye konuştu.
‘ENFLASYON YÜKSEK, KISA SÜRER’
Düzenlemenin fiyatlarda yarattığı indirim sonlu bulunsa da, bunun bile kısa süreceğine yönelik tasalar mevcut. Nedeni ise, yüksek enflasyon ve üretim maliyetlerinin daima olarak yükselmesi nedeniyle araç fiyatlarının tekrar artması ve tekrar yüksek ÖTV dilimlerine çıkacak olması…
Sozcu.com.tr’ye konuşan Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karataş, düzenlemenin tesirlerinin süreksiz olacağını düşünenlerden.
“Bu süreksiz bir karar olur maalesef. Kalıcı bir fiyat siyaseti tesiri yaratır diyemeyeceğiz” diyen Karataş, “Düzenleme bizim beklentilerimizin de toplumun beklentilerinin de çok altında ve hatta ikinci ele hiç tesirinin olacağını düşünmediğimiz bir noktada gerçekleşti” diye konuştu.
Fiyatlardaki mevcut gerilemenin de ötesinde, en kıymetli konunun ‘matrah oranlarının sistemli olarak aktüel tutulabilmesi’ olduğuna dikkat çeken Dr. Çetintürk ise, ne yapılması gerektiğiyle ilgili şunları söyledi:
‘ÜRETİM MALİYETLERİNE NAZARAN GÜNCELLEMEYE DEVAM EDİLMELİ’
“Matrah oranları üretim fiyatları ve pazar gerçeklerine nazaran güncelleniyor olmalı.
Bu olmazsa, yüksek enflasyon ve artan üretim maliyetleri nedeniyle bu araçların fabrika fiyatları yine arttığı vakit tekrar üst dilime kaymaya devam edecek. O vakit da hayatımızda pek bir şey değişmemiş olacak ve biz tekrar birçok aracı yüzde 80’lik en üst vergilendirmeden alıyor olacağız.
Bu nedenle tekrar etmekte yarar var: Matrah oranları üretim fiyatları ve pazar gerçeklerine nazaran güncelleniyor olmalı.”
‘SEÇİM ÖNCESİ BİR DÜZENLEME DAHA GELEBİLİR’
Sozcu.com.tr’ye konuşan bir öteki isim, vergi uzmanı ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Batı’nın verdiği bilgiye nazaran, düne kadar 560 bin lira olan sıfır bir araç, düzenleme sonrası yüzde 5 indirimle 530 bin TL’ye gerilerken; 400 bin TL’lik bir araç ise yüzde 16 düşüşle 334 bin TL’ye indi.
Bugünkü düzenlemenin satış fiyatı 595 bin TL ve üzerindeki araçlarda ise rastgele bir değişiklik yaratmayacağını aktaran Batı’ya nazaran, seçim öncesi bir düzenleme daha yapılabilir.
