İtalya’nın Akdeniz’de göçmenleri kurtaran sivil toplum kuruluşu (STK) gemilerine yönelik izlediği “kapalı liman” siyaseti, Fransa ile ortasının açılmasına neden oldu.
İtalya’da 22 Ekim’de vazifeye gelen Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümetinin, son haftalarda, Akdeniz’de kurtardığı göçmenler için inançlı liman talep eden Avrupa merkezli STK gemilerine limanlarını açmaması, İtalya ve Fransa ilişkilerinin gerilmesine yol açtı.
İtalya’nın, bu hafta içinde 4 STK gemisine evvel limanlarını açmakta direnmesi, akabinde da liman verdiği 3 geminin 2’sindeki göçmenleri acil sıhhat şartlarına nazaran “seçerek” tahliye etmesi, kelam konusu 4 gemiden 1’ine limanlarını açan Fransa’nın sert yansısını çekti.
Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, bugün yaptığı açıklamada, İtalya’nın inançlı liman vermemesi nedeniyle haftalardır kurtardığı 234 göçmenle açık denizde seyreden SOS Akdeniz’e ilişkin Ocean Viking gemisine “istisnai bir statüyle” Toulon Askeri Limanı’na yanaşma müsaadesi verildiğini ancak İtalya’nın gemiyi kabul etmemesindeki ısrarın “anlaşılmaz bir tercih” olduğunu kaydetti.
Fransa İçişleri Bakanı ayrıyeten, Fransa’nın İtalya’dan göçmen dağıtım programı çerçevesinde alacağı 3 bin 500 göçmenin alımını askıya aldığını duyururken öteki AB ülkelerinden de İtalya ile yaptıkları göçmenleri yine yerleştirme programını durdurmaya çağırdı.
Darmanin, 234 göçmeni taşıyan ve sivil toplum kuruluşu Sos Akdeniz tarafından işletilen göçmen gemisi Ocean Viking’in bugün Toulon Askeri Limanı’na varacağını aktardı.
Söz konusu göçmenlerin Fransa’da götürüldükleri idari merkezden çıkamayacaklarını söz eden Darmanin, göçmenlerin sıhhat denetiminden sonra “tehlikeli bir kişi olup olmadığını” belirlemek için Fransa İç İstihbarat Ünitesinin (DGSI) incelemesinden geçeceğini, akabinde iltica hakkı olup olmadığına ait mülakata tabi tutulacaklarını anlattı.
Bakan Darmanin, iltica hakkı olan göçmenlerin 3’te 2’sinin ortalarında Almanya, Bulgaristan, Lüksemburg, Hırvatistan ve Norveç’in de bulunduğu 9 Avrupa ülkesine gideceğini, iltica hakkına sahip olmayanların ise kendi ülkesine döneceğini tabir etti.
Darmanin, “Avrupa dayanışmasının” tecelli ettiğini belirterek, “Bu dayanışmayı İtalyanlara teklif ettik, sahip olmaları gereken insanlık vazifesine ve milletlerarası hukuka karşın bunu istemediler.” dedi.
“İNSANLIK DIŞIYDI, SONUÇLARI OLACAK”
Gelecek günlerde Avrupalı içişleri bakanların bir toplantı yapacağına atıfta bulunan Darmanin, “İtalya çok insanlık dışıydı, İtalyan yetkililer profesyonellikten uzaktı, bu tekneyi 20 gün kararsız bıraktılar. Natürel ki birtakım sonuçları olacak.” dedi.
İTALYA: FRANSA’NIN REAKSİYONU ORANTISIZ
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani ise resmi temaslar için bulunduğu Amsterdam’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Açıkçası Fransa’nın reaksiyonunun biraz orantısız olduğuna inanıyorum.” dedi.
Tajani, AB içinde göçmenlerin tekrar dağıtılması programında da öbür ülkelerce pek bir şey yapılmadığını söz ederek İtalya’dan 8 bin kişinin dağıtılması gerektiğini fakat bu sayının 117’de kaldığını söyledi.
İtalya İçişleri Bakanı Matteo Piantedosi de yaptığı açıklamada, “İtalya’nın bu yıl 90 bin sistemsiz göçmeni aldığı yerde, Fransa’nın 234 göçmeni almasına karşılık gösterdiği bu reaksiyon, bu insanlara yönelik daima dayanışma daveti yapılırken büsbütün anlaşılmazdır lakin bu durum, başka milletlerin yasadışı göç konusundaki duruşunun ne kadar sağlam ve kararlı olduğunu da gösteriyor. Bizim anlamadığımız şey, neden diğerlerinin kabul etmeye istekli olmadığı bir hususu İtalya’nın isteyerek kabul etmesi gerektiğidir” dedi.
Diğer yandan, güvertesindeki 234 göçmenle Toulan’a yanlışsız yolan alan Ocean Viking gemisinin operasyon müdürü Xavier Lauth da kurtardıkları göçmenleri Fransa’nın verdiği inançlı limana tahliye edecek olmalarından dolayı rahatladıklarını lakin bu tahlilin kendilerinde “acı bir tat” bıraktığını belirtti.
“AVRUPA’NIN DRAMATİK BAŞARISIZLIĞI”
Lauth, içinden geçtikleri süreç sebebiyle AB ülkelerini eleştirerek “Kurtarılmalarından yaklaşık üç hafta sonra, Orta Akdeniz’deki operasyon bölgesinden bu kadar uzakta bir noktada tahliye edilecek olmaları, deniz hukukunu eşi gibisi görülmemiş bir biçimde ihlal eden tüm Avrupa devletlerinin dramatik bir başarısızlığının sonucudur.” tabirlerini kullandı.
AKDENİZ’DE SİSTEMSİZ GÖÇ SORUNU
Akdeniz’in İtalya, Malta ile Libya ortasında kalan bölgesi, son yıllarda Afrika’dan Avrupa’ya geçişte sık kullanılan sistemsiz göç rotalarından biri olarak öne çıkıyor.
Deniz ve hava şartlarının güzel seyrettiği günlerde kelam konusu güzergahta göç hareketliliği ağırlaşıyor.
Denizde yardım daveti yapan sistemsiz göçmenleri, Avrupalı devletler yerine çoklukla Avrupa menşeli sivil toplum kuruluşları kurtarıyor. Kelam konusu STK’ler, Avrupalı devletlerin “güvenli liman” vermemesinden dolayı vakit zaman kurtardıkları göçmenleri tahliye etmekte zahmet yaşıyor.
Akdeniz’i geçebilen ya da kurtarılan göçmenlerin Avrupa’da birinci ayak bastıkları yer, genellikle İtalya oluyor.
Teknelerin alabora olması ya da teknelerdeki çok kalabalık nedeniyle susuz ve havasız kalınması yüzünden her yıl çok sayıda göçmen, Akdeniz’i geçmeye çalışırken hayatını kaybediyor.
