Bloomberg, gelişmekte olan ülkelerin artan borç, yavaşlayan büyüme ve artan faizler nedeniyle baskı altında olduğunu, Sri Lanka, Lübnan ve Zambia’nın borçlarını ödeyememe noktasına gelmesinin bir ‘başlangıç’ olabileceğini yazdı. Bir model üzerinden 41 gelişmekte olan ülkenin iflas riskini hesaplayan Bloomberg, “Büyük gelişmekte olan ülkeler Brezilya, Hindistan, Endonezya ve Meksika’nın bağışıklığı, savunmasız ülkeler üzerinde baskı ağırlaşsa da güçlü. Lakin Türkiye bu kadar şanslı olmayabilir” tabirini kullandı.
11 ÜLKE ÇOK RİSKLİ
8 külfetli ülkede borçlanma maliyetlerinin 2022’nin birinci dokuz ayındaki kadar arttığı ve tarihi korelasyonları kullanarak başka tüm ekonomilere yayıldığı bir senaryo oluşturan Bloomberg, “Toplam GSYİH yüklü temerrüt mümkünlüğü 2023’te yüzde 1.5’ten yüzde 5’e yükselecek. Arjantin ve Türkiye üzere daha büyük gelişmekte olan piyasalardaki temerrüt riskleri yüzde 40’ın üzerine çıkacak. Lakin Brezilya ve Polonya üzere başka ekonomiler güçlü kalmaya devam edecek” sözlerine yer verdi. Yapılan değerlendirmeye nazaran 11 ülkenin iflas riski ihtimali yüzde 10’un üzerinde. Bu ülkeler ortasında Arjantin, Kenya, Pakistan, Ekvador ve Etyopya da var. Türkiye iflas riskinde Hırvatistan ve Brezilya’nın çabucak altında, Nijerya ve Mısır’ın üzerinde yer alıyor.
Borç ödemek daha da zorlaşacak
Riskleri artıran beş faktör bulunuyor. Bloomberg haberinde bu faktörler şöyle sıralandı: Birinci olarak, gelişmekte olan ekonomilerdeki borçlanma stoku, 2019’da yıllık gayri safi yurtiçi hasılanın yarısından biraz fazlayken bu yıl üçte ikiye yükseldi. Sıkılaştırma döviz cinsinden borç ödemeyi daha güçlü hale getirecek ve gelişmekte olan piyasalardaki zayıf döviz kurları dış borcun maliyetini artırıyor. Dördüncüsü, artan faizlerle kamu borç yükü artıyor. Ve son olarak Rusya ve Sri Lanka’daki temerrütler, sırada kimin olabileceği sorusunu gündeme getiriyor.
