[ad_1]
İktidar, vergi ve harçlara yaptığı büyük artırımların yanı sıra Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Paha Vergisi (KDV) artışları ile krizin tüm faturasını vatandaşa yüklemeye başladı. İğneden ipliğe binlerce eserin fiyatında artışa neden olacak yeni vergiler vatandaşın cebinden çıkıp bütçenin faiz yükünü de finanse edecek. Vatandaşlarının ödediği vergi ile karşılanan bütçe sarfiyatlarında faize ödenen para yıllarca 50 milyar TL düzeyindeydi.
Türkiye’nin başkanlık sistemine geçtiği 2018 yılından itibaren her yıl katlanarak artmaya başladı. 2023 yılının birinci 5 ayında bütçeden yapılan faiz ödemesi 237.8 milyar TL oldu. 2022 yılının tamamında ödenen 310.9 milyar TL’nin yüzde 76’sına denk gelen bu meblağ şimdi daha 2023’ün birinci beş ayında gerçekleşti. Geçen yıl Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) faiz masraflarının vergi gelirlerine oranı 2022 yılında yüzde 17.1 oldu. Bu yılın birinci beş ayında ise KKM dahil faiz sarfiyatları 242.3 milyar TL’ye ulaşırken, 1 trilyon 371.1 milyar TL’ye ulaşan vergi gelirlerine oranı yüzde 17.7’ye yükseldi. Yani 5 ayda devletin topladığı 100 TL verginin 17.7 TL’si faiz ve KKM sarfiyatı oldu.
ÖDEMELER ARTIYOR
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında Türkiye’nin faiz sarfiyatı 51.9 milyar TL’ydi. 2021’de 180.9 milyar TL’ye ulaşan faiz maliyeti 2022’de 310.9 milyar TL’ye kadar çıktı. AKP devrinde bütçeden yapılan faiz ödemeleri 1 trilyon 847.6 milyar TL’ye kadar ulaştı. Bu hesaba KKM dahil değil. KKM, bütçede ‘Mevduat ve Katılma Hesaplarının Kur Artışlarına Karşı Korunmasına Ait Giderler’ başlığıyla yer alıyor.
KKM ‘faiz gideri’ olarak görülüyor
Ekonomistler, maliyeti faiz dışı masraf olarak gösterilen KKM’nin “bir faiz gideri” olduğuna dikkat çekiyor. KKM için mayıs ayında 1.6 milyar TL ödeme yapıldı. Ocak-mayıs periyodunda KKM’nin bütçeye yükü 4.44 milyar TL oldu. Böylece 2022 yılı Mart ayından bugüne kadar toplam maliyet 97.1 milyar lira düzeyine ulaştı. Bu fiyat da eklediğinde AKP devrinde 2002’den bu yana bütçeden yapılan faiz ödemeleri 1 trilyon 944.7 milyar lirayı buldu.
Merkez Bankası finanse edecek
Bütçeye haziran ayında Kur Muhafazalı Mevduat’tan gelecek yük devasa bir boyuta ulaşacak. Ekonomistler, dolardaki süratli yükseliş nedeniyle KKM’de haziranda 150 milyar TL kur farkı yükü oluşabileceğini hesaplıyor. Lakin, iktisat idaresi KKM ödemelerinin tamamının Merkez Bankası’na dönemiyle bütçeyi rahatlatmayı amaçlıyor.
Meclis’e sunulan torba yasa ile KKM hesaplarının kur farkı maliyeti Hazine’den Merkez Bankası’na devrediliyor. Böylelikle haziran ayında TL’de gerçekleşen yüzde 20’luk bedel kaybının yarattığı kur farkı maliyetini Hazine yerine Merkez Bankası ödeyecek. Merkez Bankası’nın bir nevi bütçeyi finanse edeceğini ve emisyon yaratımıyla enflasyonu negatif etkileyeceğine dikkat çekiliyor.
Faiz,Kkm,Bütçe,Gider,Vergi,Yük,Ayında,Ödeme,Kur,Maliyet,Merkez Bankası
Haber Kaynak : Sözcü
[ad_2]
