İtalya’da sınıfçılık tartışması

Şeyda Canepa – NTV / Milano

Gazetenin kültür sayfasında, kısa bir yaz kıssası kısmı altında yayınlanan yazısı yüzünden gazeteci müellif Elkann sınıfçı olmak ve toplumu küçümseyici sözler kullanmakla ve yaşadığı ülkeyi tanımamakla itham edilirken La Repubblica çalışanları sendika komitesi aracılığı ile yazının yayınlanmasını eleştirdi ve içeriğe katılmadıklarını vurguladı.

Sözkonusu yazının başlığı sayesinde İtalyanların az tanıdığı bir söz de gündeme oturmus oldu: Lanzichenecchi.

Alman asıllı bir söz olan ve Roma Germen İmparatorluğu vaktinde paralı askerlere verilen bu sıfat polemik yaratan yazının da başlığında yer alıyor.

İtalya’nın kuzeyinden güneyine yaptığı bir tren seyahati sırasında yaşadıklarını anlatan Elkann “Genc Lanzicchnecchi’lerle Foggia’ya seyahat” başlıklı yazısında bu terimi küçümseyici manada kullanarak gençleri yaygaracı serseriler olarak tanımlamaya getiriyor.

İçten bir şaşkınlıkla kaleme alınmış makalede, muharrir gençlerin nasıl bu kadar kendi hayatından uzak bir dünyada yaşadıklarının altını çiziyor.

Elkann’ın bu şaşkınlığı toplumsal medyada asıl kendisinin Mars gezegeninde yaşıyormuş üzere davrandığına dair yorumlara yol açarken basın dünyasının önde gelen isimleri de meslektaşlarını alaycı ve yer yer acımasız bir uslup ile eleştirmekten geri kalmadı.

Bazı gazeteler “Barbarlar Elkann’ın birinci sınıf vagon seyahatini mahvetti” minvalinde yorumlara yer verirken kimileri da La Repubblica gazetesi ve Elkann’ı kast ederek bir kesim sol görüşlü aydının toplumu anlamada neden bu kadar zahmet çektiğine örnek olarak yazının içeriğine dikkat çekti.

Torino’lu Fransız asıllı banker bir aileden gelen Alain Elkann, Fiat araba fabrikasının kurucusu Agnelli ailesinin kızı Margherita ile evlendiğinde, İtalyan basınına nazaran rivayet o ki, gelinin babası Avukat lakaplı, Kennedy ailesi fertleri, Henry Kissinger üzere isimlerin yakın dostu olan Gianni Agnelli “Kızım etraftaki bu kadar parlak zekalı yahudi ortasından nasıl olmuş da bu idiyotu bulmuş” diye şaşkınlığını belirtmiş.

Bu evlilikten üç çocuk sahibi olan ve sonrasında boşanan Elkann’ın büyük oğlu John, dedesi Gianni Agnelli öldükten sonra şirketlerin başına geçti ve La Repubblica gazetesinin de içinde olduğu bir medya kümesini satın aldı.

Oğlunun işvereni olduğu gazetede yazan Alain Elkann’ın büyük tartışma yaratan makalesinin akabinde basın dünyası neredeyse çalkalandı.

Peki bu kadar polemiğe neden olan bu makalede ne yazıyor?

Aslında bir kaç saatlik bir tren seyahatinden ibaret olan yazı neredeyse büsbütün şikayet ve önyargı bazlı.

Birinci sınıf bir vagonda yerini ayırtan müellif, makalesine birlikte seyahat ettiği bir küme gencin zirveden tırnağa giysi kuşamından başlayarak kendi tarzı ile bir karşılaştırma yaparak başlıyor.

BENDE KETEN GRUP ELBİSE VE PROUST GENÇLERDE TİŞORT VE DEDİKODU

Beyzbol şapka takan, şort, tişört ve spor ayakkabı giyen, dövmeleri olan fakat saat takmayan gençlere karşılık kendisinin sıcağa karşın lacivert bir keten kadro elbise giydiğini anlatarak başlayan Elkann titizlikle devam ediyor ve kahverengi deri çantasından çıkardığı Financial Times ve New York Times üzere İngilizce okuduğu gazeteleri sıraladıktan sonra ayrıyeten Fransızca olduğunu güzelce belirttiği Marcel Proust’un Kayıp Vaktin İzinde isimli kitabının ikinci cildinin de yanında olduğunu belirtiyor.

Hızını alamayan Elkann çantasından bu sefer anılarını yazdığı bir günlük ve bir dolma kalem çıkardığını ve kendisi bunları yapmakla meşgulken genclerin tren vagonunda yüksek sesle konuştuğunu, futboldan ve futbolculardan, ekiplerden bahsettiklerini ve arsız bir uslup kullandıklarını da ekliyor.

İNANAMIYORUM LAKİN CASERTA’DAYIM

Makale toplumsal medyayı en çok mesgul eden kelamlar ile devam ediyor ve gazeteci müellif Alain Elkann trenin Caserta’da durduğunu görünce şaşırdığını çünkü Roma’dan Foggia’ya gitmek için Caserta ve sonra Benevento’dan geçilmesi gerektiğini bilmediğini hatta “acaba yanliş trene mi bindim” diye düşündüğünü lisana getiriyor.

İkisi de ülkenin kuzeye nazaran cok daha fakir sayılan bölgesinde olan bu kentlerin coğrafik pozisyonundan haberi olmayan gazeteci Elkann, gençler kola ve soğuk çaylarını içerken ve tatilde kızlarla tanışma taktiklerini birbirleriyle paylaşırken, kendisinin çoktan günlüğüne yazmayı tamamladığını ve Proust’u okumaya daldığını belirtiyor.

Sosyal medya ve basında Monte Carlo yahut Saint Tropez yerine Caserta’dan geçmeye mecbur bırakılan üstelik limuzin yahut helikopter yerine birinci sınıf vagon ile bile olsa trenle seyahat etmek zorunda kalan Elkann’ın şok olmasından şampanya yerine çay ve kola içen gençlere nerdeyse acımasına kadar bir çok alaycı yorum yer alıyor.
Bir toplumsal medya kullanıcısı Elkann’ı rahatsız etmemek için tren işletmesine bu tip gençleri Titanic sinemasında olduğu üzere üçüncü sınıf seyahat ettirmeleri için nüktedan bir biçimde davette bulunuyor.

Vagondaki gençlerin kendisini görmezden geldiğinden, ona güya saydammış üzere davrandıklarından yakınan Elkann, gençlerle bir orta tanışmayı da düşündüğünü, hatta yanındaki genç ile konuşmayı aklına getirdiğini lakin vazgeçtiğini söylüyor ve nedenini de şöyle açıklıyor: “Onlar çogunlukta ben ise hiç kimseyim: kağıt kalem kullanan, İngilizce gazete ve Fransızca kitap okuyan, grup elbiseli biriyim”.

Seyahatin sonunda kimseye selam vermeden indiğini zira genç ve üstelik isimsiz “Lanzichenecchi”lerin kendisini rahatsız ettiğini yazarak makalesini bitiren Elkann gazete yayınlanır yayınlanmaz hem basın çalışanlarının hem de toplumsal medyanın gündemine oturdu.

GAZETECİLER: SINIFÇI YAKLAŞIMI KABUL ETMİYORUZ

Bir basın bildirisi yayınlayan gazeteciler, La Repubblica gazetesinin en zayıfların haklarını gözeten kimliğine uymayan bir makalenin işverenin babası tarafından kaleme alındığını vurgulayarak, sınıfçı olarak niteledikleri yazının içeriğine kendilerinin katılmadığını duyurdu.

Elkann’ın La Repubblica’daki meslektaşları tıpkı gazetede çalıştıkları için toplumsal medyada olumsuz yorum ve tenkitlere maksat olduklarını bu yüzden tutku, efor ve alçak gönüllülükle yaptıkları mesleklerinin kalitesinin ziyan gördüğünü açıkladı.

Bazı yorumcular İtalyan basının amiral gemisi Corriere della Sera’ya rakip olarak kurulan La Repubblica gazetesinin kurucusu Eugenio Scalfari’yi mezarında zıt döndürecek kadar uygunsuz bir makalenin kaleme alındığını ve basın tarihine ibret olarak geçip önümüzdeki on yıllarda hala konuşulacağını sav ediyor.

73 yaşındaki Alain Elkann La Stampa, La Repubblica, Shalom, The Literary Review üzere yayın organlarında yazdı ayrıyeten televizyon programlarında yer aldı. Elkann’ın ayrıyeten yayımlanmış çok sayıda kitabı var.