Dünyanın dört bir yanından bilim insanı, Fransa’da bir ortaya gelerek, en büyük ve en küçük sayıları daha kolay tabir edebilmek için yeni ölçü ünitelerini belirledi.
TRT Haber’de yer alan bilgilere nazaran Memleketler arası Üniteler Sistemi’ne 30 yılı aşkın mühlet sonra birinci defa yeni örnekler eklenmiş oldu.
Yeni karara nazaran en büyük sayılar için “ronna” ve “quetta”, en küçükler içinse “ronto” ve “quecto” kullanılacak. Bunlar gram ve metre üzere ölçü ünitelerinin önüne ek olarak gelecek.
Değişiklikler, her 4 yılda bir Paris’in batısındaki Versay Sarayı’nda gerçekleşen 27. Tartılar ve Ölçüler Genel Konferansı’na katılan bilim insanları ve hükümet temsilcileri tarafından oylandı.
Yeni ön eklerin getirilmesi teşebbüsüne öncülük eden Birleşik Krallık Ulusal Fizik Laboratuvarı, kararın kabul edildiğini bir bildiriyle açıkladı.
Ön ekler, büyük ölçülerin tabir edilmesini kolaylaştırıyor. Örneğin, bir kilometre yerine 1000 metre, bir milimetre yerine ise metrenin binde biri tabirini kullanmak, karmaşık hesaplamalarda işleri zorlaştırabilir.
EN SON 1991’DE “ZETTA” VE “YOTTA” LİSTEYE EKLENMİŞTİ
Uluslararası Üniteler Sistemi, 1960’ta birinci kurulduğundan beri, bilimsel gereksinimler doğrultusunda ön eklerin sayısını artırıyor. En son 1991’de, büyük moleküler ölçüleri söz etmek isteyen kimyagerler, “zetta” ve “yotta” ünitelerini listeye ekletmişti.
Büyük ölçümlerde kullanılan yottametre, ilgili sayının arkasına 24 sıfır ekliyor.
MEVCUT ÜNİTELER, DOYMAK BİLMEZ BİLGİ İŞTAHI İÇİN YETERSİZ
Ancak Birleşik Krallık Ulusal Fizik Laboratuvarı’nın yöneticilerinden Richard Brown’a nazaran, yotta bile dünyanın “doymak bilmez bilgi iştahıyla” başa çıkmak için kâfi değildi.
Brown, “Şu anda bilgileri, en büyük ön ek olan yottabayt cinsinden tabir ediyoruz. Ancak sona çok yakınız” sözlerini kullandı.
DÜNYANIN YENİ KÜTLESİ
Yeni ön ekler, gezegenlerin yükünü söz etmede de fonksiyonlu olabilir.
Brown, “Mesafe yerine kütleyi düşünelim. Dünya’nınki yaklaşık 6 ronnagram olur” dedi. 6 ronnagram, 6’nın yanına 27 sıfır ekleneceği manasına geliyor.
Bilim insanı, “Jüpiter ise yaklaşık iki quettagram ediyor” diye ekledi. Bu da ikinin yanına 30 sıfır eklenmesi demek.
Öte yandan, Memleketler arası Üniteler Sistemi tarafından onaylanmamış fakat halihazırda kullanılan ekler de mevcut. Data büyüklüğünü tabir eden rontobayt ve hellabayt bunlardan ikisi.
“TERİMLER GAYRİ RESMİ BİÇİMDE DOLAŞIYORDU”
Google, 2010’dan beri baytlar için bu ön ekleri kullanıyor.
Brown, “Bunlar gayri resmi biçimde dolanımda olan terimlerdi, bu yüzden bir şeyler yapmamız gerektiği açıktı” diye konuştu.
Kararın gerisindeki uzmanlar, yeni öneklerin “sistemi geleceğe hazırlayacağını” ve en azından önümüzdeki 20 ila 25 yıl boyunca bilim dünyasının gereksinimini karşılamaya yeteceğini düşünüyor.
