[ad_1]
Birol BOZKURT
Bankacılık kesiminde iki seçim ortasında hem kredi hem mevduat cephesinde hareketli günler yaşanıyor. Bankacılık bölümü kaynak tarafında rekabeti sonuna kadar yaşarken kredi cephesinde çok dikkatli bir yol çizmeye çalışıyor.
Bir mühletten beri gelen regülasyonlar, hem bankacılık dalında hem iş dünyasında ağır pazarlıkların yaşandığı bir sürecin kapılarını açtı. KKM’de müşterinin mevduatına nazaran faiz de ve primde bankalar kesenin ağzını açarken kredi tarafında da avantajlı eserlerle müşteri yarışına girdi.
Aralık 2021 yılında hayatımıza giren Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesaplarına yönelik tartışmalar gündemdeki yerini koruyor. 24 Eylül 2021’de başlayan faiz indirimlerinin çabucak gerisinden döviz kurlarında süratli bir artış görmüştük. 23 Eylül’de 8.65 TL seviyesinde olan dolar kuru 20 Aralık günü, KKM açıklamasının çabucak öncesinde 18.36 TL’ye kadar yükselmişti. 24 Eylül-20 Aralık tarihleri ortasında kalan 88 gün içerisinde dolar Türk lirası karşısında %112 bedel kazanmıştı.
KKM’nin duyurulmasıyla çok süratli bir formda düşüşe geçen dolar 11 liralara kadar gerilemişti. 20 Aralık’tan sonra süratle paha kaybeden dolar o tarihten itibaren kademeli olarak yükselişe geçti. Bugünlerde 19,80 TL’leri geçen dolar kurundaki yükselişi önlemek isteyen Merkez Bankası, KKM’yi özendirmek için bu süreçte bir dizi uygulamayı hayata geçirdi.
İlk başlarda KKM faizini siyaset faizinin 3 puan üzeri ile sınırlayan Merkez Bankası, mart ayının sonun bu sonu da büsbütün kaldırdığını duyurmuştu. Dövizden dönüşümlü olan KKM’lerde tavan 26 Ocak’ta kaldırılmıştı. Böylelikle süratle yüskelişe geçen KKM faizleri şimdilerde yüzde 40’lara yaklaşmış durumda. TL mevduat faizleri ise hali hazırda yüzde 40’ları aştı.
KKM’ de primler yüzde 5’e ulaştı
Müşterilerini KKM’ye yönlendirmek isteyen bankalar müşterilerine verdikleri primleri artırmaya başladı. Döviz hesaplarına uygulanan faizlerin artmaya başladığını daha evvel yazmıştık.
Ancak liralaşma stratejisi kapsamında KKM hesaplarının özendirilmesi gayretinde bugün gelinen noktayı DÜNYA’ya anlatan iş dünyası kaynaklarından elde ettiğimiz bilgilere nazaran altın ve döviz dönüşümlü KKM hesaplarında primler yüzde 5’lere ulaşmış durumda. Örneklendirmek gerekirse 1,5 milyon TL bedelindeki altın hesabının KKM’ye dönüştürülmesi karşılığında banka müşterinin hesabına 75 bin TL nakit prim yatırıyor.
Bunun dışında yüzde 40’lara yakın faiz oranları da müşterilere sunuluyor. KKM’nin devreye alındığı hafta yani 24 Aralık 2021 haftasında 238,9 milyar dolar olan Döviz Tevdiat Hesaplarının (DTH) büyüklüğü 12 Mayıs 2023 haftasında 185,6 milyar dolara geriledi.
Faiz indirimleri öncesindeki son iki yıllık süreçte yabancı mevduatların toplam mevduatlar içindeki hissesi %50-55 aralığında seyrediyordu. Faiz indirimleri ile birlikte insanların süratle dövize yönelmesi, bu hissesi %65’e kadar yükseltti. KKM’nin uygulanmaya başlaması ile birlikte bu hisse süratle azaldı ve 2023 Mart ayı itibariyle bu hisse %42’ye geriledi.
Mevduat faizleri yüzde 40’ı aştı
Mevduat faizleri ile siyaset faizi ortasındaki makas ise açılmaya devam ediyor. Merkez Bankası datalarına nazaran TL mevduat faizlerinde uygulanan azami faiz oranları en son açıklanan mart ayı datalarına nazaran yüzde 40’ı buldu. Yılın birinci ayında yüzde 30 faiz getirisi sunan 1 yıl ve daha uzun vadeli TL mevduatta uygulanan azami faiz martta yüzde 40’a çıktı.
Konuştuğumuz bankacılık kaynakları bu oranların yüzde 40’ları aştığını hatta birtakım bankalarda oranların yüzde 50’lere yaklaştığını söylüyor. 3 aya kadar vadeli TL mevduatlarda azami faiz oranı yüzde 39,5’e yükselirken, 1 aya kadar vadeli mevduatlarda faiz ise yüzde 38 düzeyinde. 3 aya kadar vadeli TL mevduatta ortalama faiz oranı ise 12 Mayıs haftasında yüzde 30,47’e kadar çıktı.
5 Mayıs haftasında faiz yüzde 29,05 olarak gerçekleşmişti. 12 Mayıs haftası datalarına nazaran muhtaçlık kredisinde uygulanan faiz oranı son iki ayda süratle yükselerek yüzde 34’ü aştı. Tüketici kredisinde faiz ise yüzde 30 hududunda bulunuyor. Siyaset faizi ise yüzde 8,5 düzeyinde.
Kredi faizleri dalgalanıyor
Geçen hafta yaşanan gelişmelerden sonra nakit avans ve KMH’da hudutlar kaldırılsa da vatandaşın muhtaçlık kredi talebi yüksek seyrediyor. Konut ve taşıtta frene basan bankalar gereksinim kredisinde ise regülasyon nedeniyle kredi faizlerini çok sık değiştirebiliyor.
Bazı bankalarda gün içinde şubeden alınan muhtaçlık kredisi faizi kişinin gelirine ve notuna nazaran değişmekle birlikte 1 puıandan fazla oynama gösterebiliyor. Bankacılar buna neden olarak gelen talebi karşılarken tahvil alımı mecburiliği nedeniyle talebi kesmek için faizin üst çekildiğini talep normalleştiğinde ise piyasa koşullarına geri dönüldüğünü anlattı.
Ekonomi > Genel
HABER İÇERİĞİ : Dünya
[ad_2]
